اوراق مضاربه چیست؟

صکوک چیست؟

صکوک به معنی سند و سفته است که در فارسی مترادف چک در نظر گرفته می‌شود.

اعتمادآنلاین| صکوک به معنی سند و سفته است که در فارسی مترادف چک در نظر گرفته می‌شود.

صکوک یا ابزار‌های مالی اسلامی، اوراق بهادار با ارزش مالی برابر و قابل معامله در بازار‌های مالی هستند.

این اوراق بر پایه یکی از قرارداد‌های مورد تایید اسلام طراحی شده و صاحبان آن به صورت مشاع مالک یک یا مجموعه‌ای از دارایی‌ها و منافع حاصل از آن‌ها هستند.

این اوراق ابزار نوینی است که در کشور‌های اسلامی به جای اوراق قرضه به‌کار گرفته می‌شود.

اوراق صکوک باید خود دارای ارزش بوده و نمی‌توانند بر اساس فعالیت‌های سفته بازی باشند.

ایران در سال 1994 میلادی مقررات ناظر بر انتشار اوراق مشارکت را تهیه کرد و شهرداری تهران به عنوان ناشر، اولین اوراق مشارکت را جهت تأمین مالی پروژه بزرگراه شهید نواب صفوی منتشر کرد.

اوراق قرض الحسنه، اوراق وقفی، اوراق مرابحه، اوراق اجاره، اوراق استصناع، اوراق سلف، اوراق منفعت، اوراق مشارکت، اوراق مضاربه، اوراق مزارعه، اوراق مساقات، اوراق مشتقه انواع اوراق بهادار مالی اسلامی (صکوک) هستند.

اخبار بورس و اقتصادی، آموزش و تحلیل سهام - نبض‌بورس

شرکت های بزرگ برای تامین سرمایه مورد نیاز خود نیاز به تامین مالی از طریق جذب سرمایه دارند از طرفی بانک ها توانایی پرداخت وام های کلان را ندارند از اینرو یکی از روش های تامین مالی شرکت ها برای جذب سرمایه انتشار اوراق بدهی می باشد.

اوراق بدهی از یک سو تامین کننده بودجه لازم برای پیاده‌سازی طرح‌های شرکت‌ها و نهادها است و از سوی دیگر روشی برای کاهش ریسک سرمایه گذاری و ایمن کردن پرتفوی سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه است. از آنجا که اوراق بدهی نظیر انواع اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی و … دارای سود ثابت است، می تواند ریسک سرمایه‌گذاری را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

مشخصات اوراق بدهی

• تاریخ سررسید: پایان‌ دوره اوراق بدهی همان تاریخ سررسید است. در این تاریخ دارندگان اوراق، ارزش اسمی آن‌ها را دریافت می‌کنند.
• ارزش اسمی: ارزش اسمی برابر است با اصل مبلغ اوراق. در تاریخ سررسید این مبلغ توسط ناشر به خریدار بازپرداخت می‌شود.
• نرخ سود اسمی: نرخ بهره‌ای است که به صورت دوره‌ای و تا پیش از سررسید، به دارنده اوراق پرداخت می‌شود.
• قیمت فروش: اگر دارنده اوراق تمایلی به نگهداری آن‌ها تا پایان سررسید نداشته باشد، می‌تواند آن‌ها را طی جلسات معاملاتی در بازار بورس و به قیمت روز بازار به فروش برساند.
• نرخ سود تا سررسید: اگر اوراق بدهی در همان روز انتشار خریداری شوند، نرخ سود اسمی خواهند داشت. اما اگر اوراق مضاربه چیست؟ فردی پس از گذشت زمان و در جلسات معاملاتی بورس، این اوراق را به قیمت روز بازار خریداری کرده باشد و تا زمان سررسید نزد خود نگاه دارد، آن‌گاه نرخ سود تا سررسید محاسبه خواهد شد.

انواع اوراق بدهی کدامند؟

این اوراق توسط ناشر که می‌تواند یک شخصیت نهادی، شرکتی، حقوقی و یا دولتی باشد، انتشار پیدا می‌کند. بر همین اساس هم این اوراق به سه دسته دولتی، شرکتی و شهرداری‌ها تقسیم می‌شود. البته‌ در بازار سرمایه ایران این دسته‌بندی کمی متفاوت است.

اوراق قرضه

اوراق قرضه را معمولا بر اساس مواردی نظیر نرخ بهره، سررسید، ماهیت وام‌گیرنده، میزان انتشار، نوع وثیقه، شدت قابلیت تبدیل و تسعیر(نوسانات)، نوع وابستگی وام‌گیرنده یا بدهی، هدف انتشار و نوع پولی که اوراق با آن انتشار می‌‌‌یابد، دسته بندی می کنند. اوراق قرضه بر اساس نرخ بهره به دو دسته تقسیم می شود.

1. اوراق قرضه با نرخ بهره‌ ثابت: این اوراق شامل اوراق قرضه رهنی، اوراق قرضه تضمین شده، اوراق قرضه قابل تبدیل، اوراق قرضه درآمدی و … می باشد.
2. اوراق قرضه با نرخ بهره شناور: در این نوع اوراق، نرخ بهره در هر دوره که معمولا سه ماه است، تغییر می یابد.

معمولا سرمایه گذاری در اوراق قرضه یک شرکت داری ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در سهام همان شرکت دارد.

اوراق صکوک

این اوراق شامل اوراق اجاره، اوراق مرابحه و اوراق مضاربه می باشد.

اوراق اجاره مهمترین اوراق صکوک می باشد که دارنده اين اوراق به ‌صورت مشترك، مالکيت بخشی از دارایی را برعهده دارد که منافع حاصل از آن بر اساس قرارداد اجاره به مصرف ‌کننده یا بانی واگذار مي‌گردد. مدت قرارداد اجاره نیز مشخص می باشد.

اوراق مرابحه، بیعی است که فروشنده قیمت تمام‌شده­ کالا اعم از قیمت خرید، هزینه‌های حمل‌ونقل، نگهداری و سایر هزینه‌های مربوطه را به اطلاع مشتری می­رساند و در مرحله بعد تقاضای مبلغ یا درصدی اضافی به‌عنوان سود می‌کند.

اوراق مضاربه، شخصی مالی را به دیگری بدهد و در ازای آن تقاضای سود کند. این قرداد در قالب تجارت شکل می گیرد.

اوراق مشارکت

این اوراق به دو صورت ساده و مرکب وجود دارد.

اوراق مشارکت ساده، پس از انتشار تغییر نمی کند و در پایان قرداد طرفین می توانند اصل سرمایه و سود خود را دریافت کنند.

اوراق مشارکت مرکب که خود شامل دو قسمت می باشد.

اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام که در پایان قرداد با سهام شرکت های بورسی تعویض می شود.

اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام، این اوراق می تواند در زمان پایان قرداد یا زمان افزایش سرمایه به سهام شرکت مبدل گردد.

گواهی سپرده

گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام: سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذار عام سپرده‌ای است که نزد بانک با سررسید مشخص افتتاح شده و بانک در ازای آن اقدام به صدور گواهی به همین نام می‌نماید. این گواهی بانام یا بی‌نام است و شرایط عمده قرارداد سپرده‌گذاری در آن ذکر می‌گردد.

گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص: سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص به سپرده‌هایی اطلاق می‌گردد که بانک برای تجهیز منابع و تأمین مالی طرح‌های جدید تولیدی، ساختمانی، خدماتی و نیز توسعه و تکمیل طرح‌های سودآور موجود با سررسید مشخص افتتاح می‌نماید و این اوراق را در ازاء افتتاح سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص صادر می‌نماید.

عوامل موثر در خرید اوراق بدهی

1. نرخ سود سالیانه: مبنای خریدوفروش اوراق بدهی سود معادل سالیانه (YTM) در زمان خرید است.
2. اصل تنزیل: اصل تنزیل بر مبنای منطق ارزش زمانی پول استوار هست. چون ارزش پول به مرور زمان کاهش می یابد.
3. ریسک نکول: ریسک نکول اوراق به معنای آن است که منتشرکننده اوراق نتواند در زمان سررسید، اصل پول و سود شما را بازگرداند. در این قسمت مهمترین نکته حائز اهمیت ناشر اوراق می باشد به ظور مثال اگر شرکتی ناشر اوراق باشد امکان ورشکستگی آن وجود دارد اما اگر ناشر دولت باشد در هر شرایطی بدهی خود را پرداخت می کند پس ریسک نکول اوراقی که دولت منتشر می کند صفر می باشد.
4. ریسک نقدشوندگی: این ریسک توانایی مالکان اوراق را برای فروش اوراق خود بررسی می کند اگر تقاضا برای خرید و فروش اوراق بالا باشد این ریسک کتهش می باشد.

دولت چقدر اوراق در بورس فروخت؟

در شانزدهمین مرحله از حراج اوراق بدهی دولتی سال ۱۴۰۱، سه بانک و موسسه اعتباری غیربانکی ۶۸۰ میلیارد تومان سفارش خرید اوراق ثبت کردند که همه این سفارشات توسط وزارت اقتصاد پذیرفته شد.

چه کسی بیشترین اوراق را خرید و فروخت؟

آمار مربوط به تاریخ ۱۲مردادماه، بانک مرکزی با سهمی بیش از ۴۹ درصدی بزرگ‌ترین خریدار اوراق مالی اسلامی و با سهمی بیش از ۴۶ درصدی نیز بزرگ‌ترین فروشنده این اوراق بوده است.

شرایط تعجب‌آور برای دریافت یک وام دولتی!

با توجه به افزایش قیمت اوراق تسهیلات مسکن به هر برگه ۱۴۰ هزار تومان، متقاضیان دریافت وام ۴۸۰ میلیون تومانی مسکن باید ۱۳۴ میلیون تومان برای دریافت این وام هزینه کنند.

سهم بورس از فروش اوراق در ۳ ماه گذشته

از ابتدای امسال تا کنون در مجموع ۱۳۱۱۴ میلیارد تومان از طریق انتشار اوراق نقدی، حدود ۴۱ درصد از طریق بازار پول و ۵۹ درصد از طریق بازار سرمایه تامین مالی شده است.

وبصادر در اردیبهشت چقدر سپرده جذب کرد؟

مانده سپرده‌گذاری‌های بانک صادرات ایران در دوره مورد بررسی با ثبت ۶۱ هزار و ۶۳۸ میلیارد ریال رشد، در پایان ماه به مبلغ ۱۴۸ هزار و ۶۰۵ میلیارد ریال رسیده است.

سهم بالای بورس در تامین کسری بودجه دولت

مرحله سوم بازار اولیه حراج اوراق بدهی دولتی برگزار شده و روند فروش ادامه پیدا کرد. نرخ سود بالای اوراق در این بازار باز هم موجب شد تا بورسی ها خرید بیشتری داشته باشند.

روند بازار سهام تا پایان سال ۱۴۰۱

یک کارشناس بازار سرمایه گفت:‌ به نظر می‌رسد قیمت سهام شرکت‌ها همچنان جا برای رشد دارد و بر اساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده، بازار سهام می‌تواند تا پایان سال جاری با رشد حدود ۳۰ درصدی مواجه شود.

آخرین سیگنال ها برای بورس فردا | خبری برای سهامداران فولادی

بورس فردا یکشنبه ۴ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ در حالی کار خود را آغاز خواهد کرد که این ده خبر می‌تواند بر روی روند آن تاثیرگذار باشد؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود قبل از معاملات فردا این ده خبر را بخوانید.

امروز طلادارها چقدر سود کردند؟

چقدر اوراق در بورس فروخته شد؟

در هفته‌ای که گذشت پس از اخذ سفارش‌های خرید اوراق در سامانه‌های بازار بین‌بانکی کارگزاری بانک مرکزی و مظنه‌یابی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، در مجموع مبلغ ۶.۶۴۴ میلیارد تومان اوراق به صورت نقدی به فروش رسید.

عرضه اولیه های جدید بورسی در راه است؟

در جلسه‌ای که دیروز بین شرکت فرابورس ایران و جمعی از کارشناسان بازار سرمایه و فعالان فضای مجازی برگزار شد، مهم‌ترین مسائل بازار، از جمله قیمت‌گذاری دستوری، بازار اوراق بدهی ، عرضه‌های اولیه، نحوه نظارت بازار، مورد بررسی قرار گرفتند.

خاندوزی درباره بورس چه گفت؟ | جزئیات بسته ۱۰ بندی چه بود؟

احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در برنامه نگاه یک برای ارائه توضیحاتی پیرامون کلیات بودجه سال آتی و متغیر‌های موثر بر بورس در لایحه بودجه ۱۴۰۱ حضور یافت و خاطرنشان کرد: در صورت تصویب بسته حمایتی از بورس، اجرای آن تا پایان سال ۱۴۰۱ ادامه خواهد داشت.

مجلس از بورس و سهامداران خرد حمایت می کند

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مجلس و دولت از بورس حمایت می کنند، گفت: به منظور بهبود شرایط و حمایت از سهامداران خرد حمایت های بسیاری صورت گرفته است.

ارقام تاثیرگذار بورسی لایحه ۱۴۰۱ و مقایسه آن با بودجه ۱۴۰۰

ابراهیم رییسی روز گذشته با حضور در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی لایحه بودجه ۱۴۰۱ را تقدیم مجلس کرد.عواملی در لایحه بودجه سال آتی، حکایت از نگاه مثبت دولت به بازار سرمایه دارد.در مطلب زیر بررسی می‌شود که ارقام بورسی نسبت به سال گذشته چه تغییراتی داشته است.

هدف دولت از انتشار اوراق بدهی چیست

هفته پرنوسان اوراق بدهی در بازار سهام

در هفته اخیر سهم اوراق از ارزش معاملات بازار و میانگین روزانه ارزش معاملات اوراق کاهش یافته است که به معنای کاهش رونق معاملات و کاهش نقدشوندگی اوراق است.

توصیه اکید به وزیر اقتصاد، حل مسئله قیمت گذاری خودرو تا آخر این هفته | اوراق بهترین راه تامین کسری بودجه | سناریوی اوراق هراسی کلید خورده است | فروش اوراق به نفع بازار سرمایه

علی سعدوندی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار نبض بورس گفت: این خروج پول حقیقی به این معناست که ما فرآیند معکوس خصوصی سازی را آغاز کردیم و در نهایت این حقوقی های بازار هستند که برنده خواهند بود چون بسیاری از سهام هایی که در روزهای گذشته به فروش رسیدند برعکس سال گذشته بسیار ارزان بود. در واقع یک باز توزیع ثروت در کشور در حال انجام است.

عوامل تاثیر گذار بر بورس تا پایان ۱۴۰۰

سیگنال های عشقی به بورس | رئیس سازمان بورس در اولین مصاحبه تلویزیونی چه گفت؟

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر لزوم ایجاد ثبات در بازار سرمایه و بازگشت اعتماد سهامداران به بازار سرمایه گفت: یکی از راه‌های ایجاد ثبات در بازار، بازدهی و سودآوری بلند مدت شرکت‌ها است.

تبعات فروش نامناسب اوراق بدهی بر اقتصاد

فارغ از اینکه فروش نامناسب اوراق بدهی موجب عقب ماندن از قانون بودجه می‌شود، فضای کلان اقتصاد کشور را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد که یکی از این تبعات رجوع به منابع بانک مرکزی است؛ به‌ عبارتی وقتی تامین مالی دولت از طریق بازار بدهی منتفی شود، راحت‌ترین و محتمل‌ترین گزینه برای جبران آن، استفاده از منابع بانک مرکزی (چه در قالب استقراض و چه در قالب تنخواه‌گردان) است.

قرارداد مضاربه

در این مقاله با قرارداد مضاربه، نکات قرارداد مضاربه شرعی، شرایط قانونی بودن قرارداد مضاربه، سود قرارداد مضاربه، ابطال قرارداد مضاربه و ضرر در قرارداد مضاربه آشنا شوید.

جهت مشاوره حقوقی تخصصی راجع به قرارداد مضاربه می توانید با وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان مشاوره تلفنی یا مشاوره حضوری داشته باشید.

از طریق سیستم رزرواسیون دادپویان، وقت مشاوره خود را به صورت آنلاین رزرو کنید.

قرارداد مضاربه شرعی جزو معاملاتی است که در اسلام مطرح شده است و سودی که از آن به دست می‌آید کاملا حلال است. احتمالا این نام را در معاملات بانکی شنیده‌اید یا حتی تجربه‌ای در مورد آن داشته‌اید.

قرارداد مضاربه چیست

در این نوع معامله دو نفر در یک کار شریک می‌شوند، یکی مالک و دیگری ضارب. پول لازم برای کار توسط یکی تامین می‌شود و کار هم توسط دیگری انجام می‌شود.

افراد باید یک تعهد و قراردادی برای تقسیم سود بین خودشان ببندند و به نسبت پول و کار، سود را تقسیم کنند. در این امر می‌توان از یک وکیل قرارداد کمک گرفت. ماده 546 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید: مضاربه عقدی است که در آن یکی از متعاملین سرمایه را تامین می‌کند با شرط این که طرف دیگر با آن تجارت کند. دو طرف در سود آن شریک هستند.

همچنین صاحب سرمایه مالک و فرد کارکننده ضارب نامیده می‌شود. یکی دیگر از مواردی که در قانون مطرح شده‌ است، این است که می‌توان در معامله نوع تجارت را مشخص نکرد. در چنین صورتی فرد عامل می‌تواند هر نوع تجارتی را با توجه به عرف و دین انجام دهد. به طور مثال می‌توان قرارداد مضاربه بورس یا قرارداد مضاربه بانکی انجام داد و سود را بین طرفین تقسیم کرد.

نکات قرارداد مضاربه شرعی

یکی از نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید، این است که امکان حرام شدن این معامله شرعی وجود دارد.

یعنی اگر کمی بی‌ دقتی شود معامله مضاربه سر از ربا در خواهد آورد. این معامله برای افرادی مفید است که دارای سرمایه کافی هستند. اما به دلایلی نمی‌خواهند کار کنند. در این صورت باید با یک نفر معامله کنند و به اصطلاح معروف بازاریان به شکل کار از یکی و سرمایه از یکی عمل کنند. اما باید مواظب بود که این قرارداد به ربا آلوده نشود. و مسائل شرعی آن را با احتیاط لازم انجام دهند.

شرایط قانونی بودن قرارداد مضاربه

سهم هر یک از افراد چگونه است: باید توجه داشته باشید که سهم هر یک از طرفین قرارداد باید جزء مشاع از کل باشد.

یعنی یا نصف یا ثلث یا ربع باشد. البته این مقدار می‌تواند درصدی هم تعیین شود. طبق قانون سهم یکی از طرفین نمی‌تواند 100% باشد. حتی نمی‌توان مبلغ مشخصی برای یکی از افراد تعیین کرد و گفت مابقی سود برای فرد دیگر است.

سرمایه الزاما باید به صورت نقدی باشد: طرفین معامله باید در نظر داشته باشند که سرمایه کار باید به صورت نقدی باشد.

این مورد در ماده 547 قانون مدنی هم گفته شده است. به طور مثال نمی‌توان یک وسیله یا دستگاه را در اختیار یک فرد قرار داد و بعد از او سود حاصل از کار را طلب کرد. در این مورد باید یادآوری کنیم که وجه نقد می‌تواند پول رایج هر کشوری باشد.

عدم استفاده از طلب و بدهی: هیچ وقت نمی‌توان طلب و بدهی را به عنوان سرمایه‌ قرار داد. همچنین نمی‌توان چک مدت‌ دار یا چیزی شبیه به آن دریافت کرد و مبلغ سرمایه را برعهده گرفت.

اوراق صکوک (Sukuk) چیست؟ +5 تفاوت با اوراق قرضه

صکوک چیست؟ سوالی که یافتن جوابش آنقدرها هم سخت نیست و تنها یک ابتکار از سوی کشورهای اسلامی است. اوراقی که جنبه مناسبتی و منطقه‌ای دارد و اغلب بین کشورهای مسلمان و شرکت‌هایی که توسط مسلمین تاسیس شده است به اوراق مضاربه چیست؟ جای اوراق قرضه که بیشتر جنبه امریکایی دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اما تفاوتش تنها در همین موارد هم خلاصه نمی‌شود و از شما دعوت می کنیم تا برای یافتن جواب این سوال تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

صکوک چیست؟

عبارت صکوک از ریشه واژه عربی ص به معنای نوشته بدهکار، چک، قبض بدهی و سفته استخراج شده است. به طور کلی می‌توان گفت نام اوراق قرضه اسلامی، اوراق صکوک توصیف می شود.
تفاوتی که بین این دو توصیف وجود دارد بسیار مهم و اساسی است. به این دلیل که با تاکید بر این تفاوت هدف از استفاده اوراق صکوک تحت عنوان ابزاری نوین در بانکداری اسلامی، به تقلید از اوراق قرضه رایج در کشورهای غربی با پشتوانه بهره در بانکداری معمول نیست، بلکه تخصیص ابزاری اوراق مضاربه چیست؟ خلاق برابر با قوانین و شریعت اسلامی است.

اوراق صکوک همان اوراق بهادار است که دارای پشتوانه مالی است که این پشتوانه بایستی دارای ارزش باشد؛ البته این توانایی را هم ندارد که برطبق فعالیت‌های سوداگرایانه و سفته ‌بازی و در اصل فعالیت‌هایی که بدون ایجاد کار یا خلق ارزش صورت می پذیرد، سودآوری نماید. این قبیل از اوراق منابع مالی را به پشتوانه دارایی های فیزیکی و ترازنامه شرکت‌های ویژه جذب می‌نمایند.

اوراق صکوک چیست و چه تفاوتی با اوراق قرضه دارد؟

استفاده از ابزارهای مالی مطرح مثل اوراق قرضه در کشورهایی که از جمعیت مسلمان فراوانی برخوردارند، مقبولیت و کارایی خاصی ندارد. به همین جهت شرکت‌های اسلامی، دولت‌ها یا شرکت‌های اسلامی فعال در سایر کشورهای غیر اسلامی در جست و جوی مدیریت و تامین مالی بدهی‌هایشان هستند نیازمند جایگزین‌هایی برابر با اصول و قوانین اسلامی هستند. اوراق صکوک هم ابزاری است که در کلیه کشورهای اسلامی به جای انواع اوراق قرضه مورد استفاده واقع می‌شود.

در سالیان پیش رشد ابزارهای مالی اسلامی که به شکل اوراق صکوک مشهور شده و بسیار هم درخشان عمل کرده است برطبق آمار و ارقام، تا انتهای سال ۲۰۰۶ گریگوری ارزش معاملات این اوراق چیزی در حدود ۵۰ میلیارد دلار اعلام شده است. کشورهای قطر، بحرین، مالزی و آلمان تحت عنوان پیشروان این اوراق شناخته می‌شوند.

در حالت کلی می‌شود اوراق صکوک را اوراق بهاداری دانست که مبتنی بر دارایی، همراه با درآمد متغیر یا ثابت، مبتنی بر اصول شریعت و به همراه قابلت معامله در بازار ثانویه دانست.

انواع اوراق صکوک

بهره‌ برداری از واژه صکوک برای ابزارهای مالی اسلامی ابتدا در سال ۲۰۰۲ میلادی طی جلسه فقه ی بانک توسعه اسلامی مطرح شد. پس از آن سازمان حسابرسی و حسابداری نهادهای مالی اسلامی به معرفی انواع گوناگون این قبیل از اوراق اقدام کردند که شامل موارد ذیل می‌شود:

• اوراق صکوک مضاربه
• اوراق صکوک نماینده سرمایه گذاری
• اوراق صکوک مزارعه
• اوراق صکوک مساقات
• اوراق صکوک ارائه خدمات
• اوراق صکوک صلم
• اوراق صکوک استصناع
• اوراق صکوک مرابحه
• اوراق صکوک مشارکت
• اوراق صکوک حقالامتیاز
• اوراق صکوک مالکیت داراییهایی که در آینده ایجاد می‌گردد
• اوراق صکوک مالکیت منافع داراییهای حال حاضر
• اوراق صکوک مالکیت منافع داراییهایی که در آینده ایجاد می‌گردد

از بین صکوک فوق فقط بهره‌برداری از صکوک سلم، استصناع و اجاره و تا اندازه‌ای مرابحه، مضاربه و مشارکت رایج است. در یک طبقه‌ بندی دیگر می‌شود این اوراق را به دو دسته ابزار بدهی و ابزار حقوق صاحبان سهام تقسیم کرد. صکوک استصناع، مرابحه، اجاره و سلم زیر مجموعه ابزار بدهی واقع می‌شوند و صکوک مضاربه و مشارکت هم زیر مجموعه ابزار حقوق صاحبان سهام واقع می‌شود.

یکی از اصلی‌ترین انواع صکوک مطرح شده در این جا صکوک اجاره است. صکوک اجاره در اصل نوعی از اوراق بهادار است که فرد دارنده آن به شکل مشاع، مالک قسمتی از دارایی به حساب می‌آید که منافع حاصل شده از آن برطبق قرارداد اجاره به بانی یا مصرف‌کننده می‌رسد.

برای منتشر کردن اوراق اجاره حداقل سه نهاد مالی بایستی تا حضور داشه باشد که این سه نهاد ضروری عبارتند از امین واسط و بانی.

• امین: یک شخص حقوقی که در حقیقت به نمایندگی از کلیه سرمایه گذاران فعال در بازار و به جهت نگهداری منافع کلیه آن‌ها در چارچوب قوانین و مقرارت اجرایی انتشار صکوک اجاره وظیفه نظارت همه جانبه‌ بر پروسه عملیاتی صکوک اجاره را بایستی به عهده بگیرد.
• واسط: نهاد مالی که به وکالت از دارندگان صکوک اجاره تنها برای نقل و انتقال دارایی وهمین طور انتشار صکوک اجاره ایجاد می‌گردد.
• بانی: باز هم شخصی حقوقی که با هدف تامین مالی در اصل صکوک اجاره را منتشر می‌کند و این توانایی را دارد تا اقدام به اجاره کردن دارایی مبنای انتشار این اوراق از شخص واسط به نمایندگی از کلیه سرمایهگذاران کند.

ریسک موجود در اوراق صکوک

ریسک موجود در اوراق صکوک را به شکل‌های گوناگونی می‌شود دسته‌بندی کرد. اصلی‌ترین ریسک‌هایی که برخورداران اوراق صکوک با آن رو به رو می‌شوند را می‌شود به شکل زیر اظهار داشت:

• ریسک مربوط به کاهش قیمت دارایی
• ریسک مربوط به از بین رفتن داراییها
• ریسک مربوط به نرخ سود

مزایای اوراق صکوک

بعضی از فاکتورهای مثبت انتشار این اوراق را می‌شود به طریق زیر دانست :

۱. صکوک منجر به افزایش نقدینگی بانی می‌شود.
۲. داراییهایی که غیرنقد هستند یاب عبارتی نقدینگی بسیار پایینی دارند و از ترازنامه هم بنابردلایلی این چنینی خارج شده جایگزین آن‌ها وجوه نقد می‌شود.
۳. با اینکه بخشی از داراییها از شرکت بانی تفریق داده می‌شود، ولی با این وجود باز نیز بانی این توانایی را دارد تا از داراییها بهره‌برداری کند.
۴. از آن‌جا که این اوراق با پشتوانهی دارایی انتشار داده می‌شود لذا دارای از ریسک کمتری هم برخوردار است و هزینهی تأمین مالی را هم کم می‌کند. یک روش دیگر هم کم نمودن هزینه ی مربوط به تأمین مالی جهت بهره‌برداری از افزایش اعتبار است.
۵. این اوراق با فراهم نمودن توانایی تبدیل داراییها به انواع گوناگون اوراق بهادار می‌تواند تا به توسعه ی بازار سرمایه کمک فراوانی نماید.
۶. اگرچه برای دادوستد این اوراق یک بازار ثانویه تشکیل می‌گردد، آن زمان توانایی نقدشوندگی این اوراق نیز زیاد می‌شود.

تفاوت مهم اوراق قرضه با صکوک مرسوم در بازارهای مالی

۱. اوراق قرضه تنها در مورد تعهد بدهی صحبت می‌کنند در حالی که صکوک توصیف مالکیت یک دارایی معین است. به عبارتی رابطه بین خریدار اوراق قرضه و صادرکننده آن یک رابطه وام گیرنده و وام دهنده را تشکیل می‌دهد که نرخ بهره یا سود وام نیز ثابت است و این باعث ربا میگردد.
۲. دارایی مورد بحث صکوک از لحاظ شرعی می‌بایستی صحیح و مجاز باشد. در حالی که در اوراق قرضه دارایی هایی که از نظر دولت‌ ها و شرع اسلامی مورد قبول نیست هم این توانایی را دارد تا پشتوانه اوراق باشد.
۳. اعتبار اوراق قرضه در واقع بستگی به اعتبار ناشر یا صادرکننده وابسته است و با آن مورد سنجش واقع می شود و این در حالی است که اعتبار صکوک به ارزش دارایی پشتوانه‌ ای که دارد بستگی دارد نه به ناشر اوراق.
۴. فروش اوراق قرضه در بازار ثانویه فروش بدهی است اما فروش صکوک فروش مالکیت یک دارایی به حساب می آید.
۵. در صکوک توانایی بالا بردن اصل دارایی و در نهایت ارزش خود ورقه صکوک هم موجود است و این در حالیست که اصل بدهی در اوراق قرضه این توانایی را ندارد که ارزشش بالا برود.

همانطور که در جواب پرسش اوراق صکوک چیست؟ بیان شد، اوراق صکوک همان اوراق بهادار است که دارای پشتوانه مالی است که این پشتوانه بایستی دارای ارزش باشد. هدف از استفاده اوراق صکوک تحت عنوان ابزاری نوین در بانکداری اسلامی، به تقلید از اوراق قرضه رایج در کشورهای غربی باپشتوانه بهره در بانکداری معمول نیست، بلکه تخصیص ابزاری خلاق برابر با قوانین و شریعت اسلامی است.

یکی از اصلی ترین انواع صکوک مطرح شده در این جا صکوک اجاره است. صکوک اجاره در اصل نوعی از اوراق بهادار است که فرد دارنده آن به شکل مشاع، مالک قسمتی از دارایی به حساب می‌ آید که منافع حاصل شده از آن برطبق قرارداد اجاره به بانی یا مصرف‌کننده می‌رسد. امیدوریم که توانسته باشیم در این مقاله به کلیه سوالات شما درباره این که صکوک چیست؟ پاسخ داده باشیم.

اوراق مضاربه چیست؟

اوراق اجاره تأمین نقدینگی

گاهی بانی احتیاج به نقدینگی دارد. در این شیوه بانی با مراجعه به مشاور و تعیین نهاد واسط، آمادگی خود را برای فروش یکی از دارایی‌هایش به نهاد واسط و سپس انعقاد قرارداد اجاره همان دارایی از واسط اعلام می‌کند. واسط بعد از مطالعات اولیه و گرفتن مجوزهای لازم، اقدام به انتشار اوراق اجاره می‌کند، سپس با جمع‌آوری وجوه، به وکالت از طرف صاحبان اوراق اجاره، کالای سرمایه‌ای را از بانی خریداری و به قرارداد اجاره به خود بانی واگذار می‌کند و در سررسیدهای مقرر اجاره‌بهاها و حسب مورد سود ناشی از سرمایه‌گذاری مجدد بخشی از اجاره‌بها و وجوه ناشی از فروش دارایی را در سررسیدهای معین به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌نماید؛ بنابراین اوراق اجاره نوع دوم، همانند نوع اول است. تنها با این تفاوت که در این نوع، نهاد واسط، با انتشار اوراق، وجوه سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری نموده و با استفاده از این وجوه و به وکالت از دارندگان اوراق، دارایی مشخصی را از خود بانی به صورت نقد خریداری می‌کند، سپس همان دارایی را به‌صورت اجاره به شرط تملیک یا اجاره با اختیار فروش دارایی در سررسید با قیمت معین به بانی واگذار می‌کند. وجود این اوراق این امکان را فراهم می‌کند که از یک طرف دولت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی که با کمبود نقدینگی مواجه شده‌اند بتوانند از طریق فروش نقدی و اجاره به شرط تملیک دارایی‌های خود به نقدینگی مورد نظر دست یابند و از طرف دیگر نهادهای مالی و به تبع آن‌ها صاحبان وجوه مازاد از طریق خرید و فروش این اوراق به سود معینی دست یابند، البته این اوراق از منظر فقهی به دلیل وجود شبهه بیع‌العینه محل اشکال می‌باشد.

الگوی عملیاتی و روابط حقوقی اوراق اجاره تأمین نقدینگی همانند اوراق اجاره تأمین مالی است. تنها با این تفاوت که در این نوع نهاد واسط، دارایی را از خود بانی به صورت نقد خریداری می‌کند، سپس همان دارایی را به قرارداد اجاره به شرط تملیک یا اجاره با اختیار فروش دارایی در سررسید اجاره با قیمت معین به خود بانی واگذار می‌کند.