توکن دیفای چیست؟


بحران مالی ونزوئلا

توکن حاکمیتی چیست؟

Governance Tokens یا توکن حاکمیتی چیست؟ چه نقشی در دنیای ارزهای دیجیتال دارند؟ توکن های حاکمیتی یکی از مفاهیم جدید دنیای کریپتو هستند که در سال‌های اخیر توانسته‌اند نقش مهمی در بازار پیدا کنند. صنعت دیفای یا امور مالی غیر متمرکز بدون توکن های حاکمیتی قادر به کار کردن نیست و یکی از دلایل اصلی جذب سرمایه گذاران به پروژه‌های DeFi همین توکن های حاکمیتی هستند. اطلاعات نشان می‌دهد که ۵ توکن حاکمیتی برتر به طور مشترک دارای ارزش بازاری بیش از ۵۰ میلیارد دلار هستند که عدد قابل توجهی محسوب می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید که توکن حاکمیتی چیست و چرا ارزشمند است، با نوبیتکس تا پایان این مقاله همراه باشید. (پیشنهاد مطالعه: توکن چیست و انواع آن کدام است؟)

تعریف توکن حاکمیتی؛ اصلی و اساس دیفای!

Governance Tokens یا توکن حاکمیتی، ارزهای دیجیتالی هستند که برای دارندگان خود، حق رأی در پروژه‌های بلاکچین را فرآهم می‌کنند. به زبان ساده‌تر، توسعه دهندگان پروتکل‌های بلاکچین، خصوصاً DeFi، با ایجاد توکن های حاکمیتی، سرمایه گذاران را قادر می‌سازند تا در آینده پروتکل مورد نظر مشارکت داشته باشند. سرمایه گذارانی که توکن حاکمیتی را خریداری یا دریافت می‌کنند، می‌توانند در تصمیمات مهمی مرتبط با پروژه نقش داشته باشند و یا حتی سیستم حاکمیتی پروتکل را تغییر دهند. با صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس همراه باشید تا بیشتر با اهمیت توکن حاکمیتی در دیفای آشنا شویم.

کاربرد توکن حاکمیتی

کاربردهای توکن حاکمیتی چیست؟

اصلی‌ترین کاربرد توکن حاکمیتی، فراهم کردن حق رأی برای سرمایه گذاران پروژه است. با اینکه اکثر توکن های دیفای از نوع حاکمیتی هستند و از آن‌ها برای تصمیم گیری‌های مهم و جهت دادن به مسیر پروژه استفاده می‌شود، اما این تنها کاربرد توکن حاکمیتی نیست. در حقیقت این ارزهای دیجیتال، علاوه بر امکان رأی دادن، امکاناتی مانند خرید سهام، ایجاد وام و پول درآوردن از راه yielf Farming را برای کاربران فراهم می‌کنند.

نقش توکن حاکمیتی؛ دموکراسی در ارزهای دیجیتال

بگذارید برای پاسخ دادن به سؤال توکن حاکمیتی چیست، کمی بیشتر با نقش این توکن ها در اکوسیستم دیفای آشنا شویم. با استفاده از توکن های حاکمیتی، همه افرادی که در اکوسیستم دیفای حضور دارند می‌توانند نقش مهمی در تعیین سرنوشت پروتکل داشته باشند و صدای خود را به گوش سایرین برسانند. از طرفی، توسعه دهندگان در هنگام اتخاذ تصمیمات مهم تنها نیستند. آن‌ها می‌توانند از طریق این توکن ها با اعضای جامعه دیفای در ارتباط باشند، مشکلات پروژه خود را پیدا کنند، تغییراتی که باید انجام شود را اولویت بندی کنند و در نهایت می‌توانند بفهمند که چگونه باید بودجه‌های خود را مدیریت کنند.

علاوه بر این، توکن های های حاکمیتی به کاربران اجازه می‌دهد تا بتوانند در قراردادهای هوشمند تغییر ایجاد کنند. اگر یک گروه دفتر کل پروژه حمله کنند، بودجه‌ها را بدزدند یا هر فعالیت خرابکارانه دیگری انجام دهند، کاربران و توسعه دهندگان مجبور به ایجاد فورک و یک شبکه جدید نخواهند بود. با کمک توکن های حاکمیتی، کاربران و توسعه دهندگان می‌توانند به راحتی تغییرات خرابکارانه ایجاد شده را به حالت اولیه برگردانند. تنها کاری که لازم است انجام شود یک رأی گیری سراسری است که به توسعه دهندگان اجازه انجام تغییرات ضروری را خواهد بود. همین نقش مهم باعث ارزشمند شدن توکن حاکمیتی می‌شود. اگر نگاهی به لیست قیمت ارزهای دیجیتال بیاندازیم متوجه می‌شویم بعضی از این توکن ها در مدت زمان کوتاهی تبدیل به ارزشمندترین ارزهای دیجیتال جهان شده‌اند.

اهمیت توکن حاکمیتی و نقش آن در تمرکززدایی

چرا توکن های حاکمیتی مهم هستند؟

دلیل اهمیت توکن های حاکمیتی در ماهیت آن نهفته است. این توکن ها منادی تمرکز زدایی نهایی هستند. تمرکز زدایی هدف نهایی ارزهای دیجیتال است. موضوعی که در سال‌های اولیه باعث شد تا قیمت بیت کوین و قیمت اتریوم افزایش پیدا کند، غیر متمکرز بودن شبکه بلاکچین بود. اما تا قبل از دیفای این هدف به حد اعلای خود نزدیک نشده بود. با استفاده از توکن های حاکمیتی، نیاز به هیچ ماینینگ نیست و روند تصمیم گیری فقط به افرادی که به معنای واقعی کلمه در یک پلتفرم سرمایه گذار هستند محدود می‌شود. این سهامداران مانند سهامداران شرکت‌های حقوقی، از سود پلتفرم بهره مند می‌شوند. پلتفرم زمانی سود آور است که کل سهام داران به فکر پیشرفت آن باشند. توکن های حاکمیتی با تمرکز زدایی در شبکه، این امکان را برای سرمایه گذاران فراهم می‌کنند تا با اتخاذ تصمیمات درست پروژه را به سوی موفقیت هدایت کنند و خود نیز از سود پیشرفت پروژه بهره مند شوند.

Yearn finance، نمونه ایده آل از توکن حاکمیتی

پروژه yearn finance می‌تواند نمونه خوبی از اهمیت توکن حاکمیتی باشد. توسعه دهندگان و سرمایه گذاران این پروژه به طور مرتب درباره به روزرسانی های آینده صحبت می‌کنند. آن‌ها چنان نگران آینده پروژه خود هستند که وقت خود را صرف اتخاذ بهترین تصمیم‌ها می‌کنند. این وفاداری به پروژه تنها از طریق توکن های حاکمیتی امکان پذیر است. موضوعی که باعث شد تا yearn finance در مدت کوتاهی به یکی از گران قیمت‌ترین ارزهای دیجیتال بازار تبدیل شود. هرچند شاید این ارز دیجیتال به اندازه ترون و سایر ارزهای مشابه سریع و کاربردی نباشد اما به دلیل اینکه یک توکن حاکمیتی محسوب می‌شود و دارندگان آن می‌توانند در شبکه رأی دهند قیمت بسیار زیادی دارد.

توکن حاکمیتی و توکن های دیفای

توکن حاکمیتی (Governance Tokens) چه تفاوتی با توکن سودمند (Utility Token) دارند؟

توکن های سودمند و توکن حاکمیتی شباهت‌های زیادی با هم دارند به همین دلیل ممکن است با هم اشتباه گرفته شوند. توکن سودمند دارایی دیجیتالی است که برای تأمین مالی شبکه از طریق ارائه تضمین به خریداران خود برای استفاده از برخی از محصولات شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد. BNB (توکن Binance) یک مثال عالی از توکن سودمند است. از BNB برای پرداخت هزینه‌ها، رأی دادن به لیست جدید ارزهای دیجیتال و پرداخت بلیط به عنوان هزینه ورودی برای ویژگی‌هایی مانند Binance Launchpad استفاده می‌شود.

تا اینجا به نظر می‌رسد توکن حاکمیتی شباهت زیادی به توکن سودمند دارند. برای مثال اشاره کردیم که کاربران Binance با استفاده از BNB می‌توانند به لیست ارزهای دیجیتال رأی دهند، اما فراتر از آن واقعاً هیچ کاری نمی‌توان با این توکن ها انجام داد. در واقع توکن های سودمند فاقد قدرت حاکمیت هستند. کاربران با استفاده از این توکن ها نمی‌توانند در مورد سایر ویژگی‌های مهم یا تغییر حاکمیت Binance تصمیم گیری کنند.

توکن حاکمیتی بهتر است یا توکن سودمند؟

می‌توان گفت توکن حاکمیتی نسخه به روز رسانی شده توکن سودمنداست و به این ترتیب گزینه بهتری نیز محسوب می‌شود. از طرفی توکن های حاکمیتی می‌توانند جلوی سو استفاده نهنگ‌های بزرگ در شبکه را بگیرند. برای مثال قیمت لحظه ای دوج کوین تحت تأثیر توییت های ایلان ماسک قرار دارد و حتی ممکن است برای آینده آن تصمیم گیری کند. اما در yearn finance همه چیز تحت حکومت سهامداران قرار دارد.

مزایای توکن حاکمیتی

مزایا و معایب توکن حاکمیتی؛ آشنایی با توکن دیفای چیست؟ فرصت ها و خطرات

بررسی مزایا و معایب توکن حاکمیتی برای افرادی که قصد سرمایه گذاری در پروژه‌های دیفای را دارند، اهمیت زیادی خواهد داشت. تا اینجا با بسیاری از مزایای توکن حاکمیتی آشنا شدیم، اما در مورد معایب آن صحبت نکردیم. در لیست زیر می‌توانیم مقایسه‌ای بین مزایا و معایب توکن حاکمیتی انجام دهیم. بررسی این موارد به ما نشان می‌دهد که چرا توکن های حاکمیتی با سابقه بسیار کمتر در بازار در مقایسه با قیمت لحظه ای لایت کوین ارزش بسیار بیشتری دارند.

مزایای توکن حاکمیتی

  • تمرکز زدایی: توکن حاکمیتی، قدرت تصمیم گیری را به همه سرمایه گذران می‌دهد.
  • ایجاد فرصت همکاری: رأی دادن نیاز به بحث کردن دارد و بحث کردن باب همکاری را باز می‌کند. اعضای انجمن دیفای از طریق توکن های حاکمیتی همکاری‌های بزرگی را شکل می‌دهند
  • وفاداری انجمن‌ها به پروژه‌ها: با استفاده از توکن حاکمیتی، انجمن‌ها به صورت فعالان با توسعه دهندگان همکاری می‌کنند و نقش داشتن در تصمیم گیری‌ها باعث افزایش وفاداری آن‌ها خواهد شد

معایب توکن حاکمیتی

  • تصمیمات خودخواهانه: رأی دادن همیشه به معنای اتخاذ بهترین تصمیم نیست. بعضی از افراد خودخواهانه تصمیم می‌گیرند و فقط به سود خود فکر می‌کنند. این موضوع منجر به بروز مشکلاتی برای پروژه‌ها می‌شود.
  • عدم پاسخگویی و مسئولیت پذیری: در صورت اتخاذ تصمیم اشتباه، کاربران همیشه اکثریت را مقصر می‌داند و هیچ کس پاسخگوی رأی اشتباه خود نخواهد بود.
  • خطر نهنگ‌ها: هرکس که توکن حاکمیتی بیشتری داشته باشد، نقش بیشتری در رأی گیری‌ها خواهد داشت. سرمایه گذاران توکن های حاکمیتی همیشه این خطر را احساس می‌کنند که یک نهنگ اکثریت را به دست آورد و با تصمیمات خودخواهانه باعث نابودی دموکراسی دیفای شود.

توکن حاکمیتی و پروژه های دیفای (DeFi)

توکن حاکمیتی و آینده درخشان پروژه‌های دیفای

در این مقاله سعی کردیم به سؤال توکن حاکمیتی چیست پاسخ دهیم. همچنین نقاط ضعف و قوت توکن حاکمیتی، تفاوت آن با توکن های سودمند مانند binance و اهمیت آن در پروژه‌های دیفای را بررسی کردیم. توکن های حاکمیتی ستون اصلی پروژه‌های دیفای هستند و بدون آن‌ها اکثر پروژه‌های دیفای موفق امروزی وجود نداشتند. با توجه به پیشرفت‌های سال‌های اخیر پروژه‌های دیفای و مزایایی که استفاده از توکن حاکمیتی در این پروژه‌ها ایجاد می‌کند، انتظار می‌رود در آینده DeFi بتواند سهم بزرگتری از بازار را توکن دیفای چیست؟ به دست آورد. شما می‌توانید در وبلاگ نوبیتکس اطلاعات بیشتری در مورد پروژه‌های دیفای به دست آورید و با ورود به بازار نوبیتکس به خرید و فروش ارز دیجیتال مورد نظر خود مشغول شوید.

ارزهای دیفای کدامند؟ لیست بهترین ارز های دیجیتال دیفای (DeFi)

ارزهای دیفای کدامند؟ لیست بهترین ارز های دیجیتال دیفای (DeFi)

ارز های کریپتوکارنسی دیفای کدامند؟ در این مقاله لیست بهترین ارز های دیجیتال DeFi و پروژه های برتر دیفای را به شما عزیزان معرفی خواهیم کرد که برای سرمایه گذاری می توانند مفید باشند. همراه داتیس نتورک باشید.

ارزهای دیفای کدامند؟ لیست بهترین ارز های دیجیتال دیفای (DeFi)

لیست بهترین ارز های دیجیتال دیفای (DeFi)

دیفای مخفف Decentralized Finance سیستم مالی غیر متمرکز مبتنی بر بلاک چین است که برای ارائه ابزارهای مالی سنتی به واسطه های مالی مرکزی مانند کارگزاری ها ، صرافی ها یا بانک ها متکی نیست و در عوض از قراردادهای هوشمند در بلاک چین ها استفاده می کند که رایج ترین آنها Ethereum است.

در ادامه این مقاله قصد داریم لیستی از بهترین و موفق ترین پروژه های دیفای (DeFi) در حوزه ارز های دیجیتال و کریپتوکارنسی را به شما عزیزان معرفی کنیم، همراه داتیس نتورک باشید.

ارزهای دیفای کدامند؟

پروژه های DeFi خود را به عنوان توکن هایی با ارزش بسیار بالا معرفی کرده اند و با توجه به اینکه این پروژه ها در سال 2020 نسبت به بیت کوین عملکرد بهتری داشتند ، محبوبیت خاصی پیدا کردند و سرمایه زیادی به سمت آنها سوق داده شد .

در ادامه نگاهی به برترین پروژه های DeFi خواهیم داشت و نقش هرکدام را بررسی خواهیم کرد .

چین لینک ( ChainLink )

یکی از محبوب ترین پروژه های دیفای که در این لحظه بیشترین ارزش بازار را بین سایر توکن های دیفای به خود اختصاص داده است ، چین لینک نام دارد .

لینک یک سرویس اوراکلی غیرمتمرکز است که هدف آن اتصال داده های دنیای واقعی به قراردادهای هوشمند است .

از آن جایی که بلاک چین ها نمی توانند به داده های خارج از شبکه خود دسترسی داشته باشند ، نیاز به واسطه ای است که قراردادهای هوشمند را از اطلاعات دنیای بیرون غنی سازد .

اوراکل داده های خارجی مثل دما ، آب و هوا و یا نتیجه یک مسابقه ورزشی را به بلاک چین منتقل می کند .

تاقبل از چین لینک این امکان فراهم نبود که داده ها از دنیای خارج به قراردهای هوشمند وارد شود .

بنابراین لینک یک پروژه ای به شده قوی است که طرفداران زیادی دارد.

آوه ( AVVE )

یکی دیگر از پروژه های محبوب AAVE نام دارد که سومین ارزش بازار در بین سایر پروژه های دیفای به خود اختصاص داده است .

AAVE یک پروتکل وام دهی پیشرو است که برای ایمن سازی پروتکل و مشارکت سایرین از توکن AAVE استفاده می کند .

توکن AAVE در زمان نگارش این نوشته با قیمت 234 دلار در حال معامله شدن است و ارزش بازار آن معادل 2،800،000،000 است .

(SUSHI (Sushiswap

سوشی یکی از پروزه های دیفای است که در سال 2020 سر و صدای زیادی به پا کرد .

این پروژه در واقع یک پروتکل وام دهی است .

سوشی سواپ یک فورک از یونی سواپ است و بربستر اتریوم اجرا شده است .

توکن یونی سواپ برای اینکه بتواند جدب مشارکت حداکثری را داشته باشد و به تامین نقدینگی در استخر های خاص بپردازد ، توکن SUSHI را پاداش می دهد .

Uniswap مهم ترین صرافی غیرمتمرکز در فضای دیفای است .

امروزه این صرافی قادر هست با تامین نقدینگی برای استخرها فراهم شود ، اگر کمی با دنیای ارزهای دیجیتال آشنایی داشته باشید ، حتما با مشکلاتی که ممکن است یک صرافی متمرکز ایجاد کند آشنایی دارید .

بنابراین احتمال استفاده گسترده از صرافی های غیرمتمرکز در آینده وجود دارد و آن زمان است که این توکن به ارزش واقعی خود خواهد رسید .

این شبکه به هر کسی این امکان را می دهد که بدون نیاز به صرافی های متمرکز،رمزارزهای خود را تبدیل کنند .

این پروتکل غیرمتمرکز امکان تبدیل فوری و مبادلات ارزهای دیجیتال را به روشی کاملا غیرمتمرکز را می دهد و بر روی بلاک چین اتریوم اجرایی شده است .

در واقع ای نوع شبکه دیگر مشکلات صرافی های متمرکز را نخواهد داشت ،

برای مثال از کلاهبرداری و هک کردن که ممکن است در صرافی های متمرکز رخ دهد ، جلوگیری خواهد شد .

(COMP (compound

اکوسیستم compound نیز یکی از پروتکل های وام دهی و وام گیری غیرمتمرکز است و برای تصمیمات مهم پروتکل و رای گیری و تفویض اختیار از توکن compound استفاده می شود .

این پلتفرم از ابتدا حمایت صرافی کوین بیس را در کنار خود داشته است .

COMP روی اتریوم اجرا شده و طرفداران زیادی توکن دیفای چیست؟ دارد .

افرادی که مایل به وام گیری و یا قرض دادن پول خود به امید کسب بهره هستند ، می توانند از این پلتفرم استفاده کنند .

نکته مثبت این ماجرا در رابطه با وام دهی و وام گیری این است هیچ شخص ثالث ، نهاد و یا بانکی در آن دخالت نخواهد داشت و کل عملیات کاملا غیرمتمرکز احرا خواهد شد .توکن دیفای چیست؟

کامپوند به شدت شبیه به یک بانک است و قطعا اینده ای روشن در انتظار آن خواهد بود .

(YFI (yEarn

پروژه YFI یک جمع کننده خودکار نقدینگی است که چندین فرصت مختلف را برای تولید محصول ارائه می دهد . توکن رسمی این پروژه YFI نام دارد و کاربران می توانند با استفاده از آن در این پروژه سرمایه گذاری کرده و مشارکت کنند .

YFI یک پلتفرم غیرمتمرکز در فضای دیفای است و از پروتکل های متفاوتی تشکیل شده است .

دیفای 2 چیست و بهترین پروژه های DeFi 2.0 کدامند؟

دیفای 2 چیست و بهترین پروژه های DeFi 2.0 کدامند؟

امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای(DeFi) امکان انجام معاملات و تراکنش های ارز دیجیتال را بدون نیاز به واسطه فراهم می کنند. حوزه دیفای از سال 2020 شروع به رشد کرد و در طی این زمان برخی از پلتفرم ها مانند یونی سواپ توانستند موفق عمل کنند. اما از آنجا که نسل اول دیفای با مشکلاتی همراه بود دیفای 2.0 با هدف ارائه راه حل ها و برطرف کردن مشکلات آن مطرح شد. در ادامه این مطلب می خواهیم بدانیم دیفای 2.0 چیست و بهترین پروژه های دیفای 2 کدامند.

2.0 DeFi چیست؟

دیفای 2 در واقع ورژن جدید دیفای است و با هدف به روزرسانی نسل اول دیفای و برطرف نمودن مشکلات آن ایجاد شد. اولین نسل از پروژه های امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای امکان انجام خدمات مالی غیرمتمرکز را برای تمامی کاربرانی که دارنده کیف پول ارز دیجیتال بودند فراهم کرد. اما با این وجود مشکلاتی را نیز به همراه داشت. دیفای 2 نیز همانند اتریوم 2 که نسخه بهبود یافته بلاکچین اتریوم محسوب می شد با ایجاد تغییراتی در ورژن اولیه دیفای سعی در بهبود مشکلات آن دارد.

استخرهای نقدینگی در حوزه دیفای به کسانی که یک جفت توکن استیک می کنند کارمزد معاملات پرداخت می کنند. اما در صورت تغییر قیمت این جفت توکن شخص تامین کننده متضرر شده و سرمایه خود را تا حد زیادی از دست می دهد. اما در یکی از پروتکل های دیفای 2 این امکان فراهم شده تا با دریافت مبلغ ناچیزی کارمزد شخص تامین کننده نقدینگی از این اتفاق مصون بماند. بنابراین برای ایجاد انگیزه سرمایه گذاری در استخرهای نقدینگی لازم است یک راه حل ساده بیابیم.

دیفای 2 چیست

مشکلات و محدودیت های دیفای 1.0

همانطور که گفتیم ورژن اولیه دیفای با مشکلاتی همراه بود. در ادامه می خواهیم با این مشکلات آشنا شویم:

  • نقدینگی
    در اکثر اوقات توکن های استیک شده درون استخرهای نقدینگی فاقد کاربرد بوده و این به معنی کم شدن میزان بهره وری از سرمایه است.
  • امنیت
    عدم داشتن اطلاع از خطرات حوزه دیفای منجر به قرار دادن میلیون ها دلار سرمایه در قراردادهای هوشمندی می شود که فاقد امنیت هستند.
  • متمرکزسازی
    اصلی ترین هدف دیفای در واقع افزایش تمرکز زدایی است. اما هم اکنون بسیاری از پروژه های این حوزه از سازمان های خودگردان غیرمتمرکز (DAO) استفاده نمی کنند.
  • مقیاس پذیری
    در برخی از بلاکچین ها ترافیک و کارمزد پروتکل های دیفای بالا بوده و در نتیجه انجام کارهای ساده زمانبر و گران قیمت خواهد بود.
  • اوراکل ها و اطلاعات شخص ثالث
    نیاز به اوراکل های(منابع جمع آوری اطلاعات شخص ثالث) با کیفیت تر برای محصولات مالی که به اطلاعات خارجی وابسته هستند.

مهم ترین کاربردهای دیفای 2

هم اکنون بسیاری از پروژه های شبکه هایی نظیر اسمارت چین بایننس، اتریوم، سولانا و برخی دیگر بلاکچین ها که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می کنند ارائه دهنده خدمات نسل جدید دیفای هستند. از جمله آنها می توان موارد زیر را نام برد:

  • وام های خود بازپرداخت
    در پلتفرم هایی که بر اساس دیفای 2 فعالیت می کنند کاربران با پرداخت دارایی های دیجیتال و پرداخت بدهی وام از سود سرمایه گذاری وام خود می توانند وام دریافت کنند. در این صورت امکان بهره مندی از مزایای وام در کنار پاداش استخر نقدینگی وجود دارد.
  • بیمه قراردادهای هوشمند
    دیفای دارای زیرساختی کاملا شفاف و متن باز است. اما با این حال احتمال دارد بررسی و ارزیابی میزان ریسک پروتکل ها برای افراد سرمایه گذار تازه وارد کار سختی باشد. دیفای 2 به منظور حل این مشکل برای تعدادی از قراردادهای هوشمند بیمه در نظر گرفته است. بنابراین در صورتی که شما بر اساس یک قرارداد هوشمند دارایی خود را از دست بدهید به وسیله بیمه مجددا می توانید سرمایه خود را پس بگیرید.
  • بیمه زیان غیردائمی
    در صورت سرمایه گذاری در یک استخر نقدینگی و آغاز استخراج نقدینگی تمامی تغییرات رخ داده در نسبت قیمت توکن های سرمایه گذاری شده ممکن است منجر به ضرر مالی شود. نام این رخداد ضرر ناپایدار ( Impermanent Loss) است. اما در رابطه با پروژه های دیفای 2.0 برای برطرف نمودن این مشکل روش های جدیدی وجود دارد. در طی گذشت زمان، پروتکل دیفای 2.0 به منظور ایجاد یک صندوق بیمه از کارمزدهای دریافتی استفاده نموده و سرمایه شما را در برابر ضرر تضمین می کند. در صورتی که کارمزد لازم برای پرداخت ضرر وجود نداشته باشد، پروتکل قادر است رمزارزهای جدید دیفای 2 را برای برطرف نمودن این کمبود ایجاد کند. در صورت وجود رمزارزهای زیاد دیفای 2 امکان ذخیره برای کاربردهای بعدی و یا سوزاندن آنها وجود دارد.
  • نقدینگی بین زنجیره ای
    قراردادهای هوشمند درون پروتکل های جدید دیفای منجر به توزیع نقدینگی در بلاکچین های مختلف می شوند. بنابراین می توان کمبودهای نقدینگی یک شبکه را از طریق مبادله دارایی های استخرهای نقدینگی یک زنجیره با دیگر زنجیره ها جبران نمود.
  • قفل نبودن ارزش دارایی های سهام گذاری شده
    در نسل اول دیفای در قبال سرمایه گذاری دارایی ها درون استخرهای نقدینگی، توکن های نقدینگی به کاربران داده می شود که امکان کسب سود از طریق استراتژی فارمینگ وجود دارد. در نسل دوم دیفای توکن های نقدینگی فارمینگ و کشت سود می توانند به منظور ایجاد توکن هایی نظیر DAI استفاده شده و یا مانند یک وثیقه عمل کنند. به بیان دیگر در این نسل از دیفای میزان کاربرد و سود توکن های نقدینگی بیشتر است.

مهم ترین کاربردهای دیفای 2

تفاوت دیفای 1.0 و دیفای 2.0

هر دو نسخه دیفای با هدف ایجاد یک اکوسیستم مالی غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین ارائه شدند. در واقع در هر دو نسل دیفای از اپلیکیشن های غیرمتمرکز، شبکه های اوراکل و قراردادهای هوشمند برای سهولت انجام امور مالی غیرمتمرکز استفاده می شود. در ادامه با تفاوت های نسل اول و دوم دیفای آشنا خواهید شد:

  1. تعامل موثر میان کاربران
    در نسخه دوم دیفای کاربران از طریق شبکه همتا به همتا با یکدیگر در ارتباط هستند. اصلی ترین تمرکز این ارتباط تعامل پایدار میان کاربران و کسب سود دو طرف معامله است. در پروتکل های موجود در نسل دوم دیفای، کاهش مدیریت مستقیم پروتکل منجر به افزایش ارتباط کاربران شده تمرکززدایی شده است.
  2. پایداری اکوسیستم
    زمانی که حاکمیت غیرمتمرکز با تعامل و نقدینگی پایدار ترکیب می شود منجر به تداوم اکوسیستم مالی غیرمتمرکز خواهد شد.
  3. به کار بردن الگوهای حاکمیتی بهینه
    در نسل دوم دیفای پروتکل های نوشته شده با هدف صلب قدرت و حاکمیت نهادها و سازمان های مرکزی و اعطای آن به افراد جامعه دارای امکانات و ویژگی های بهتر به منظور تصمیم گیری و تعیین قوانین نسبت به دیفای اولیه است.
  4. انگیزه های کاربرپسند
    دوام پروتکل دیفای وابسته به میزان تامین نقدینگی موثر و پایدار خواهد بود. در نتیجه پروتکل های نسل دوم دیفای برای به دست آوردن سرمایه لازم در پی استفاده از برنامه های جذاب و خلاقانه هستند. این برنامه های مشوق منجر به برطرف کردن مشکل نقدینگی دیفای 1.0 شده و منجر به بهبود ارتباط میان کاربران می شوند.

مهم ترین کاربردهای دیفای 2

مزیت های دیفای 2.0

نسخه دوم دیفای نسبت به دیفای 1.0 از مزیت هایی برخوردار است. در ادامه با این مزیت ها آشنا خواهید شد:

  • تجربه کاربری بهتر و کم هزینه تر
  • کم شدن میزان وابستگی به استیبل کوین های دارای پشتوانه دلار
  • حسابرسی امنیتی
  • کسب سود بیشتر از سرمایه

معایب دیفای 2.0

  • قانون گذاری های جدید
    نهادهای قانون گذار با تغییر قوانین و دخالت می توانند تاثیر زیادی روی سرویس های ارائه شده دیفای و سیاست ها بگذارند.
  • زیان غیردائمی
    پروتکل های جدید ارائه شده در دیفای 2.0 خدماتی مانند بیمه زیان غیردائمی ارائه کرده و برای کاهش خطرهای استخراج نقدینگی تلاش می کنند. اما لازم است در نظر داشته باشید احتمال اینکه این ضررها به صفر برسد هیچ گاه وجود ندارد.
  • چالش در زمان برداشت دارایی
    احتمال اینکه کاربران در هنگام برداشت دارایی خود دچار مشکلات شوند وجود دارد. اگر وب سایتی که پروتکل ها درون آن قرار دارند دچار مشکل شده یا از کار بیفتد امکان برداشت دارایی کاربران وجود ندارد.
  • مشکلات و چالش های مربوط به قراردادهای هوشمند
    با وجود پیشرفت های فراوان قراردادهای هوشمند و پروتکل های دیفای احتمال وجود باگ ها و ضعف های امنیتی و هک Dapp ها همچنان وجود دارد.

مزایا و معایب دیفای 2

جمع بندی

در این مطلب با اکوسیستم دیفای 2.0 آشنا شدیم. دیفای 2.0 در واقع نسل جدید امور مالی غیرمتمرکز به شمار می رود که با هدف ارائه راه حل ها و برطرف نمودن مشکلات دیفای 1.0 پدید آمد. این ورژن جدید دیفای دارای پتانسیل های زیادی است که هنوز از آنها استفاده نشده است. پروژه های دیفای 2 همچنان برای اکثر کاربران رمزارزها دارای ابهامات زیادی است.

دیفای چیست؟ DeFi در بلاک چین و ارز دیجیتال به زبان ساده

بازار مالی سنتی بسیار متمرکز است. در این جاواژه متمرکز به این معنی هست که مسئولین و بانک‌های مرکزی درمورد پول یک کشور تصمیم گیری میکنند و آن را کنترل می‌کنند. به بیانی دیگر کنترل جریانات مالی یک کشور به طور متمرکز در تحت سلطه مسئولین آن کشور است. آن‌ها هستند که تصمیم می‌گیرند چه مقدار پول چاپ کنند، و همچنین جریان و عرضه پول‌ها را نیز کنترل میکنند که چطور باشد و … . مردم کاری که انجام میدهند در این سیستم مالی حاکم بر دنیااین است که اختیار دارایی خود را برای دریافت سود به نهاد‌هایی مانند بانک‌ها می‌دهند. مشکل چنین سیستم هایی این است که کنترل آن به طور متمرکز در اختیار افراد خاصی است و این متمرکز بودن، ریسک خطرات ناشی از آن را بالا می‌برد. بنابراین در این جا این سوال پیش میاد که سیستم مالی غیرمتمرکز یا به طور خلاصه دیفای – DeFi اتریوم، چه تاثیری بر حوزه بلاک چین و ارز دیجیتال خواهد داشت؟

شاید بعضی از افراد با این نگرش مخالفت کنند، اجازه دهید یک مثال در این زمینه ذکر کنیم:

مثلااگر افرادی که در هسته مرکزی سیستم مالی متمرکز هستند به منظور مقابله با یک بحران مالی اقدام به چاپ بی‌رویه پول کنند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ به هر حال آن افراد تصمیم‌گیرنده هم انسان هستند و ممکن است اشتباه کنند. یک مثال بارز در این زمینه، کشور ونزوئلا است. هنگامی که قیمت نفت کاهش یافت، این کشور با اتخاذ سیاست ضعیف در قبال این مسئله، اقدام به چاپ بی رویه پول برای فرار از بحران مالی کرد. نتیجه چه شد؟ تورم سالانه 1 میلیون درصدی!

DeFi و بحران مالی ونزوئلا

بحران مالی ونزوئلا

آیا ارزهای دیجیتال راه حل مناسبی برای تمرکززدایی است؟

بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال را می‌توان به صورت کاملا امن و بدون نیاز به واسطه مانند بانک‌ها معامله کرد. این امر باعث کنترل کامل کاربر بر دارایی‌هایش می‌شود. اما به خاطر داشته باشید که ارزهای دیجیتال هنوز به صورت واقعی نتوا‌نسته‌اند سیستم مالی سنتی را غیرمتمرکز کنند، بلکه هنوز در ابتدای راه غیرمتمرکز کردن این سیستم‌ها هستیم. به عنوان مثال، میلیون‌ها ماینر در سطح دنیا به طور همزمان در حال استخراج بیت کوین هستند و این یعنی تولید و صدور بیت کوین بسیار غیرمتمرکز است.

دیفای چیست؟

DeFi مخفف کلمه Decentralized Finance و به معنای سیستم مالی غیرمتمرکز است، که شامل دارایی‌های دیجیتال، پروتکل‌ها، قرارداد‌های هوشمند و نرم‌افزار‌های غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین است. با توجه به انعطاف‌پذیری و مقدار پیشرفت و توسعه، اتریوم در حال حاضر بهترین گزینه برای پیاده سازی DeFi است. البته اتریوم تنها پلتفرم بلاک چین قادر به پیاده‌سازی DeFi نیست.

دیفای – DeFi را یک اکوسیستم مالی باز تصور کنید، که در آن می‌توانید ابزار و سرویس‌های مالی ریز و درشتی را به صورت غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین توسعه دهید. از آنجایی که این برنامه بر بستر Blockchain است، شما به راحتی قادر به ترکیب، اصلاح و یکپارچه کردن این سرویس‌ها خواهید بود، دقیقا مانند سر هم کردن یک لِگو! به عنوان مثال، در حال حاضر شبکه بلاک چین اتریوم برنامه‌های جذابی را مانند سیستم بانکی غیرمتمرکز، سیستم پرداختی غیرمتمرکز، سیستم وام‌دهی غیرمتمرکز و …. در خود جای داده و همه آن‌ها به هم متصل هستند!

مزیت‌های اصلی DeFi چیست ؟

سیستم مالی سنتی فعلی، نیازمند وجود نهادهای متمرکز مانند بانک است. اما پلتفرم‌های حوزه دیفای به چنین واسطه‌هایی نیاز ندارند. این پلتفرم‌ها، کد‌های کامپیوتری هستند که هرگونه اختلاف احتمالی را حل و فصل کرده و کنترل و نظارت بر دارایی را برای کاربران خود به ارمغان می‌آورند. این امر باعث می‌شود هزینه‌ها و کارمزدهای استفاده از سرویس‌های مالی کاهش یابد و ایجاد یک سیستم مالی بدون اصطکاک را ممکن سازد.

اما مزیت استفاده از بلاک چین در DeFi چیست؟ از آنجایی که دیفای بر بستر بلاک چین پیاده‌سازی می‌شود، بسیاری از مشکلات مربوط به امنیت دیگر معنا نخواهند داشت. تمام داده‌های مربوط به این اکوسیستم روی Blockchain ثبت شده و برای هزاران گره شبکه ارسال می‌شوند. بنابراین، سانسور دستکاری و یا حتی خطر متوقف شدن سرویس‌های این اکوسیستم دیگر وجود نخواهند داشت.

یکی دیگر از مزیت‌های مهم اکوسیستم آزادی مانند دیفای، سهولت دسترسی به آن برای افرادی است که در حال حاضر به هر دلیلی (مانند تحریم‌ها) برای دسترسی به سرویس‌های مالی محدودیت دارند. از آنجایی که سیستم مالی سنتی فعلی، متکی به واسطه‌هایی است که از این توکن دیفای چیست؟ طریق کسب سود می‌کنند، خدمات آن‌ها معمولا در مکان‌های دارای قشر کم‌درآمد، وجود ندارد. اما در مقابل، DeFi منجر به کاهش قابل توجه هزینه‌ها می‌شود و دست واسطه‌ها را کوتاه می‌کند. به همین دلیل، طیف گسترده‌ای از مردم به راحتی می‌توانند از خدمات این حوزه استفاده کنند.

DeFi چیست

DeFi دقیقا مانند یک لگو عمل می‌کند

کاربردهای دیفای چیست؟

به طور کلی دیفای هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد. با این وجود، با توجه به ویژگی‌ها و پتانسیل‌های این اکوسیستم، می‌توان کاربردهای احتمالی آن در آینده را بررسی کرد.

استقراض و وام‌دهی

پروتکل‌های وام‌دهی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های بستر دیفای هستند. وام‌دهی و استقراض شفاف و آزاد، دارای مزیت‌های بیشماری نسبت به سیستم‌های اعتباری سنتی فعلی است. برخی از این مزیت‌ها شامل توافق سریع و بی دردسر، عدم نیاز به ضامن و یا چک اعتباری و قابلیت استفاده از دیگر دارایی‌های دیجیتال به عنوان وثیقه است.

از آنجایی که پروتکل‌های وام‌دهی بر بستر بلاک چین‌های عمومی پیاده‌سازی می‌شوند، تمام اعتماد لازم از طریق کلید‌های دیجیتالی تامین شده و نیازی به ارائه مدارک خاصی برای تامین اعتماد نیست. به سبب استفاده از بلاک چین، خطرات مرتبط با افراد درگیر در یک قرارداد برای وام‌دهی و یا استقراض کاهش می‌یابد. از طرفی، پروسه‌های مرتبط با این موضوع سریع‌تر، ارزان‌تر و در دسترس افراد بیشتری خواهد بود.

یکی از روش های کسب درآمد که این روزها به موضوع اصلی دیفای تبدیل شده ، ییلد فارمینگ – Yield Farming است. در مقاله‌ای تحت عنوان ییلد فارمینگ – Yield Farming در دیفای – DeFi چیست؟ به تفصیل در مورد این مقوله صحبت شده است.

خدمات بانکی پولی

از آنجایی که طبق تعریف، برنامه‌های اکوسیستم DeFi در دسته سرویس‌های مالی قرار می‌گیرند، خدمات بانکی و پولی می‌تواند یکی از زمینه‌های کاربردی برای این برنامه‌ها باشد. این خدمات شامل صدور استیبل کوین‌ها – Stablecoins، رهن و بیمه است.

صنعت بلاک چین در مرحله بلوغ است و نیاز مبرمی به وجود ارزهای باثبات دارد. این ارزها معمولا به صورت یک به یک توسط دارایی‌های دنیای واقعی پشتیبانی می‌شوند. از آنجایی که قیمت ارزهای دیجیتال نوسان بسیار بالایی دارد، استیبل کوین‌های دیجیتالی می‌توانند به عنوان پول نقد دیجیتال روزمره استفاده شوند؛ پولی که هیچ نهاد متمرکزی بر آن نظارت ندارد.

مارکت‌پلیس (Market Place) غیر متمرکز

این دسته از برنامه‌ها می‌توانند برای ارزیابی چالش‌برانگیز باشند، چراکه این بخش از دیفای پتانسیل بسیار بالایی برای نوآوری در حوزه مالی دارد. صرافی‌ها غیرمتمرکز – DEX را می‌توان حیاتی‌ترین برنامه‌های حوزه امور مالی غیرمتمرکز دانست. این پلتفرم‌ها به کاربران خود اجازه می‌دهند تا دارایی‌های دیجیتال را بدون وجود واسطه برای تامین اعتماد (مانند صرافی‌ها)، مبادله کنند. این معاملات به صورت مستقیم بین کیف ‌پول‌های کابران و از طریق قراردادهای هوشمند انجام می‌شود. بنابراین با استفاده از این صرافی‌ها، نیاز به خرید ارز دیجیتال از طریق صرافی‌های متمرکز مانند بایننس برطرف می‌شود.

ساختار صرافی‌های غیرمتمرکز به گونه‌ایست که کارمزد تراکنش‌ها در آن‌ها، پایین‌تر از صرافی‌های متمرکز است. علاوه بر این، بخاطر پتانسیل این برنامه‌ها، احتمالا شاهد معامله سهام شرکت‌ها در آینده از طریق این صرافی‌ها بین افراد خواهیم بود.

ارتباط اتریوم با DeFi چیست ؟

اتریوم در حال حاضر پیشتاز DeFi است. با ارائه اتریوم 2، قابلیت این بلاک چین برای میزبانی از DeFi بهبود خواهد یافت. در حال حاضر برنامه‌های مالی متعددی بر بستر Ethereum وجود دارد که در تصویر زیر مشاهده می‌نمایید:

DeFi در اتریوم

DeFi در بستر اتریوم

این برنامه‌ها شامل: سیستم‌های پرداخت، صرافی‌ها، زیرساخت‌ها، بازار مشتقه، سرویس بیمه، سرویس اعتباری وام‌دهی و…. است. رقبای اتریوم در بحث DeFi ایاس و ترون هستند، که سرعت تراکنش و مقیاس‌پذیری بالاتری را ارائه می‌دهند.

دیفای چیست؟| ساده ترین و دقیق ترین تعریف از DeFi در دنیای رمزارزها

دیفای یک سامانه ی مالی متن باز و در ابعاد جهانی است که بر اساس اقتضائات عصر اینترنت ساخته شده و در حکم جایگزینی برای سیستم فعلی است که غیرشفاف، به شدت تحت کنترل دیگران و توسط زیرساخت ها و فرآیندهای قدیمی چند ده ساله چفت و بست شده است. اما این سیستم جدید به شما قدرت کنترل و نظارت بر روی پول خودتان را می دهد. سیستم دیفای شما را در معرض بازارهای جهانی و انتخاب گزینه های جایگزین بجای ارز محلی یا گزینه های محدود بانکی تان قرار می دهد. محصولات DeFi خدمات مالی را به همه ارائه می کند، فقط کافیست به اینترنت دسترسی داشته باشید. این خدمات تا حد زیادی تحت مالکیت خود کاربران است و توسط همانها نگهداری می شود. تا به امروز معادل ده‌ها میلیارد دلار ارز دیجیتال از طریق برنامه‌های DeFi به جریان افتاده است و این رقم روزانه در حال افزایش است.

معرفی دیفای

  • – یک جایگزین متن باز و جهانی برای سیستم مالی فعلی.
  • – خدماتی که به شما امکان می دهد وام بگیرید، پس انداز کنید، سرمایه گذاری کنید، تجارت کنید و کارهای بیشتری انجام دهید.
  • – بر اساس فناوری متن باز که همه می توانند روی آن برنامه ریزی و نظارت کنند.

دیفای چیست؟

DeFi یک اصطلاح عام برای محصولات و خدمات مالی است که در اختیار عموم کسانی که دسترسی به اینترنت و توانایی استفاده از اتریوم را دارند، قرار گرفته است. با DeFi، همیشه بازارها باز هستند و هیچ نهاد متمرکزی وجود ندارد که بتواند پرداخت ها را بلوکه کند یا جلوی دسترسی شما به هر چیزی را بگیرد. خدماتی که پیش از این کند بودند و در معرض خطر خطای انسانی بودند، حالا خودکار و ایمن تر شده اند، زیرا با کدهایی کنترل می شوند که هر کسی می تواند آن را موشکافی و بررسی کند.

یک اقتصاد کریپتویی پررونق در جهان پا گرفته است که در آن می‌توانید وام بدهید، وام بگیرید، بخرید، بفروشید، سود کسب کنید و حتی فراتر از اینها را انجام دهید. آرژانتینی‌های کریپتو شناس از دیفای برای محافظت پول خود در برابر تورم فلج‌کننده استفاده کرده‌اند. شرکت ها شروع به پخش دستمزد کارکنان خود به صورت آنی نموده اند. برخی از مردم حتی میلیون‌ها دلار وام‌ را بدون نیاز به احراز هویت گرفته و پس داده اند.

دیفای در مقابل سیستم مالی سنتی

یکی از بهترین راه های درک پتانسیل های دیفای، شناخت مشکلات سیستم فعلی است.

– بخش هایی از مردم اجازه ندارند حساب بانکی باز کنند یا از خدمات مالی استفاده کنند.

– نبود دسترسی به خدمات مالی باعث جلوگیری از اشتغال افراد می شود.

– سیستم های مالی می توانند پرداخت به شما را بلوکه کنند.

– یکی از هزینه های پنهانی که برای دریافت خدمات مالی می پردازید، اطلاعات شخصی شماست.

– دولتها و موسسات متمرکز بازارها را هرگاه بخواهند می بندند.

– ساعات معاملاتی اغلب به ساعات اداری منطقه ی زمانی شما محدود شده است.

– به خاطر فرایندهای اداری داخلی، انتقال پول ممکن است روزها طول بکشد.

– برای خدمات مالی باید وثیقه بپردازید زیرا موسسات واسطه ای به آن نیاز دارند.

مقایسه بین دیفای و سیستم های مالی سنتی

  • در دیفای پولتان را نزد خودتان نگه می دارید اما در سیستم سنتی باید آن را نزد بانک بگذارید.
  • در دیفای شما تعیین می کنید که پولتان کجا برود و چطور خرج شود در حالی که در سیستم فعلی باید به شرکتها اعتماد کنید که مبادا پول شما را در جای غلطی سرمایه گذاری کنند یا به شخص پرریسکی وام بدهند.
  • انتقال اعتبارات در دیفای طی چند دقیقه صورت می گیرد اما در سیستم قدیمی ممکن است روزها طول بکشد چون کارها به صورت دستی انجام می شود.
  • تراکنشها در دیفای با نام مستعار انجام پذیر است در صورتی که در سیستم سنتی به طرز سختگیرانه ای با هویت واقعی شما گره خورده است.
  • دیفای در دسترس تمام افراد است اما برای خدمات مالی سنتی باید درخواست بدهید.
  • بازارها در دیفای همیشه باز هستند اما در سیستم سنتی بازارها بسته می شوند چون کارکنان نیاز به استراحت دارند.
  • دیفای مبتنی بر شفافیت است. همه می توانند به داده ها نگاهی بیندازند و ببینند که چگونه کار می کند اما موسسات مالی دفاتر محرمانه ای دارند. شما نمی توانید بپرسید که سوابق وام ها چیست، لیست دارایی ها چگونه است یا مواردی از این دست.

داستان از بیت کوین شروع شد…

از بسیاری جهات بیت کوین اولین برنامه ی مالی غیر متمرکز بود. بیت کوین به شما اجازه می دهد تا واقعا مالکیت و کنترل پول را داشته باشید و آن را به هرجایی در جهان بفرستید. بیت کوین این کار را برای انبوهی از مردمی که به هم اعتماد ندارند به این طریق انجام می دهد که بدون نیاز به یک نهاد واسطه ای مورد وثوق بتوانند روی یک دفتر حساب و کتاب به توافق برسند. بیت کوین در دسترس همه است و هیچکس این قدرت را ندارد که قوانین را تغییر دهد. قوانین بیتکوین مثل کمیابی و دسترس پذیری آن، درون خود تکنولوژی آن ثبت شده است نه مانند امور مالی سنتی که دولتها می توانند به دلخواه پول چاپ کنند و ارزش پس انداز شما را پایین بیاورند و شرکتها می توانند کرکره ی بازارهای مالی را پایین بکشند.

اتریوم هم بر همین مبنا پایه ریزی شده است. همانند بیت کوین قوانین تغییرناپذیرند و همه به آن دسترسی دارند. اما اتریوم این پول دیجیتال را قابل برنامه ریزی کرده است و شما می توانید به قابلیت هایی فراتر از نگه داری یا ارسال آن بیندیشید.

پول قابل برنامه ریزی (Programmable money) چیست؟

ممکن است عجیب به نظر برسد. چه نیازی به برنامه ریزی پول است؟ اما خب این ویژگی پیش فرض توکن ها روی اتریوم است. همه می توانند در پرداختها منطق خود را برنامه ریزی کنند و بگنجانند. پس شما می توانید قدرت کنترل و امنیت بیتکوین را به علاوه ی خدمات اعتباری موسسات مالی را یکجا در این سیستم جدید داشته باشید. این امر به شما این قدرت را می دهد که با رمزارزها کارهایی را بکنید که با بیتکوین نمی توانستید انجام دهید مثل قرض دادن یا توکن دیفای چیست؟ گرفتن، پرداخت های دوره ای، سرمایه گذاری در صندوق های شاخص و بسیاری کارهای دیگر.

چه کارهایی را می شود با دیفای انجام داد؟

تقریبا برای تمام انواع خدمات مالی قبلی جایگزین هایی در این روش جدید وجود دارد. اما اتریوم فرصتی برای خلق خدماتی به وجود آورده است که به کلی جدید هستند. لیست این خدمات مداوما در حال گسترش است.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.