اوراق قرضه چیست؟ هر آنچه که باید درباره سرمایه گذاری در اوراق قرضه بدانید
روش‌های مختلفی برای کسب سود و درآمدزایی در بازارهای مالی وجود دارند. هرکدام از این روش‌ها با کمک تکنیک‌های درست می‌توانند نتیجه پرسودی داشته باشند. سرمایه گذاری در اوراق قرضه یکی از این روش‌های کسب سود است که در بازار سرمایه متقاضیان بسیاری دارد. در این مطلب از مجله لندو قصد داریم که درمورد اوراق قرضه صحبت کنیم. بنابراین اگر می‌خواهید در مورد این بازار سرمایه‌گذاری بیشتر بدانید، این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
اوراق قرضه یکی از انواع اوراق بهادار
اوراق بهادار اسناد ارزشمندی هستند که بین افراد حقیقی و حقوقی مبادله می‌شوند. سرمایه‌گذاری در این اوراق می‌تواند دو جنبه مختلف داشته باشد. از یک سو خرید اوراق بهادار مثل خرید سهام است و خریدار به‌نوعی یکی از مالکان مجموعه فروشنده سهام محسوب می‌شود. اما در جنبه دوم، این اوراق حکم بدهی دارند و صادرکننده اوراق به خریدار بدهکار است، اما دیگر خریدارهای حقیقی و حقوقی در مالکیت نهاد موردنظر دخالتی ندارند.
اوراق بهادار در دسته‌های مختلفی قرار می‌گیرند و هرکدام از این دسته‌ها می‌توانند در عین شباهت، در بسیاری از موضوعات با هم متفاوت باشند. این اوراق به سه دسته اوراق بدهی، ابزارهای مشتقه و اوراق حقوق صاحبان سهام تقسیم می‌شوند. هرکدام از این اوراق توسط نهادهای مختلف صادر می‌شوند. اشخاص حقیقی و حقوقی با خرید این اوراق یک معامله انجام می‌دهند که این معامله براساس ایجاد رابطه بدهکار و بستانکار برای هر دو طرف قرارداد بازدهی مالی خواهد داشت. ما در ادامه به‌طور مختصر در مورد انواع دسته‌های اوراق و زیرمجموعه‌های آنها صحبت خواهیم کرد. اما برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار معاملات مربوط به اوراق بهادار می‌توانید از مطالب مجله لندو استفاده کنید. لندو یک سامانه مالی معتبر است که با همکاری بانک آینده، وام فوری برای خرید انواع کالا و خدمات در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد.
اوراق بدهی
خرید اوراق بدهی می‌تواند یک سرمایه‌گذاری کوتاه مدت محسوب شود. این اوراق خود شامل اوراق قرضه، صکوک، مشارکت و اسناد خزانه است. به‌عنوان مثال اوراق قرضه نوعی سند معتبر است که با خرید آن نهاد سرمایه‌پذیر موظف است سود مشخصی را در هر بازه زمانی به‌عنوان بدهی خود به خریدار پرداخت کند. این اوراق معمولاً برای کسب درآمد ثابت مناسب است و ریسک کمتری دارد. اما خریداران با سرمایه‌گذاری در اوراق صکوک یا همان اوراق قرضه اسلامی سرمایه خود را در اختیار نهاد صادرکننده قرار می‌دهند تا در نهایت به‌جای دریافت سود ثابت، در مالکیت و بازدهی مالی به‌دست‌آمده سهیم باشند.
اوراق حقوق صاحبان سهام
اوراق حقوق صاحبان سهام هم یکی دیگر از انواع اوراق بهادار است که می‌تواند یکی از روش‌های کسب سود باشد. خریداران این اوراق برخلاف اوراق بدهی، در مالکیت نهاد صادرکننده سهیم می‌شوند و بازدهی این معامله تنها در دریافت سود خلاصه نمی‌شود. برای خرید اوراق سهام باید وارد بازار بورس شوید. معامله‌گران در این بازار با خرید هر اوراق، بخشی از سرمایه خود را در اختیار مجموعه‌ها قرار می‌دهند. خریدار در نهایت علاوه بر سود، در میزان زیان رسیده هم با مجموعه مورد نظر شریک خواهد بود. بنابراین ریسک این نوع سرمایه‌گذاری نسب به اوراق بدهی بیشتر است، اما در مجموع می‌تواند سود بیشتری را هم نصیب خریدار کند. اوراق حقوق صاحبان سهام شامل زیرمجموعه‌های دیگری از جمله سهام عادی، سهام ممتاز، سهام جایزه و حق تقدم سهام است. تکنیک‌های خرید و فروش هرکدام از این موارد گفته‌شده می‌تواند در بعضی مواقع مشابه یا متفاوت باشد. در مجله لندو می‌توانید از جزئیات این معامله‌ها بیشتر بدانید.
ابزارهای مشتقه
ابزار مشتقه یکی دیگر از روش‌های سرمایه‌گذاری سودمند است که خود به تنهایی ارزش چندانی ندارد، بلکه وابسته به دیگر منابع مالی مثل شمش طلا، ارز و… است. در حال حاضر باوجود آن‌که این نوع سرمایه‌گذاری در ایران چندان معرفی نشده است، اما در بازار فرابورس ایران، می‌توان طی قراردادهای آتی و اختیاری که از ابزارهای مشتقه هستند، معامله‌های سودآوری انجام داد. در قرارداد آتی خریدار موظف است که در آینده، اما در زمانی مشخص، کالا یا سهام خاصی را از فروشنده با قیمتی از قبل تعیین‌شده بخرد. در مقابل فروشنده هم باید کالا یا امتیاز سهام را در تاریخ مشخص‌شده در اختیار خریدار قرار دهد. قراردادهای اختیار هم خود به دسته‌های اختیار خرید یا فروش دسته‌بندی می‌شود که طی آن خریدار و فروشنده در یک زمان مشخص در آینده به توافق می‌رسند تا سودآوری پیمان آتی بتوانند وظایف خود را در رابطه با معامله مورد نظر انجام دهند.
اوراق قرضه چیست؟
اوراق قرضه یکی از روش‌های رایج برای سرمایه‌گذاری و کسب درآمد مشخص محسوب می‌شود. همان‌طور که گفتیم، این اوراق نوعی اوراق بدهی هستند که براساس آنها فرد یا مجموعه صادرکننده متعهد می‌شود، سودی را به صورت سالانه به حساب شخص دارنده اوراق پرداخت کند. بنابراین این اوراق یکی از راه‌های کسب درآمد ثابت هستند. سود اوراق با قیمت خرید آن رابطه معکوس دارد، یعنی وقتی نرخ سود بیشتر می‌شود، قیمت اوراق کاهش پیدا میکند.
در قرارداد تعریف‌شده برای اوراق، یک تاریخ سررسید مشخص می‌شود. فرد یا مجموعه صادرکننده موظف است که اصل مبلغ را در زمان سررسید اوراق به شخص دارنده آنها پرداخت کند. سرمایه گذاری در اوراق قرضه در واقع نوعی وام است که خریدار در اختیار صادرکننده قرار می‌دهد و مجموعه صادرکننده یا همان سرمایه‌پذیر باید بدهی خود را که شامل سود و اصل پول است، در مدت زمانی مشخص تسویه کند.
پیدایش اوراق درآمد ثابت یکی از راه‌کارهای تأمین سرمایه مالی برای بسیاری از نهادها است. در واقع این اوراق با درآمد ثابت سبب می‌شود که هم خریدار سود ببرد، هم صادرکننده توان مالی پیدا کند. مزیت این اوراق نسبت به سهام برای صادرکننده این است که خریدار اوراق فقط در سود مشارکت دارد، اما دیگر نمی‌تواند مثل یک سهام‌دار بورس در تصمیم‌گیری‌های داخلی نهاد مورد نظر دخالتی داشته باشد. در واقع خریدار اوراق برخلاف سهام‌دار دیگر از صاحبان سرمایه نهاد مورد نظر محسوب نمی‌شود. ناگفته نماند که نهادهای مختلفی مثل شهرداری، شرکت‌ها و دولت‌ها اوراق بدهی را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند. در نتیجه این اقدام، هزینه انجام پروژه‌های عظیم این نهادها با همکاری سرمایه‌گذاران خارجی تأمین می‌شود.
چه کسانی اوراق قرضه صادر می‌کنند؟
همان‌طور که گفتیم، سرمایه گذاری در اوراق قرضه با سرمایه گذاری در بورس فرق دارد. در بورس سهام‌دار به جمع صاحبان شرکت و مجموعه سرمایه‌پذیر اضافه می‌شود، اما خریدار اوراق فقط می‌تواند بدهی خود را در قالب سود دریافت کند و حق تصمیم‌گیری ندارد. در واقع این اوراق مثل پول قرض دادن به صادرکننده اوراق برای تأمین هزینه‌های انجام پروژه است. دولت‌ها و شرکت‌ها اصلی‌ترین صادرکننده‌های اوراق هستند. از طرف دیگر اجرای پروژه‌های عظیم مثل ساخت مدرسه، راه‌سازی، سدسازی و… هزینه‌های قابل توجهی دارند. به همین دلیل دولت‌ها با صدور اوراق بهادار، متقاضیان را به کسب سود از این پروژه‌ها در ازای تأمین بخشی از هزینه‌ها دعوت می‌کنند. همچنین کارخانه‌ها و شرکتهای بزرگ هم برای رونق کسب‌وکارشان از این ترفند اوراق استفاده می‌کنند.
اگر می‌خواهید بیشتر بدانید
بازارهای مالی می‌توانند به همان اندازه که سودآور هستند، خطرناک هم باشند. برای آن‌که طعم خطر این بازارها را نچشید و موفق شوید، باید اطلاعات به‌روزی در مورد مدیریت انواع چالش‌های سرمایه‌گذاری، خرید و فروش سهام، بهترین زمان معامله در بورس و… داشته باشید. هرچه بیشتر بدانید، قدرتمندتر و مطمئن‌تر وارد بازار معاملات خواهید شد. به همین منظور، لازم است که برای کسب اطلاعات بیشتر، منابع مختلف در دسترستان باشد. منابعی که اطلاعات مفید و جدیدی ارائه دهد و در مورد بیشتر موضوعات مهم سرمایه‌گذاری صحبت کند. مجله لندو یکی از این منابع است که مباحث مهم مالی را از زوایای گوناگون بررسی میکند. بنابراین در اگر مورد بازار بورس، انواع اوراق بهادار، چگونگی کسب سود و… سوالی برایتان پیش آمده است، می‌توانید مقاله‌های این مجله را مطالعه کنید.
انواع سرمایه گذاری در اوراق قرضه
سرمایه گذاری در بازار اوراق قرضه به اندازه بازارهای بورس و فرابورس می‌تواند در زمان مناسب و با به‌کارگیری دانش و تجربه سودآور باشد. این اوراق در بازارهای مالی در سه دسته اصلی به فروش می‌رسند. در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
اوراق شهرداری: این اوراق وابسته به شهرداری و مراکز استان‌هاست. در واقع شهرداری می‌تواند برای جذب بودجه و تشویق به مشارکت سرمایه‌گذاران، سود حاصل از این سرمایه‌گذاری را بدون مالیات در اختیار متقاضیان قرار دهد. یعنی زمانی که بودجه مالیاتی پاسخگوی تأمین هزینه‌های پروژه‌هایی مثل ساخت مدرسه، نیروگاه، بیمارستان، فرودگاه و… نباشد، شهرداری اوراق بهادار را برای جذب سرمایه صادر میکند.
اوراق دولتی: سیستم‌های خزانه‌داری دولتی با هدف تأمین بودجه برنامه‌ها، پرداخت حقوق و… اوراق قرضه صادر می‌کنند. میزان ریسک سرمایه گذاری در اوراق قرضه به‌عنوان کسب درآمد ثابت نسبت به بازار پرتلاطم سهام کمتر است، چون بهره مشخص و در عین حال پایینی دارد. اما در کل یک اصل را نباید فراموش کنیم که هرچه بازار مالی کشوری نوسان کمی داشته باشد، میزان ریسک سرمایه‌گذاری در اوراق دولتی آن هم کمتر می‌شود. به همین منظور معمولاً در کشورهای در حال توسعه این نوع سرمایه‌گذاری پیشنهاد نمی‌شود.
اوراق شرکتی: شرکت‌ها به‌عنوان صادرکننده این اوراق می‌توانند از سرمایه‌گذاری خریداران برای انجام پروژه‌ها استفاده کنند و در مقابل به آنها سود دهند. این مدل سرمایه‌گذاری برای شرکت‌ها از وام‌های بانکی نفع بیشتری دارد و مشمول بهره کمتری می‌شوند. اگر اهل ریسک‌پذیری هستید، به‌جای اوراق دولتی بهتر است به سراغ این نوع از اوراق بهادار بروید. این اوراق اگرچه ریسک بیشتری نسب به دولتی‌ها دارند، اما درعوض سود بیشتری هم به خریدار می‌دهند.
در زمان تورم با دقت بیشتر معامله کنید
سرمایه گذاری در اوراق قرضه مثل دیگر انواع راه‌های کسب سود، با افزایش تورم، ریسک بیشتری پیدا میکند. هرچه رشد تورم بیشتر باشد، میزان بازدهی اوراق در مقابل کمتر می‌شود. در واقع با وجود تورم بالا، میزان سود واقعی کمتر از آنچه به نظر می‌رسد خواهد بود. در مجموع به یاد داشته باشید که هرچه قیمت اوراق بالا رود، بازدهی آن پایین می‌آید و هرچه قیمت آن کمتر شود، بازدهی آن بیشتر می‌شود. این رابطه معکوس به ما نشان می‌دهد که نباید سبد بزرگی از اوراق قرضه داشته باشیم. به‌طور کلی اگر از فوت‌وفن مدیریت ریسک و چگونگی انجام معاملات در بازار امروز اطلاعات بیشتری داشته باشید، بهتر می‌توانید به سراغ سرمایه گذاری در اوراق قرضه بروید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع بازارهای مالی پیشنهاد می‌کنیم که مجله لندو را دنبال کنید. لندو یک سامانه مالی است که امکان خرید قسطی انواع کالا و خدمات را برای متقاضیان فراهم کرده است. دریافت وام لندو بدون چک و ضامن است و برای انجام تمامی مراحل آن نیازی به مراجعه حضوری نیست. این وام آنلاین با همکاری بانک آینده در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد. بنابراین فرآیند خرید سفته آنلاین و همچنین ثبت امضای الکترونیکی که متقاضی را از مراجعه حضوری معاف میکند، از طریق پلتفرم‌های امن بانکی انجام می‌شود. این وام به صورت اعتبار خرید آنلاین در دسترس کاربر قرار می‌گیرد تا بتواند از طریق یکی از فروشگاه‌های معتبر طرف قرارداد با لندو، کالا یا خدمات مورد نظر خود را سفارش دهد.
سوالات متداول
۱ـ اوراق بهادار چیست؟
این اوراق اسناد ارزشمندی هستند که طی مبادله آنها، فروشندگان باید خریداران را در سود شریک کنند و در مقابل از حمایت مالی خریدار بهرهمند شوند. این اوراق به سه دسته اوراق بدهی، ابزار مشتقه و اوراق حقوق صاحبان سهام تقسیم می‌شوند.
۲ـ اوراق قرضه چیست؟
نوعی از اوراق بدهی است. خریدار با سرمایه گذاری در اوراق قرضه تنها در سود شریک خواهد شد و سهم در مالکیت نهاد صادرکننده نخواهد داشت.
فروش تعهدی در سال جاری راه‌اندازی می‌شود/ قرارداد آتی سبد سهام در حال رونق گرفتن است
شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ایران اظهار داشت: قرارداد فروش تعهدی یا استقراضی سهام (Short Selling) در سال جاری راه‌اندازی خواهد شد که در تحلیل منطقی‌تر بازار، امکان سودآوری مناسب از فرصت‌های بازار و به عنوان ابزار پوشش به فعالین بازار سرمایه کمک میکند.
اعتمادآنلاین| شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ایران گفت: از اواخر سال 95 قرارداد اختیار خرید و فروش سهام را راه‌اندازی کردیم که در حال حاضر نسبت به روزهای آغازین رونق خوبی دارد، همچنین سال گذشته قرارداد آتی سبد سهام راه‌اندازی شد که معاملات آن در حال رونق گرفتن است البته در مورد این دو ابزار جای کار زیاد است.
در روزهای اخیر بازار بورس تهران روند مثبتی را طی کرده است، بطوری که شاخص کل بورس در روز گذشته با سودآوری پیمان آتی افزایش 5 هزار و 623 واحدی به رقم تاریخی 214 هزار و 867 واحد رسید.
شاپور محمدی با بیان اینکه باید به تصمیم بازار احترام بگذاریم، گفت: در این شرایط تحلیل‌گران براساس تحلیل‌های خود راجع به هر سهمی برنامه‌ریزی، خرید و تنوع در سرمایه گذاری می‌کنند و در واقع این به صلاحدید سرمایه‌گذاران بستگی دارد.
وی ادامه داد: به هر حال بازار به قیمت کالاهای شرکت‌ها، میزان تولید و صورت‌های مالی آن توجه میکند و فعالین بازار هم براساس نگاه سودآوری، هوشمندی و استفاده از سواد مالی خود تحلیل و عمل می‌کنند و ما نیز باید نسبت به تحلیل بازار احترام بگذاریم، بنابراین انتخاب سهم و تشکیل پورتفو براساس تحلیل بازار است.
محمدی در مورد استفاده از ابزارهای جدید در بازار سرمایه گفت: همچنین قرارداد فروش تعهدی یا استقراضی سهام (Short Selling) در سال جاری راه‌اندازی خواهد شد که در تحلیل منطقی‌تر بازار، امکان سودآوری مناسب از فرصت‌های بازار و به عنوان ابزار پوشش به فعالین بازار سرمایه کمک میکند.
قرارداد آتی زعفران چیست؟
قرارداد آتی زعفران به عنوان یکی از انواع قراردادهای آتی کالا، در بورس کالا معامله می‌شود. خود زعفران نیز مطابق استانداردهای تعیین شده به دو نوع زعفران رشته‌ای بریده ممتاز (نگین) و زعفران رشته‌ای درجه یک (پوشال معمولی) تقسیم شده و برای هر کدام، قرارداد آتی تعریف شده است. در ادامه علاوه بر آشنایی کلی با قراردادهای آتی کالا، به بررسی نحوه دریافت کد معاملات آتی و جزئیات قرارداد آتی زعفران رشته‌ای بریده ممتاز (نگین) و قرارداد آتی زعفران رشته‌ای درجه یک (پوشال معمولی) پرداخته می‌شود.
منظور از بازار آتی کالا چیست؟
بازار آتی کالا بازاری دوطرفه است. در واقع افراد در این بازار از این امکان بهرهمند هستند که حتی از کاهش قیمت کالا نیز منفعت کسب کنند. در بازار دو طرفه شما می‌توانید فروش استقراضی انجام دهید و به این ترتیب از دوران افت قیمت، سرمایه‌گذاری سودآوری داشته باشید. البته طبعا این بازار با ریسک‌هایی مواجه است و بهتر است با دانش و معلومات کافی در سودآوری پیمان آتی این بازار سرمایه‌گذاری کنید.
ویژگی اهرم مالی در این بازار چیست و چرا جذابیتی دارد؟
با توجه به مکانیزم اخذ وجه تضمین در ابتدای ورود به قرارداد آتی که تنها درصدی از ارزش قرارداد است، نیازی نیست سرمایه‌ای به اندازه ارزش معامله داشته باشید. در واقع درمعاملات آتی می‌توان با داشتن سرمایه‌ای به مراتب کمتر، وارد قرارداد آتی یک دارایی با ارزش چند برابری شد و از بازدهی آن استفاده کرد.
نحوه دریافت کد معاملات آتی
برای دریافت کد معاملات آتی، شما می‌بایست ابتدا کد بورسی دریافت کنید. در صورتی که هنوز کد بورسی دریافت نکرده‌اید، می‌توانید همه مراحل ثبت‌نام و دریافت کد بورسی را به صورت کاملا غیر حضوری طی کنید.
مشخصات قرارداد آتی کالا
هر قرارداد آتی کالا، مشخصات و ویژگی‌های خاصی دارد. از جمله مواردی که باید در هر قرارداد آتی کالا تعیین شود عبارت است از:
- نوع دارایی پایه و استاندارد کالا
- اندازه قرارداد آتی کالا
- سررسید قرارداد آتی کالا
- وجه تضمین اولیه
- دامنه نوسان روزانه قیمت
- حداکثر حجم هر سفارش
- سقف مجاز موقعیت‌های باز
- دوره و ساعات معاملاتی
- تحویل و مهلت گواهی آمادگی تحویل
- کارمزدها و جرایم
در ادامه ضمن بررسی عوامل موثر بر قیمت زعفران در بازار و معرفی فعالان بازار قرارداد آتی زعفران در بورس کالا، به بررسی مشخصات و ویژگی‌های قرارداد آتی زعفران رشته‌ای بریده ممتاز (نگین) و قرارداد آتی زعفران رشته‌ای درجه یک (پوشال معمولی) پرداخته می‌شود.
عوامل موثر بر قیمت زعفران در بازار
از جمله مهمترین عوامل موثر بر قیمت زعفران در بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سودآوری پیمان آتی
شاید این روزها، بسیار بیشتر از قبل، درباره بازار آتی طلا شنیده باشید. برخی به نرخ های آتی اشاره می کنند و بر اساس آن آینده قیمت طلا (سکه تمام) را پیش بینی می کنند. برخی از سودآوری حضور در بازار آتی می گویند و برخی هم توضیح می دهند در بازار آتی ها، شما همیشه می توانید سود کنید؛ فرقی نمی کند که قیمت ها در حال افزایش یا کاهش باشد، در هر حال شما با اتخاذ موقعیت مناسب خرید یا فروش سود خواهید برد. البته روی دیگر بازار آتی هم این است که در اتخاذ هر دو موقعیت خرید و فروش اشتباه کنید و ضرر کنید. خلاصه آن که بازار آتی دو روی متفاوت دارد؛ در روی روشن آن می توانید قابلیت سوددهی بالا را ببینید، از امکان معامله در طول روز لذت ببرید و قدرت تحلیل و پیش بینی خود را تقویت کنید اما در سوی دیگر باید ریسک ها را به جان بخرید و البته فسفر زیادی برای آموختن قواعد بازار آتی که کمی پیچیده است، بسوزانید! در صفحه امروز، سعی می کنیم بخش آخر را برای شما آسان کنیم؛ به همین منظور، ابتدا با ماهیت و تاریخچه قراردادهای آتی آشنا می شویم، درباره بورس معاملات آتی سکه در ایران توضیح می دهیم، چگونگی دریافت کد معاملاتی بورس کالا را مرور می کنیم، قواعد معامله گری و لوازم آن را تشریح و وجوه شرعی قرارداد آتی را به نقل از صاحب نظران بررسی می کنیم و در نهایت توضیح می دهیم که چگونه یک نفر در این بازار، سود یا زیان خواهد کرد.
اهالی کسب و کار از ریسک و نااطمینانی گریزان اند. مثلا یک پالایشگاه دوست ندارد نفت موردنیازش را هر روز به یک قیمت بخرد یا این که یک کشاورز به دنبال یک بازار مطمئن برای فروش محصولاتش است تا بر اساس قیمت آن بازار درباره ترکیب تولید خود تصمیم بگیرد. این دغدغه ها، در طول تاریخ انواع قراردادهای سلف و سلم و بعدا تعهد خرید و فروش را ایجاد کرد که در آن ها همین ریسک پوشش داده می شود؛ یعنی درباره معامله ای در آینده اکنون توافق می شود. این تعهد ممکن است همراه با پرداخت وجه قرارداد یا بدون آن باشد. اما در همه آن ها یک دارایی پایه وجود دارد که در زمانی در آینده (سررسید قرارداد) رد و بدل می شود. بعد از گسترش بورس ها و معاملات کاغذی در نیمه دوم قرن بیستم، بازار آتی ها (Futures)، سلف (forwards)، اختیار معامله (Options) و معاوضات یا تاخت ها (Swaps) به عنوان ابزارهایی برای پوشش ریسک توسعه یافتند. البته فقط پوشش دهندگان ریسک (تولیدکنندگان و تامین کنندگان مواد اولیه) تنها بازیگران این بازار نبودند بلکه به سرعت آربیتراژگران و سفته بازان هم وارد بازار آتی ها شدند؛ یعنی کسانی که برای کسب سود به خرید و فروش قراردادها - تا قبل از سررسید - می پردازند و انگیزه ای برای ماندن در قرارداد تا سررسید و تحویل دارایی پایه ندارند.
بازار آتی سکه در ایران از سال 1387 شروع به کار کرد. ابتدا در خرداد 87 معاملات روی شمش آغاز و بعدا در آذر همان سال بازار آتی روی سکه بهار آزادی ایجاد شد. اکنون تمام معاملات آتی طلا روی سکه طرح جدید انجام می شود. البته در بازار آتی ها همه چیز استاندارد است و شما درباره اندازه قرارداد خرید، پله های قیمتی و. کاملا مختار نیستید، مثلا در بازار آتی نفت، هر قرارداد آتی برای هزار بشکه تعریف می شود کسی نمی تواند یک قرارداد تعهد فروش برای 500 یا 1500 بشکه ایجاد کند. در بازار آتی سکه در ایران سودآوری پیمان آتی نیز هر قرارداد شامل 10 سکه است و افراد می توانند دو یا تعداد بیشتری قرارداد تعهدی بخرند یعنی 10، 20 یا مضارب دیگری از 10 و تعداد دیگری ممکن نیست. پله های قیمتی نیز 500 تومان است یعنی سفارش های خرید و فروش، مضربی از 500 تومان است.
شاید سوال پیش بیاید که با توجه به جدید بودن قرارداد آتی و مشابهت نداشتن آن با قراردادهای سلف و دیگر عقود شرعی، آیا این قرارداد از نظر شرعی جایز است؟ و در چه شرایطی؟ پاسخ را کمیته فقهی بورس اعلام کرده و در شرایط انجام معاملات در بورس کالای ایران لحاظ کرده است. به گفته موسویان، دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، چندی پیش در پاسخ به برخی شبهه پراکنی ها در این باره، با بیان این که در فیوچرز (آتی) طلا و سکه اگر پولی پرداخت نشود شبیه قمار است، تصریح کرد: معمولا مقداری از مبلغ حدود 10 درصد و در برخی موارد حدود 20 درصد به عنوان ودیعه یا مارجین پرداخت می شود و بقیه در زمان تسویه کالا در سررسید، یعنی زمانی که می خواهند قرارداد را تسویه کنند، پرداخت می شود. به گزارش سنا، وی سه سودآوری پیمان آتی شرط شرعی بودن آتی سکه را این گونه تشریح کرد:
* اولین قید در قراردادهای آتی اسلامی این است که دارایی پایه باید دارایی واقعی مثل کالاهای فلزی نظیر طلا، نقره، مس، آهن، آلومینیوم و غیره یا کالای کشاورزی مثل جو، ذرت، گندم و غیره یا این که دارایی مالی مشروع همانند سهام، اوراق مشارکت، صکوک اجاره و غیره باشد. اگر دارایی واقعی نباشد همانند اوراق قرضه، شاخص سهام و دیگر شاخص ها، نرخ بهره، این نوع فیوچرز روی دارایی های غیر واقعی باطل است و این اولین شرط بود.
* دارایی باید قابلیت تحویل در سررسید را داشته باشد یعنی در سررسید دو طرف معامله باید قدرت تسویه فیزیکی قرارداد را داشته باشند. ممکن است که در سررسید دو طرف معامله بخواهند تسویه نقدی کنند، اما چون قرارداد فیوچرز براساس فقه اسلامی بر روی قرارداد واقعی می رود، باید احراز شود که دو طرف معامله قابلیت تحویل فیزیکی در زمان مقرر را دارند، براین اساس کارگزار باید احراز کند که فروشنده قدرت تحویل در سررسید را دارد.
* براساس سومین شرط باید کل بازار قدرت تحویل را داشته باشد، اگر حجم معاملات بازار از سطحی بالاتر برود و قدرت بر تحویل نبوده باشد، سازمان بورس باید جلوی چنین معامله ای را بگیرد. بنابراین فیوچرز با این قیدها روی کالاها را باید پذیرفت.
در بازار آتی خرید و فروش کالای واقعی تا قبل از سررسید انجام نمی شود. به همین دلیل از اصطلاح خرید و فروش استفاده نمی شود. بلکه مصطلح است که می گویند فرد موقعیت خرید یا موقعیت فروش اتخاذ کرده است. اگر شما موقعیت خرید اتخاذ کنید و این موقعیت را تا سررسید حفظ کنید (به اصطلاح بازار موقعیت خود را نبندید) باید طی روز بعد از معاملات با وجه نقد خود نزد اتاق پایاپای بروید و طبق تعهدی که داده اید، سکه را بخرید و پول را پرداخت کنید. مثلا اگر یک موقعیت باز خرید سکه را تا سررسید حفظ کنید باید 10 عدد سکه را خریداری کنید. قیمت خرید شما قیمت تسویه ای است که طبق یک فرمول (میانگین وزنی 20 دقیقه پایانی معاملات در روز قبل) تعیین شده است. طبق ماده 45 دستورالعمل مربوط، دارندگان "موقعیت تعهدی خرید" در پایان آخرین روز معاملاتی، حداکثر تا ساعت 12 روز کاری بعد از آخرین روز معاملاتی باید کل وجه دارایی تعهد شده "قرارداد آتی" بر حسب "قیمت تسویه روزانه" آخرین روز معاملاتی را به حساب "اتاق پایاپای" واریز و فیش واریزی را توسط کارگزار مربوط به "اتاق پایاپای" ارائه کنند. اگر هم موقعیت فروش خود را حفظ کرده باشید باید در سررسید کالا را تحویل یا قبض انبار مربوط را به اتاق پایاپای تحویل دهید و وجه خود ا دریافت کنید.
گفتیم که در بازار آتی، خبری از رد و بدل شدن اصل دارایی (دارایی پایه که در این جا طلاست، نیست) بلکه فقط تعهدات خرید و فروش (تعهد خرید یا فروش در سررسید) خرید و فروش می شود. از این رو نیازی به پرداخت قیمت دارایی هم نیست بلکه تنها کافی است وجهی را بابت تعهد خرید/فروش یا همان وجه تضمین نزد یک حساب در اختیار کارگزار خود قرار دهید. مثلا هم اکنون مجموع وجوه تضمین اولیه و اضافی پنج میلیون و 400 هزار تومان است که باید نزد کارگزار سپرده گذاری شود. شما با این میزان وجه در حساب خود می توانید یک قرارداد آتی بخرید یا بفروشید که ارزش دارایی پایه آن - با قیمت این روزها- حدود 18 میلیون تومان است. البته این وجه ثابت نیست بلکه در جریان معاملات کم و زیاد می شود که نشان دهنده سود و زیان شماست.
شما بعد از مراجعه به کارگزاری (بخش بعدی را بخوانید) و دریافت کد معاملاتی، می توانید وارد سامانه معاملات شوید. وجوه تضمین را هم نزد کارگزار قرار داده اید. حالا می توانید به میزان وجوه تضمین موجود خود خرید و فروش انجام دهید. اگر موقعیت خرید اتخاذ کنید و قیمت بالا برود، شما سود خواهید کرد و اگر موقعیت فروش اتخاذ کنید و قیمت کاهش یابد باز هم سود می کنید و در انتهای روز به اندازه تفاوت قیمت پیشنهادی شما با قیمت تسویه به حساب شما اضافه می شود. در صورت عکس، شما متضرر خواهید شد. یعنی اگر موقعیت خرید اتخاذ کنید و قیمت افزایش یابد یا موقعیت فروش بگیرید و قیمت کاهش یابد، شما متضرر می شوید و به اندازه تفاوت از حساب شما کسر می شود. همه این محاسبات با قیمت تسویه انجام می شود.
اگر حجم معاملات در 30 دقیقه پایانی به اندازه کافی (حدود 20 درصد کل معاملات روز) باشد، قیمت تسویه بر اساس میانگین وزنی نیم ساعت پایانی معاملات محاسبه می شود. اگر معاملات دقایق پایانی کم باشد یک ساعت پایانی مدنظر خواهد بود. مثلا فرض کنید که در نیم ساعت پایانی 10 قرارداد به ارزش هر سکه 1.8 میلیون، 10 قرارداد به ارزش هر سکه 1.85 میلیون و 20 قرارداد به ارزش 1.79 میلیون انجام شود. فرض می کنیم که این 40 قرارداد از 20 درصد حداقل معاملات کل روز کمتر نباشد. در این حالت قیمت تسویه 1.8075 یا یک میلیون و 807 هزار و 500 تومان خواهد بود.
در مثال فوق فرض کنید که شما در طول روز اقدام به اتخاذ یک موقعیت خرید به قیمت 1.8 میلیون تومان کرده اید و قیمت تسویه 1.8075 میلیون تومان شده است. در این حالت شما به اندازه هفت هزار و 500 تومان به ازای هر سکه سود می برید. البته شما به ازای اخذ هر موقعیت خرید یا فروش باید سه هزار تومان هم کارمزد پرداخت کنید که از این سود کم می شود. اما اگر در قیمتی پایین تر از قیمت تسویه یعنی 1.8075 خرید کرده باشید متضرر خواهید شد و در پایان روز از حساب شما کسر می شود. اما درباره تعهد فروش موضوع برعکس است. اگر به قیمتی کمتر از قیمت تسویه موقعیت فروش اخذ کنید سود می برید و اگر با قیمت بیشتر تعهد فروش بگیرید ضرر می کنید. البته این به شرط انجام معامله است یعنی قیمت پیشنهادی خرید/فروش شما با یک پیشنهاد فروش/خرید از نظر قیمت تطبیق یابد. تصویر زیر نحوه ثبت موقعیت را نشان می دهد.
ممکن است در طول چند روز فردی متحمل ضرر و به مرور از حسابش کم شود. در این فرایند چنانچه وجه تضمین شما از مقدار مشخصی پایین سودآوری پیمان آتی تر بیاید، شما مارجین کال می شوید و سپرده گذار از شما می خواهد که وجه تضمین خود را نزد سپرده گذار افزایش دهید تا بتوانید معامله انجام دهید. اما اگر سود کرده باشید و وجوه شما افزایش یابد طبیعتا نیازی به این موضوع نیست و در زمان مناسب می توانید وجه خود را برداشت کنید.
آشنایی با معاملات آتی شاخص سهام
در جهان پر رقابت امروز، تنوع بخشی به ابزارهای مالی با هدف جذب حداکثری سرمایه گذاران خرد و کلان به داد و ستند سهام و مشارکت در بورس یکی از مهمترین مشغله های ذهنی اقتصاددانان و مدیرانی است که دل در گرو حمایت از بخش تولید کالا و خدمات در کشور دارند و رونق بخشی به بازار سرمایه را به عنوان گامی مهم در پرتوان سازی بخش تولید و اشتغالزایی در صدر برنامه کاری خود قرار داده اند.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه(سنا)، قراردادهای آتی شاخص سهام یکی از ابزارهای مالی جدید است که به سبب محاسن عدیده همانند ریسک پذیری کمتر و سودآوری بیشتر، در بازارهای مالی جهان بسیار مورد توجه سرمایه گذاران قرار گرفته و علی رغم نوظهور بودن در بورسهای مطرح جهان ، توانسته است حجم عمده ای از نقدینگی را معطوف خود کند.
قرارداد آتی ( futures contract ) نوعی ابزار مشتقه است که قابلیت خرید و فروش در بازارهای مالی را دارد. در این قرارداد طبق عقد صلح یک طرف (فروشنده) توافق میکند در سر رسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را در عوض قیمتی که اکنون تعیین می‌کنند به طرف دیگر (خریدار) تحویل دهد
قرارداد آتی شاخص سهام ، نوعی دیگر از انواع مختلف قراردادهای آتی است با این تفاوت که مبنای محاسبه آن نوسانات خود شاخص یک سهام خاص است. به بیان دیگر ، این ابزار، قراردادی است برای خرید طیف معینی از سهام با قیمت معین و در تاریخ معین.
به عنوان مثال، اگر عدد شاخص S&P ۵۰۰ در تاریخ ۳ آگوست ۲۰۱۵ رقم ۲۰۹۱ بوده باشد ، خریدار و فروشنده قرارداد آتی تعهد می کنند که به سر رسید سپتامبر ۲۰۱۵ شاخص را با عدد ۲۰۸۰.۳ معامله کنند . نظر به اینکه مضرب شاخص مزبور ۲۵۰ دلار است ، اندازه قرارداد آتی یا هر واحد قرارداد آتی برابر است با :
۲۰۹۱ * ۲۵۰ دلار = ۵۲۲۷۵۰ دلار
مانند دیگر ابزارهای مالی ، قراردادهای آتی هم می توانند مبنایی برای تشکیل سبد سهام قرار گیرند.
قرارداد آتی سبد سهام عبارت است از قراردادی که فروشنده تعهد می کند در سر رسید تعیین شده ، سبد پایه را به قیمتی که در زمان انعقاد قرارداد تعیین می شود بفروشد و در مقابل خریدار متعهد می شود آن سبد پایه را در تاریخ سر رسید خریداری کند.
در صورتی که سبد سهام به عنوان مثال ، نماینده شاخص مرجع باشد ( مثلا مشتمل بر سهام ۲۰ شرکت بزرگ) آنگاه لازم است تا الزامات زیر رعایت شود:
- حفظ تناسب اجزای سبد با سهام تشکیل دهنده شاخص
- رعایت میزان مشارکت درصدی هر سهم در سبد،برابر با درصد سهم و مورد نظر در شاخص
- تمامی سهام موجود در سبد باید به طور حتم در شاخص موجود باشد.
قراردادهای آتی شاخص در عمل بسیار متنوع هستند و می توان برای هر شاخص بازار ، قرارداد آتی و یا سبد آتی شاخص تشکیل داد. بعنوان نمونه قرارداد آتی شاخص طلا ، بر اساس نوسانات سهام زیر مجموعه شاخص طلا تنظیم می شود و قیمت آن تابعی از قیمت شاخص طلا در بازه زمانی معین ارزیابی خواهد شد. نکته اینجاست که در قراردادهای آتی شاخص ، امکان معامله انفرادای سهام تشکیل دهنده شاخص وجود ندارد بلکه خریدار کلیت شاخص را بعنوان موضوع معامله در قرارداد مورد داد و ستد قرار می دهد که به نوبه خود بر سهولت معاملات آتی به نحو مقتضی می افزاید.
امروزه بورس های بزرگ در جهان بطور فعال امکان معامله قراردادهای آتی شاخص را فراهم آورده اند و سرمایه گذاران نیز اقبال خوبی به این ابزار مالی کم ریسک و پر بازده نشان می دهند. در جدول زیر فهرستی از فعالترین بورس ها در زمینه خرید و فروش قراردادهای آتی سهام نشان داده شده است:
در ادامه به بررسی سیر تحول قراردادهای آتی سهام در کشورهای مختلف می پردازیم.
هندوستان
بورس بمبئی با نام اختصاری BSE در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ اولین پلتفرم قراردادهای آتی شاخص سهام را برای داد و ستد به بازار عرضه کرد . گفتنی است بورس بمبئی با ۱۳۵ سال قدمت ، قدیمی ترین بورس در قاره آسیاست و با ۴۹۰۰ شرکت پذیرفته شده در تابلوی اصلی ، بزرگترین بورس جهان از نظر شمار شرکتهای پذیرفته شده نیز به حساب می آید. ارزش سهام عرضه شده در این بورس به بیش از ۱.۲۸ تریلیون دلار آمریکا بالغ می شود . علی رغم چنین آمار درخشانی ، بورس بمبئی نتوانسته است سودآوری پیمان آتی در رتبه بندی ۱۰ بورس برتر جهان از حیث میزان جذب سرمایه ( داخلی و خارجی) قرار بگیرد.
عملکرد بورس بمبئی در بخش مشتقات و قراردادهای آتی در نمودار زیر قابل مشاهده است:
تا سال ۲۰۱۱ میلادی ، شمار قراردادهای آتی در بورس بمبئی به رقم ۹,۳۶,۹۲,۸۲۶ رسید و این در حالیست که این عدد در سال ۲۰۰۵ تنها ۵,۸۵,۳۷,۸۸۶ قرارداد بوده که به خوبی نشانگر رشد صعودی ۶۰.۰۶ درصدی بازار قراردادهای آتی در بورس بمبئنی است. روند سود دهی قراردادهای آتی در بازه زمانی یادشده ۲۰۰۵- ۲۰۱۱ میلادی شاهد افت و خیز بوده است به طوری که بین سالهای ۲۰۰۵-۲۰۰۶ سودآوری قراردادهای آتی کاهش و از ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ افزایشی تدریجی را تجربه کرده است.
مطالعات آماری عملکرد بورس بمبئی نشان می دهد که سهام مشتق و اختیار معامله سهام در قیاس با قراردادهای آتی ، پربازده تر بوده و حجم بیشتری از معاملات و سودآوری را به خود اختصاص داده اند که علت آن می تواند ساختار پیچیده قراردادهای آتی و مقررات انعطاف ناپذیر برای معامله آنها در قیاس با دیگر ابزارهای مالی باشد.
دلیل نوسانات بازار در بازه زمانی اشاره شده به عقیده کارشناسان بازار سرمایه، تصمیم گیری های هیجانی و زود هنگام سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی بوده است به طوری که سرمایه گذاری در ابزار مالی ساده تر و زود بازده، بر قراردادهای مالی پیچیده با سر رسید معین ترجیح داده می شود.
ایالات متحده
قراردادهای آتی شاخص برای اولین بار در سال ۱۹۸۲ و در شاخص S&P ۵۰۰ ایالات متحده عرضه شد. امروزه قرارداد آتی S&P ۵۰۰ نقد پذیرترین قرارداد آتی در بورس های جهان بشمار می آید و بعضا از سوی سرمایه گذاران با نام اختصاری Spoo از آن یاد می شود . در واقع موفقیت این ابزار مالی باعث فراگیر شدن آن در دیگر بورس های آمریکا و همچنین بورس های بزرگ دیگر در اقصی نقاط جهان شده است.
بورس کالای شیکاگو با نام اختصاری CME در سال ۱۹۹۷ قرارداد آتی شاخص E-mini S&P را با هدف جذب سرمایه های خرد به بازار معرفی کرد.
گروه بورس بازرگانی و کالای شیکاگو (به انگلیسی: CME Group )، بزرگترین بازار آتی و اختیار معامله جهان به شمار می رود. این شرکت بازارهای آتی و اختیار معامله بزرگی را در شیکاگو و نیویورک مدیریت می کند و همچنین امکاناتی در لندن فراهم کرده است و از پلتفرم آنلاین بهره می برد. قراردادهای مشتقه قابل معامله در این بورس قراردادهای آتی و اختیار معامله ای هستند که دارایی پایه آنها شاخص های سهام، نرخ های بهره، نرخ ارز، انرژی، محصولات کشاورزی، فلزات کمیاب و گرانبها، آب و هوا، و املاک و مستغلات است.
تنها در اولین سال عرضه این ابزار جدید ۸۸۵ هزار و ۸۱۹ قرار داد آتی شاخص، داد و ستد شد و میزان استقبال سرمایه گذاران از قراردادهای آتی به قدری زیاد بود که تا سال ۲۰۱۶ تعداد قراردادهای آتی معامله شده در بورس کالای شیکاگو به رکورد ۵۰۰ میلیون دست یافت.
قرارداد آتی S&P به قدری در بازارهای مالی اعتبار کسب کرده است که سرمایه گذاران پیش از شروع معاملات در تالار بورس، نخست به نرخ نوسانات قرارداد یاد شده به عنوان راهنمای جهت گیری قیمت ها در طول روز و یا حتی در بعضی موارد به عنوان دماسنج اوضاع اقتصادی کشور توجه می کنند.
یکی از نوآوری های بورس شیکاگو برای تسهیل معامله قراردادهای آتی شاخص ، فراهم آوردن امکان تسویه قرارداد بطور نقدی در بازه های زمانی سه ماهه به سر رسید مارس، ژوئن، سپتامبر و دسامبر بوده است.
چنین به نظر می رسد که قراردادهای آتی در بازار سرمایه ایالات متحده از اقبال خوبی برخوردار بوده است . علی رغم افت و خیز سهام در ماه های اخیر و آغاز جنگ تجاری دولت ترامپ با چین بر سر تعرفه واردات کالاهای چینی هوز هم این قراردادها در کشور آمریکا از جمله سرمایه گذاری های پرطرفدار قلمداد می شوند. شاید یکی از علل آن قابلیت بهتر قراردادهای آتی برای پاسخگویی به انتظارات خریداران و سرمایه گذاران درخصوص ریسک کم و سود آوری بهتر بوده باشد.
ژاپن
قراردادهای آتی شاخص سهام برای اولین بار در ژوئن ۱۹۸۷ و تحت دو نماد Nikei Stock Average NSA) ) و Osaka Stock Futures ۵۰ ( OSF۵۰ ) در بازار سرمایه ژاپن عرضه شدند.
در ژاپن نیز قراردادهای آتی شاخص سهام سر رسیدهای چهارماهه از قرار مارس ، ژوئن، سپتامبر و دسامبر دارند و ارزش شاخص هر سهام نیز بر اساس ین (پول ملی ژاپن) محاسبه می شود.در ابتدای عرضه قراردادهای آتی ، سرمایه گذاران ژاپنی استقبال سردی از این ابزار مشتقه مالی جدید از خود نشان دادند که علت اصلی آن پیچیدگی محتوایی و عدم آشنایی خریداران با ویژگی های قراردادهای آتی بوده است اما به تدریج و از سال ۱۹۸۵ به این سو، اقبال سرمایه گذاران بیشتر شد و در گذر زمان، قراردادهای آتی جایگاه خوبی را در بازار سرمایه ژاپن برای خود ایجاد کرد. وزارت اقتصاد ژاپن به عنوان نهاد ناظر بر بازار سرمایه این کشور، نقشی کلیدی را در هموار ساختن معرفی ابزار مشتقه جدید به ویژه قراردادهای آتی شاخص سهام داشته و این مهم، با هدایت و راهبری این وزارتخانه و در سه مرحله بشرح زیر جامه عمل پوشیده است:
- حذف مقررات محدود کنندهمالی
- آزاد سازی سرمایه گذاری اتباع ژاپنی در ابزار مالی خارجی
- ترغیب سرمایه گذاران خارجی به سرمایه گذاری در ابزار مشتقه و قراردادهای آتی شاخص سهام بورس های ژاپن
به دنبال تسهیل بستر قانونی برای عرضه قراردادهای آتی در ژاپن، بورس توکیو TSE در سال ۱۹۸۸ میلادی برای اولین بار سبد آتی شاخص سهام را که متشکل از سهام ۵۰ شرکت فعال در ذیل شاخص Nikkei بورس بودند را عرضه کرد که به (" OSF ۵۰ ") موسوم است و با استقبال منطقی سرمایه گذاران مواجه شد.
در گذر زمان تنوع قراردادها و سبدهای آتی سهام در بازار مالی ژاپن متنوع تر شد و بورسهای دیگر نیز از ابتکار بورس توکیو و اوساکا در فراهم سازی امکان قراردادهای آتی سودآوری پیمان آتی تبعیت کردند.
هم اکنون و در سررسید قراردادها و سبدهای آتی تابستان گذشته، ارزش قراردادهای آتی معامله شده در بورسهای ژاپن به ۲.۶ میلیارد ین معادل ۲۴.۵ میلیون دلار بود که اگر چه رقم درخشانی است اما در قیاس با ۱۱۴ میلیارد ین طراز مالی بورس های ژاپن، رقم چشمگیری به نظر نمی رسد.
نکته حائز اهمیت اینجاست که معاملات قراردادهای آتی Nikkei و Topix بیش از ۶۰ درصد کل این دو بازار مالی را به خود اختصاص داده بودند که نشانگر این مطلب است که حجم بیشتر معاملات قراردادهای آتی در بازار ژاپن در ذیل این دو نهاد داد و ستد می شوند و بورسهای دیگر این کشور چندان در سهمگیری از بازار قراردادهای و سبد آتی شاخص سهام موفق عمل نکرده اند.
ناظران اقتصادی بر این عقیده اند که همانند دیگر کشورها ، برنامه های آگاه سازی و ارائه اطلاعات کاربردی به سرمایه گذاران با هدف معرفی بهتر سرمایه گذاران با قراردادهای آتی نقش بسزایی در افزایش معاملات این ابزار مالی منحصر به فرد دارد . شاید بتوان همزمانی رشد اقبال به قراردادهای آتی در بازار ژاپن با تلاشهای وزارت اقتصاد این کشور برای معرفی این ابزار در سالهای دهه ۸۰ میلادی و کاهش توجه به این ابزار مقارن با توقف برنامه های اطلاع رسانی توکیو در این خصوص را دلیلی قوی بر این مدعا دانست.
لازم به ذکر است، کمیته فقهی سازمان بورس سابق بر این، با موضوع قرارداهای آتی مبتنی بر شاخص مخالفت کرده بود و از آنجا که شاخص، عددی است که روند بازار در یک مقطع زمانی معین را نشان می دهد، لذا نمی‌توانست به عنوان دارایی پایه در قراردادهای آتی قرار بگیرد.
بنابراین، به اعتقاد کمیته فقهی سازمان بورس، اگر به جای شاخص، سبد محدودی از سهام به عنوان دارایی پایه قرار بگیرد و این سبد با این تعداد محدود سهم قابلیت تحویل را داشته باشد، می‌تواند به عنوان دارایی پایه در قرارداهای آتی و اختیار معامله سبد سهام قرار گیرد.
قرارداد آتی
دیدگاه شما