علت ریزش هیجانی سهام چیست؟ (ویژه سهامداران معدنی و فولادی)
همانطور که در مسیر پرشتاب صعود بورس اشاره شد محدودیت نوسان قیمتی طبق بررسیهای جهانی و حتی مطالعات داخلی (مطالعاتی در این خصوص از سوی آقای قالیباف اصل مدیر عامل پیشین شرکت بورس در سالهای پیش انجام شده است) تنها موجب ایجاد هیجان در معاملات میشود. با این حال مدیران سازمان همچنان شدت ضربهای که از این ناحیه به بورس وارد میشود را درک نمیکنند. این ابزار تنها باعث ایجاد تاخیر در حرکت قیمت سهم میشود و برخلاف باورها این تاخیر عامل سرکوب هیجان نیست بلکه به دنبال تشکیل صفهای خرید در مسیر پرشتاب صعودی و در شرایط کنونی تشکیل صفهای فروش در مسیر نزولی شدت هیجان را افزایش میدهد. برخلاف تفکرات موجود محدودیت نوسان قیمتی نه تنها از شدت نوسان نمیکاهد بلکه معاملهگر در لحظهای که نمادی در آستانه تشکیل صف خرید قرار دارد به سمت خرید مشتاق میشود. در معاملات امروز نیز این موضوع در مسیر نزولی کاملا مشهود است. موضوعی با عنوان اثر آهنربایی سقف و کف دامنه نوسان قیمتی شناخته میشود (لینک مقاله علمی در این خصوص) و تصمیمگیری بر اساس هیجان و خارج از منطق به شدت تقویت میکند .
گرچه این موضوع مبنای علمی دارد اما به نظر میرسد مدیران سازمان بورس جسارت برای کاهش تلاطم معاملات ندارند. سالیان قبل به دنبال یک تفکر اشتباه این محدودیتها بر معاملات اعمال شد و همچنان پس از حدود ۱۶ سال است هیچیک از مدیران سازمان این محدودیتها را حذف نکردهاند. حال اینکه این محدودیتها کاملا عامل ایجاد هیجان و نابودکننده فضای تحلیلی بازار هستند .
طی هفتههای اخیر کاملا مشاهده شده است که هیچ معاملهگری و حتی حقوقیها که انتظار اندکتحلیل از آنها وجود دارد بدون توجه عوامل اثرگذار بنیادی یا منطقی بر سهام تنها با نزدیک شدن به سقف نوسان قیمتی و امید به ایجاد صف خرید اقدام به خرید میکردند زیرا این اطمینان وجود داشت که تشکیل صف دیگر معاملهگران به خصوص تازهواردها به سوی خود میکشد. ایجاد صف رفتار گلهای را در معاملات تشدید میکند .
هراس از آزادسازی قمیتها در وهله نخست
ممکن است سازمان بورس از آزادسازی سهام از محدودیت نوسان قیمتی هراس داشته باشد. در مرحله نخست این انتظار وجود دارد که معاملهگران با حذف محدودیت نوسان قیمتی هیچ دیدی نسبت به نوسانات نداشته باشند. با این حال مشخصا حذف این محدودیت به افزایش عمق تحلیل و به دنبال آن کارایی بازار کمک میکند. زمانی که تشکیل صفهای خرید و فروش ملاک ارزندگی سهام نباشد معاملهگران باید به دنبال دلایل منطقی برای توجیه سرمایهگذاری باشند. زیرا در این شرایط بنا نیست که معاملهگر حداکثر طی یک روز ۵ درصد سود یا ۵ درصد زیان داشته باشد. ممکن است در مراحل اولیه این موضوع قابل درک نباشد اما در کوتاهترین زمان ممکن میتوان انتظار سرکوب هیجان و افزایش عمق تحلیلی بازار بود. در این شرایط هر شخصی که در بازار طی دو روز سود میکند توهم معاملهگر حرفهای را نخواهد داشت .
مقام ناظر بازار نباید مخالفتهای اولیه در مخالفت با حذف پیشبینی سود وجود داشت را فراموش کند، اما آنچه مشخص است در شرایط کنونی تحلیلگران و معاملهگران از میزان شفافیتی که به دنبال حذف پیشبینی سود ایجاد شده مانند ارائه اطلاعات از کنفرانس مطبوعاتی رضایت بیشتری نسبت به پیشبینی سود بدون پشتوانه از سوی مدیران شرکتها دارند .
یک پیشنهاد برای رهایی از عامل هیجانساز
بر این اساس در شرایط کنونی میتوان یک پیشنهاد برای حذف دامنه نوسان ارائه داد. به منظور حذف نگرانی از عدم انطباق بازار با حذف محدودیت چندین و چند ساله، میتوان با ارائه یک برنامه زمانبندی هر هفته دامنه نوسان را دو برابر کرد. بر این اساس در پایان هفته دامنه نوسان به ۱۰ درصد افزایش مییابد. در هفته دوم دامنه نوسان به ۲۰ درصد افزایش مییابد. به این ترتیب در مدت ۴ هفته امکان حذف کامل دامنه نوسان وجود خواهد داشت و طی این مدت معاملهگران خود را به تدریج با سیستم معاملاتی جدید منطبق میکنند .
برای افرادی که احتمالا درک نسبی از مکانیزم بورس داشته باشند مشخص است که حذف محدودیتهای موجود مانند دامنه نوسان نهتنها عامل هیجانساز نیست بلکه دقیقا برعکس بر عمق تحلیل میافزاید. نباید فراموش کرد مکانیزم بازار (بورس) بر این اساس بنا شده که عرضه و تقاضا، در معاملات هوشمند است، به بیان دیگر میتوان گفت حتی اگر این هوشمندی وجود نداشته باشد عرضه و تقاضا به تدریج به اجبار باید دید تحلیلی پیدا کند زیرا تاوان اشتباهات میتواند زیانهای سنگین باشد .
باید منتظر ماند آیا جسارت کافی برای حذف عامل هیجانساز در بازار سهام وجود خواهد داشت یا خیر؟ شاید نگاهی به حذف دامنه نوسان از معاملات کالاهای پایه بتواند اثر مثبت آن را بر اقتصاد کشور مشخص کند. همیشه بهانه برای ایجاد هیجان وجود دارد و اگر به مکانیزم بازار برای سرکوب هیجان اعتماد نشود در نهایت باید با ادامه دخالتها وضعیت معاملات را مختل کرد .
علت ریزش مجدد بورس چیست؟
افزایش حجم معاملات و صعود شاخصهای بورسی سهامداران را به آینده بازار سرمایه خوشبین کرده بود، روزهای قرمز در این بازار در دو هفته اخیر باعث شده است دوباره ابهام و نگرانی بر این بازار سایه بیندازد.
به گزارش پرسون، حسن کاظم زاده در گفت و گویی، با اشاره به سقوط ۱۶ هزار واحدی شاخص کل بورس در روز گذشته اظهار کرد: ریزش روز گذشته بیشتر تحت تاثیر قیمت های جهانی بود. البته به طور کلی عوامل دیگری هم در ریزش های اخیر بازار تاثیرگذار هستند که از جمله آن میتوان به دخالت های مختلف در بازار اشاره کرد. برای مثال شاهد بودیم که برای چند مرتبه معاملات در بورس کالا باطل شد.
وی ادامه داد: این دخالتها باعث دلسردی سهامداران می شود و همانطور که از حجم معاملات مشخص است، تمایلی برای خرید سهام وجود ندارد. از طرف دیگر بازار به هر خبری که نیمه منفی باشد هم عکس العمل شدید منفی نشان میدهد.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به اختلاف قیمت دلار در بازار آزاد و سامانه نیما گفت: به نظر من تا زمانی که اختلاف قیمت دلار بین سامانه نیما با بازار آزاد در جریان باشد این روند در بازار سرمایه ادامه پیدا خواهد کرد. البته برخی معتقد هستند دلار نیما در سامانه نیما خریدار ندارد، بنابراین نرخ دلار آزاد درست نیست و باید کاهش پیدا کند. اما واقعیت این است که از آنجائی که به بسیاری از واردکننده ها اجازه ثبت سفارش داده نمی شود نمیتوان درمورد نرخ دلار نیما اظهار نظر درستی کرد و گفت چون متقاضی ندارد درست است.
به باور کاظم زاده تا زمانی که جلوی همه عوامل رشدی بازار گرفته شود، وضعیت نزولی در بازار ادامه دارد.
علت ریزش سهام چیست؟
در معاملات امروز قیمت سهام در مسیر نزولی قرار گرفته است. همانطور که در گزارشهای روزهای گذشته «دنیای بورس» گفته شد اصلاح منطقی را باید در ادامه موج صعودی انتظار داشت. در این میان تنها نگرانی از عمق بسیار پایین تحلیل در میان عمده معاملهگران بورسی وجود دارد. ضعف تحلیلی سرمایهگذاران جدید و همچنین معاملهگران قدیمی کاملا محسوس است.
دنیای بورس: ریزش قیمتی سهام در معاملات امروز منطقی است. پس از موجهای پرشتاب صعودی انتظار برای آغاز روند اصلاحی وجود داشت. در گزارشهای متعددی طی روزهای صعودی بورس به معاملهگران به خصوص تازهوارد هشدار داده شد که باید در انتظار اصلاح قیمتی سهام بود. با این حال در شرایط کنونی نهتنها سرمایهگذاران تازهوارد در بورس تهران از ریزش قیمت سهام نگران هستند بلکه برخی از سرمایهگذاران نیز به اظهارنظرهایی در خصوص علت ریزش بورس میپردازند که نشان از عمق اندک تحلیلی در بازار سهام دارد. در نمودار زیر روند اصلاح منطقی سهام پس از دوره صعودی از ابتدای سال بررسی شده است.
آیا افت بورس با دلار منطقی است؟
بعضا شنیده میشود که ریزش دلار عامل افت قیمتی سهام است. شدت ضعف تحلیلی و عدم آشنایی با بورس تهران در این خصوص کاملا مشخص است. در این خصوص هر گونه اظهارنظر قطعی در خصوص افت سهام با دلار کاملا اشتباه است. در این خصوص چندین نکته باید مورد توجه قرار گیرد؟
نخست اینکه بورس تهران به هیچ وجه خود را با دلار 18 یا 14 یا حتی 10 هزار تومانی تطابق نداده است. برخی از نمادها هستند که به واسطه فروش دلار در بازار آزاد با رشد قابل توجه قیمت مواجه شدهاند که اگر در محاسبات سودآوری این شرکتها دلار با نرخهای حبابی در نظر گرفته شده است در نتیجه ریزش قیمتی این نمادها منطقی است.
نکته دوم: همانطور که اشاره شد نمیتوان در خصوص تطابق بورس با نرخ دلار اظهار نظر قطعی داشت. برای مثال در معیار سادهای مانند نسبت قیمت به درآمد (P/E) که بسیاری از فعالان بازار در استفاده بهینه از آن نیز واماندهاند میزان عددی این نسبت مشخص نیست. این نسبت به دنبال ریسک موجود و همچنین وضعیت بازارهای رقیب تعیین میشود. اگر بنا باشد که صرف ریسک سهام کاهش یابد در نتیجه باید در انتظار افزایش نسبت قیمت به درآمد بود.
در خصوص کلیه نمادها نمیتوان صحبت کرد با این حال اگر نرخ دلار 10 هزار تومانی در صورتهای مالی شرکتها لحاظ شود بسیاری از شرکتهای بزرگ با نسبت قیمت به درآمد انتظاری برای سال جاری کمتر از 4 و بعضا با نسبت نزدیک به 3 برای سال 98 همراه هستند. بر این اساس این جمله که افت دلار آن هم از سطح حدود 19 هزار تومان عامل ریزش سهام است کاملا اشتباه است. زیرا به هیچ وجه تحلیلگران دلار با چنین نرخی را در محاسبات خود لحاظ نکردهاند.
نکته سوم: ممکن است این موضوع عنوان شود که هراس از ریزش دلار به کمتر از 10 هزار تومان و کمتر از نرخ نیما وجود دارد. این موضوع اگر به صورت دستوری نباشد و با عرضه و تقاضای بازار رخ دهد جای بسی خوشحالی است. در این خصوص اگر واقعا اقتصاد کشور میزان ریسک سیاسی را تا حدی کاهش داده است که دماسنج سیاسی اقتصاد کشور (بازار ارز) تا به این حد افت کند باید در انتظار افزایش میل به سرمایهگذاری در دیگر بازارها بود. نقدینگی موجود در اقتصاد کشور باید سایر مقاصد سرمایهگذاری را انتخاب کند که در این شرایط بورس تهران با توجه به کاهش ریسکهای سیاسی یکی از مقاصد اصلی سرمایهگذاری حتی پس از رشدهای اخیر است.
اما از سوی دیگر اگر بنا بر کاهش دستوری نرخ دلار تا سطوح بسیار پایین باشد بار دیگر انتظارات صعودی دلار وجود دارد که این اشتباه سیاستگذار ارزی در آینده بار دیگر فضا را برای دشمنان به منظور ایجاد تنشهای سیاسی و جهش نرخ فراهم میآورد. به دنبال چنین اشتباهی و خالی کردن ذخیره ارزی باید نگران تلاطم دوباره ارز در کوتاهمدت بود.
بر این اساس در سناریوهای مختلف با کاهش صرف ریسک (افت نرخ دلار و کاهش تب و تاب اقتصاد کشور) یا با حمایت عوامل بنیادی (به دنبال بالاتر بودن نرخ دلار در بازار ازاد نسبت به سامانه نیما) از سودآوری شرکتها رشد قیمتی سهام همچنان مورد انتظار است. در نتیجه سیگنالهای ارزی سدی در برابر رشد قیمتی سهام محسوب نمیشود.
نکته چهارم: آنچه تاکنون اشاره شد به معنای ارزندگی کل بازار سهام نیست. بلکه همچنان باید با تحلیل مناسب در سهمهای مختلف به خرید و فروش پرداخت. برای مثال توهم سیمانی در نیمه دوم سال از جمله مواردی است که بعضا در تحلیلهای این گروه مشاهده میشود. در وضعیتی اقتصاد کشور احتمال رکود به دنبال کاهش تقاضا ناشی از جهش قیمتها را میکشد و همچنین با ورود به فصل سرما و احتمال کاهش حجم صادرات دلیل ریزش بازار چیست؟ باید در انتظار افت محسوس مقدار فروش در شرکتهای سیمانی بود. با این حال این موضوع را نمیتوان با قاطعیت عنوان کرد و وضعیت شرکتهای مختلف متفاوت است. در این خصوص به گزارشهای سیمان ارومیه و تحلیل سال گذشته از این شرکت سیمانی در فصل سرما مراجعه کنید.
یا اینکه صنعت خودرو وضعیت نامناسبی را نشان میدهد. جلوگیری از افزایش نرخ فروش و به طور همزمان افزایش هزینهها انتظار برای ضعف سودآوری این شرکتها را تشدید کرده است. با این حال انتظار برای آزادسازی قیمت وجود دارد که به نظر میرسد گام نخست آن یعنی خروج قیمتگذاری خودرو از نظارت شورای رقابت و انتقال به سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان برداشته شده است. در این میان اما در برآوردهای اولیه به نظر میرسد نمیتوان انتظار بهبود محسوس وضعیت بنیادی این شرکتها را داشت.
در صنعت زغال سنگ انتظار برای افزایش نرخ حتی تا 30 درصد قیمت شمش فولاد خوزستان وجود دارد اما همانطور که در گزارش تحلیلی از شرکت فرآوری زغال سنگ پرورده طبس عنوان شد سهام این شرکتها رشدهای بیش از واقعیت را تجربه کردهاند یا به بیان بهتر از دیگر نمادهای بازار پیشی گرفتهاند.
بر این اساس در صنایع مختلف میتوان با دید تحلیلی در کسب سود موفق بود. اعتماد به افرادی که اظهارنظرهای آنها از عمق کم تحلیل خبر میدهد میتواند در نهایت به گمراهی معاملهگران به خصوص تازهواردها منتج شود.
علت افت امروز شاخص بورس چه بود؟
تهران- ایرنا- یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه روند فعلی بازار عجیب به نظر میرسد و شاخص کل بورس نباید تا این محدودهها افت میکرد، گفت: افت امروز بازار و وجود صف فروش در برخی از سهام به هیچ عنوان منطقی نیست و فقط شرایط هیجانی ایجاد شده در بازار، معاملات بورس را وارد مدار نزولی کرده است.
به گزارش ایرنا، شاخص کل در بازار بورس امروز (شنبه) ۴۳ هزار ۴۷ واحد افت داشت و به رقم یک میلیون و ۱۸۶ هزار واحد رسید.
«علیرضا کدیور» امروز (شنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا در واکنش به افت امروز معاملات بورس گفت: تا چند وقت گذشته، بخشی از ریسک های موجود در بازار مربوط به تحولات سیاست خارجی و از جمله نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود که زمینه ایجاد نوسان در معاملات بورس را فراهم می کرد، اما اکنون ریسک این مسایل در بازار از بین رفته است.
وی اضافه کرد: اتفاقی که روز چهارشنبه و امروز در بازار رخ داد، مربوط به احتمال آزاد شدن منابع ارزی و افت نرخ دلار تا قیمت ١٥ هزار تومان است.
کدیور خاطرنشان کرد: اما در این زمینه دو نکته وجود دارد، مساله این است که کاهش نرخ دلار تا ١٥ هزار تومان، مشروط به آزاد شدن منابع بلوکه شده اعلام شده که هنوز این اتفاق رخ نداده است.
وی افزود: همچنین باید توجه داشت که برداشته شدن تحریم ها، آزاد شدن منابع بلوکه شده و کاهش نرخ دلار تا ١٥ هزار تومان می تواند برای بسیاری از شرکت های حاضر در بورس اتفاقی مثبت تلقی شود و فقط برای تعدادی از شرکت ها تاثیر منفی خواهد داشت.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: کاهش نرخ دلار می تواند اثر مثبت در سهام برخی از شرکت ها داشته باشند و پیش بینی افت قیمت دلار باعث روند صعودی سهام این شرکت ها در معاملات فعلی بازار خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه بازار سهام اکنون به دلیل فشار فروش از سوی سهامداران حقیقی در حال افت است و عامل دیگری در این روند نزولی هیجانی تاثیر ندارد، دلیل ریزش بازار چیست؟ تاکید کرد: در این شرایط، حقوقی ها در حال خرید هستند که این خرید به معنای حمایت از بازار نیست و هدف خرید آنها ارزنده بودن قیمت فعلی سهام شرکت ها در بورس تلقی می شود.
کدیور روند معاملات بورس را پیش بینی کرد و افزود: براساس پیش بینی های صورت گرفته به نظر می رسد بازار به روند صعودی بازگردد اما زمان دقیق دلیل ریزش بازار چیست؟ آن را به طور قطعی نمی توان اعلام کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه روند فعلی بازار عجیب به نظر می رسد و شاخص کل بورس نباید تا این محدوده ها افت می کرد، گفت: افت امروز بازار و وجود صف فروش در برخی از سهام به هیچ عنوان منطقی نیست و فقط شرایط هیجانی ایجاد شده در بازار، معاملات بورس را وارد مدار نزولی کرده است.
وی تاکید کرد: اکنون سهامداران حقیقی به صورت هیجانی و به دلیل وجود صف فروش در بازار اقدام به عرضه های غیرمنطقی در بازار می کنند، فارغ از اینکه نسبت به ارزنده بودن سهام خود مطلع باشند.
کدیور با اشاره به اقدامات تاثیرگذار در بهبود روند معاملات بورس گفت: مسوولان کشور با توجه به حساسیت هایی که در بازار ایجاد شده است باید نسبت به اظهارنظرهای خود و اقداماتی که قرار است در دستور کار قرار دهند دقت زیادی داشته باشند و نباید به مردم وعده داده شود زیرا این موضوع همه بازارها را دچار هیجان می کند.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: سازمان بورس باید تدابیری را اتخاذ کند که بتواند بازار را در وضعیت کنونی به مسیر اصلی خود بازگرداند و نگرانی های ایحاد شده در بازار را هر چه زودتر برطرف کند.
علت سقوط بورس چیست و این سقوط تا چه زمانی ادامه دارد؟
یک کارشناس بازار سرمایه ضمن تشریح دلیل ریزش بازار چیست؟ دلایل سقوط این بازار در روزهای گذشته اظهار کرد: اصلاح بازار تا نیمه خردادماه ادامه دارد و بازار پس از آن رشد خواهد کرد.
سعید جعفری در گفت و گو با ایسنا، در تشریح عواملی که باعث ریزش بازار سرمایه در روزهای اخیر شده است اظهار کرد: یک مورد، رفتار طبیعی بازار است زیرا در سه ماه اخیر شاهد یک رشد خوب در بازار بودیم و اکثر نمادها حداقل ۳۰ درصدی رشد کردند. بنابراین طبیعی است که بازار اصلاحی انجام دهد و دوباره یک انرژی برای صعود به دست آورد. البته این موضوع این مصادف شد با چند اتفاق. در روزهای اخیر چند اتفاق سیاسی در کشور رخ داد که باعث افزایش ریسک در فضای سرمایه گذاری شد.
وی ادامه داد: موضوعات دیگر به مباحث داخل بازار برمیگردد. یکی از گروه های پیشروی بازار خودرو است و خبر واگذاری بلوک ایران خودرو و سایپا باعث شد سهام این دو شرکت صعودی شوند اما این اتفاق هنوز رخ نداده است و جنبه های مختلف آن مشخص نیست و همین ابهام باعث شد خریداران گروه های خودرویی عقب بکشند و نمادهای خودرویی نزولی شوند. موضوع بعدی نیز عرضه خودرو در بورس کالا بود. هنوز خودروهای سایپا و ایران خودرو در بورس کالا عرضه نشده اند و این اتفاق باید به مرحله عمل برسد تا از زیان دهی خودروسازها کاسته شود.
این کارشناس بازار سرمایه به اشاره به وضعیت گروه پالایشی گفت: این گروه نیز از گروه های پیشروی بازار محسوب می شود و گزارش های ۱۲ ماهه ان ها به اندازه ای که بازار انتظار داشت خوب نبود. البته گزارش ها ناقص است و باید اطلاعات بیشتری کسب شود تا این شرکت ها بتوانند سود قطعی خود را اعلام کنند. اما همین موضوع باعث شد سرمایه گذاران در گروه پالایشی احتیاط کنند.
جعفری افزود: موضوع بعدی گزارش های دور از انتظار متانول سازها بود. افت قیمت متانول و افزایش قیمت خوراک باعث شد سوداوری گروه متانول ساز در صنعت پتروشیمی کم شود. از طرف دیگر در دو هفته اخیر در گروه فلزات شاهد کاهش قیمت جهانی فولاد ایران بودیم که دلیل ان ورود فولادسازهای روس به بازارهای صادراتی ایران است. روس ها به دلیل تحریم محصولات خود را با تخفیف های زیاد عرضه میکنند و این اتفاق باعث می شود قیمت فولاد ایران و در نتیجه سهام فولاد کاهش یابد.
وی با تاکید بر اینکه هنوز چشم انداز احیای برجام مشخص نیست، اظهار کرد:هرچند این موضع باعث افزایش قیمت دلار می شود اما به مرور و در بلند مدت ریسک های زیادی را به بازار سرمایه تحمیل میکند. از طرف دیگر سردرگمی دولت در تصمیم گیری افتصادی فضای سرمایه گذاری را کمی نا امن یا مردد میکند.
این کارشناس بازار سرمایه درمورد آینده این بازار گفت: به نظر من اصلاح بازار تا نیمه خردادماه ادامه دارد و بازار پس از ان رشد خواهد کرد. بنابراین از اواخر خرداد و در تیر بازار صعودی و رشدی خواهد بود.
دیدگاه شما