معنای پول فیات​

ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز رمز پایه دارد؟

اگر بخواهیم ارز فیات را به ساده ترین شکل ممکن تعریف کنیم باید بگوییم ارزی است بدون پشتوانه که اعتبار خود را از دولت ها و عرضه و تقاضای مردم دریافت می کند. دلار و ریال دو نمونه از ارز های فیات هستند اما چرا ارز های فیات به وجود آمدند و اولین Fiat Currency ها چه بودند؟

قبل از ارز های فیات

اگر از دوران مبادلات کالا به کالا بگذریم، به دورانی خواهیم رسید که مردم برای پرداخت هزینه های خود از سکه هایی از جنس طلا، نقره و یا سایر فلزات ارزشمند استفاده می کردند. استاندارد طلا و یا سیستم پولی با پشتوانه طلا به قرن ها پیش باز می گردد. مردم با ضرب سکه هایی از این جنس، به داد و ستد می پرداختند. بعد ها اسکناس رواج پیدا کرد. تمامی پول ها در این زمان بر مبنای طلا بودند. پشتوانه تمام این پول ها فلز ارزشمند طلا بود. منظور از پشتوانه به زبان ساده یعنی معادل اسکناسی که در دست دارید می توانید طلا دریافت کنید. مثلا دولت ایران تعیین می کند که هر اونس طلا قیمتی 500 هزار ریال دارد، به این واسطه مشخص شده است که ارزش ریال یک پانصد هزارم یک اونس طلاست.

چین اولین کشوری بود که تصمیم گرفت پول بدون پشتوانه طلا ایجاد کند. هرچند در قرن 13 ارائه این سیستم پولی موجب شد امپراطوری حاکم بر چین در آن دوران سقوط کند. اما بعد از رکود اقتصادی بریتانیا تصمیم گرفت طلا را از سیستم خود حذف کند. پس از بریتانیا باقی کشور ها نیز کم کم از سیستم پول بدون پشتوانه استقبال کردند. هر چند که در ابتدا در برخی کشور ها با شکست هایی مواجه می شد. این گونه بود که ارز های فیات به وجود آمدند.

ارز فیات چیست؟

ارز فیات ارزی است که توسط دولت یک کشور توزیع می شود. دولت اعلام می کند که این ارز، پول رایج برای پرداخت است، اما این ارز با هیچ کالایی مثل طلا، پشتیبانی نمی شود. منظور اینکه معادل دلار های آمریکا بانکی طلا نگهداری نمی کند!

ارزش این پول از ارتباط عرضه و تقاضا و ایمان مردم به آن پول تامین می شود، و به خاطر ارتباط آن با دولت است که ارزش آن همواره حفظ می شود. دلار آمریکا نمونه ای از ارز فیات است. این پول توسط هیچ نوع کالای فیزیکی پشتیبانی نمی شود، و ارزش آن تماما به دولت آمریکا بستگی دارد. البته این ارزش، از طریق روش مدیریت اقتصاد توسط دولت آمریکا نشات می گیرد و همواره در حال تغییر است. این جا است که در هنگام تبدیل یک ارز فیات به یک پول دیگر، نرخ تبدیل ارز به میان می آید. با این که ارز فیات می تواند کارآمد باشد، اما همین تفکر بی ارزش بودن که در پس آن هست، در نظر افرادی که محتاط هستند خوش نمی آید.

اما این تنها نکته منفی در خصوص پول های فیات نیست که این ارز را زیر سوال می برد.

معایب پول های فیات

قبل از اینکه معایب Fiat را برشمریم، باید واژه نقدینگی آشنا شوید. نقدینگی از واژه نقد گرفته شده است. پول معنای پول فیات​ نقد همان پولی است که شما می توانید با آن مبادله کنید. نقدینگی واژه ای عمومی تر است.

نقدینگی به درجه نقد شوندگی دارایی های مختلف در قیمت مشخص اطلاق می شود. مثلا فرض کنید شما برای خرید یک خانه به یک میلیارد پول نیاز دارید اما فقط 800 میلیون پول در بانک دارید. برای 200 میلیون باقی مانده شما باید ماشین خود را بفروشید. در این مثال اگر شما در نهایت یک میلیارد پول برای خرید خانه دارید اما سرعت تامین این دارایی متفاوت است. به زمانی که طول می کشد دارایی شما به پول نقد تبدیل شود، درجه نقدشوندگی گفته می شود.

چک ها نیز نوعی پول نقد محسوب می شوند. چرا که شما با داشتن یک چک روز، می توانید به بانک مراجعه کنید و پول نقد دریافت کنید.

به طور کلی به مجموعه پول شامل سپرده‌های بخش غیر دولتی نزد بانک‌ ها و اسکناس و سکه ها در دست اشخاص و شبه پول شامل سپرده‌های سرمایه‌ گذاری مدت‌ دار، سپرده‌ های قرض‌ الحسنه پس‌ انداز و سپرده‌ های متفرقه نقدینگی گفته می‌شود.

حال ارتباط نقدینگی با پول فیات چیست؟

پیشتر گفتیم این دولت ها هستند که ارزش یک پول را تعیین می کنند. میزان چاپ پول نیز در اختیار دولت هاست. زمانی که پول نقد به مقدار زیادی وجود داشته باشد، قدرت خرید مردم بالا می رود و این موضوع سبب می شود که کالا ها به قیمتی بیشتر از ارزش واقعی خود به فروش برسند. زمانی که سطح پایه ای کالایی افزایش غیر متناسبی را داشته باشد، تورم بالا شکل می گیرد.

از این رو معنای پول فیات​ یکی از خطراتی که ارز های فیات در صورت کنترل نکردن درست دولت ها، به وجود می آورند، تورم است.

اگر یک دولت فاسد به چاپ پول ادامه دهد، و اگر مدیریت آن ها نیز ضعیف باشد، تورم بالا به سرعت فراگیر شده و ارز را نابود می کند. از آن جایی که هیچ کالایی از این ارز پشتیبانی نمی کند و یا محدودیتی برای عرضه آن نیست، به سادگی می تواند از کنترل خارج شود، و این موضوع یکی از دلایل و مشکلات اصلی است که برای مقابله با آن، ارزهای رمز پایه ایجاد شدند.

فواید پول های فیات

با این وجود، پول فیات مزایایی نیز دارد. این که این نوع پول به طلا وابسته نیست، باعث می شود کنترل کردن آن آسان تر باشد، و در نتیجه از وقوع فاجعه جلوگیری شود. برای مثال دولت ایالات متحده آمریکا می تواند با کنترل ارزش دلار آمریکا، از اتفاقات و رویدادهای مصیبت بار جلوگیری نماید، مانند رکود اقتصادی سال 2008 که در پی سقوط ارزش پول به وجود آمده بود.

از آن جایی که ارزش قابل تبدیل دلار آمریکا ثابت است، در مقایسه با ارزی که ارزش آن مدام در حال تغییر و بالا و پایین رفتن است، کار را برای اهداف تجاری و ذخیره سازی نیز آسان تر می کند.

ارز فیات در مقایسه با ارز رمز پایه

ارز های دیجیتال دارای شباهت ها و تفاوت هایی با پول های رایج هستند. یکی از شباهت های این دو ارز، نبود پشتوانه فیزیکی برای هر دو است. اما در مقایسه با ارز های فیات عمومیت بهتری دارند. به این معنا که شما با خرید بیت کوین در ایران می توانید در تمام دنیا با آن معامله کنید و نیاز به تغییر ارز با تغییر مرز های جغرافیایی نیست.

رمز ارز ها امنیت بیشتری نسبت به سایر دارایی ها دارند. و از همه مهم تر آنکه تورم ارز های دیجیتال را تهدید نمی کند و این ارز ها را به یک پایگاه امن برای ذخیره دارایی ها تبدیل می کند.

آیا ارزهای رمز پایه می توانند جایگزین پول فیات شوند؟

این موضوع به نظر ممکن و شدنی می آید، و در حقیقت هم اکنون دولت هایی نیز در پی معرفی ارز رمز پایه خودشان هستند.برای این که یک ارز رمز پایه متمرکز بتواند جایگزین ارزهای فیات شود، در قدم اول باید قابل اعتماد بودن خودش را اثبات کند، همچنین احتمالا آن نیز باید یک دارایی وابسته باشد تا بتواند از پس وظایف دلار آمریکا برآمده و باز هم دارای مزایای رمز نگاری باشد.

آینده ارز فیات

به نظر می رسد که در دولت های آینده، بحث معرفی ارزهای رمز پایه داغ تر شود؛ ارزهای فیات جدید که دیجیتال باشند. ایجاد یک ارز غیر متمرکز بعید به نظر می رسد، اما یک سکه رمز گذاری شده که توسط معنای پول فیات​ دولت ایجاد شده باشد، می تواند توانایی ردیابی بسیار خوبی را به لطف بلاکچین ارائه دهد.

در آن زمان احتمالا پول کاغذی حذف خواهد شد، اما اصول فیات باقی می مانند، تا کنترل کامل بر همه چیز وجود داشته باشد. البته ارزهای رمز پایه سنتی نیز همانند همیشه به خوبی در کنار آن ها عمل خواهند کرد. این موضوع چگونه بر نحوه انجام تجارت در دنیا تاثیر می گذارد؟ برای پاسخ به این سوال باید منتظر باشیم.

پول یا پیسه چیست؟ تعریف انواع پولهای رایج

پول چیست؟ پول یا پیسه وسیله، قطعه، شی، یا چیزیست که انسان‌ها برای تبادل خواسته‌ها، خدمات، کالاها و نیازها در بیمان خود از آن استفاده می‌کنند.

مثلا به صورت کلی هر چیزی می‌تواند به عنوان پول مورد استفاده قرار گیرد.

در زمانهای قدیم کالاها معمولا معنای پول فیات​ مورد استفاده قرار می‌گرفتند و در بسیاری کشورهای جهان طلا و نقره به عنوان پول رایج بودند.

در زمان قدیم تمامی کشورها معمولاً به فلزات گرانبها نظیر طلا و نقره متصل بود؛ ولی بعد از لغو یکجانبه پیمان برتون وودز از سوی آمریکا در سال ۱۹۷۱، در تمامی کشورهای دنیا پولهای مورد استفاده پول فیات است.

در حال حاضر تقریباً تمام پول مورد استفاده در تمامی کشورهای دنیا فیات است که به پولی اطلاق می‌شود که دارای ارزش ذاتی نبوده و کنترل ارزش آن در اختیار حکومت است.

انواع پول

از زمان مراودات ابتدایی در تاریخ بشریت پولهای رایج را کالاهایی که بین دو طرف معامله را تشکیل میدهد.

اما امروزه در تمامی کشورهای دنیا پولی بنام فیات می باشد که مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع پولهای رایج به شرح زیر می باشد:

• پولهای کالایی
• فیات
• مسکوکات
• پول بانکی
• ارز دیجیتال یا رمزارز

پول کالایی

در این نوع پول هر کالایی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

اغلب این کالاها را کالاهای رایج مورد استفاده نظیر فلزات نایاب مانند طلا و نقره یا مس بوده است.

اما در مواردی هم نظیر مواد غذایی، سنگ، سیگار و … مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

فیات چیست؟

فیات پولی است که فاقد هرگونه ارزش ذاتی بوده و ارزش آن تنها وابسته به حکومت مورد استفاده آن است.

یعنی تا زمانی که آن حاکمیت پا برجاست، فیات آن نیز ارزشمند است.

مسکوکات چیست؟

مسکوکات در واقع پول ضرب شده توسط حکومت می‌باشد که می‌تواند به صورت سکه یا اسکناس باشد.

پول بانکی چیست؟

پول بانکی پولی است که در یک حساب بانکی بوده و قابل برداشت از شعب بانک یا دستگاه‌های خودپرداز است.

در تقریباً تمامی بانکهای دنیا بانک از سیستم بانکداری ذخیره کسری استفاده می‌کند که در آن بانک تنها بخشی از سپرده‌ها را به عنوان ذخیره نگه می‌دارد.

پولهای بانکی دارای این تفاوت با مسکوک است که اولاً به صورت غیرفیزیکی بوده و تنها یک عدد در دفترچه حساب صاحب حساب است و ثانیاً اینکه در صورت از بین رفتن آن مؤسسه بانکی، پول ذخیره شده در آن نیز از بین می‌رود.

سیستم بانکداری ذخیره کسری دارای خطرات تورمی زیادی است زیرا در هر بار پولهای جدیدی به پولهای در گردش هر کشور اضافه می‌شود.

در تمامی کشورها بانک مرکزی میزان ذخیره مورد نیاز بانک را مشخص می‌کند.

پولهای در گردش هر کشور معمولاً مجموع پولهای مسکوک و پول درون حسابهای بانکی است.

پولهای دیجیتال یا رمزارز

پولهای دیجیتال ارزهایی هستند که به صورت الکترونیکی ذخیره و منتقل می‌شوند و مبنای آن‌ها صفر و یک است.

همان‌طور که از واژه آن نیز برمی‌آید، ارز دیجیتال به هر ارزش ایجاد شده در بستر دیجیتال اشاره دارد.

این مفهوم در مقابل واسطه‌های فیزیکی مانند اوراق بانکی یا سکه مطرح می‌شود.

ارز دیجیتال ویژگی‌هایی مشابه با ارزهای فیزیکی دارد، اما معمولاً تراکنش‌های انتقال سرمایه ارزهای دیجیتالی به‌صورت آنی و بدون مرز بین افراد قابل انجام است.

ارزهای مجازی و رمزارزها cryptocurrency هر دو از نمونه‌های ارزهای دیجیتال هستند اما هر ارز دیجیتالی ارز مجازی یا رمزارز نیست.

پشتوانه پول و ارزهای دیجیتال چیست؟

در دنیا ارزهای دیجیتال را با بیت‌کوین می‌شناسند. خیلی از مراکز خرید و فروش در دنیا بیت‌کوین می‌پذیرند. در خیلی از سایت‌های دنیا می‌توانید با بیت‌کوین خرید کنید. می‌توانید در رستوان‌ها صورتحساب خود را با بیت‌کوین پرداخت کنید. اما به راستی چه چیز به بیت‌کوین این اعتبار را می‌دهد که با ارزش باشد. درواقع پشتوانه ارزهای دیجیتال و بیت‌کوین چیست؟ آیا ارزهای دیجیتال و بیت‌کوین درواقع بدون پشتوانه هستند؟ آیا بیت‌کوین می‌تواند جایگزینی مناسب برای پول در آینده باشد؟ برای یافتن جواب سوالات فوق، تا آخر مقاله با ما همراه باشید.

در دهه گذشته تا به امروز (2020) بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال محبوبیت روز افزونی را در دنیا تجربه می‌کنند. محبوبیت این بازار باعث شده تا علاقه‌مندان زیادی قصد ورود به این بازار را داشته باشند. اما در این بین سوالات زیادی نیز به‌وجود می‌آید که ذهن مخاطبین را درگیر کرده، این‌که بعضی‌ها بیت‌کوین را به اشتباه با حباب گل لاله و حباب دات کام مقایسه می‌کنند و یا این‌که می‌گویند بیت‌کوین یک پول بدون پشتوانه است و ارزشی ندارد و. ما هم می‌خواهیم پشتوانه ارزهای دیجیتال را در اینجا باهم بررسی کنیم. اما قبل از هرچیزی باید تعریف درستی از پول داشته باشیم، تاریخچه به‌جود آمدن پول را بشناسیم و این ‌که بدانیم پشتوانه پول رایج کشورهای دنیا چیست و از کجا شکل گرفته است؟ و چاپ پول چه تاثیری در دنیا دارد؟

پول چیست؟

در تعریف پول باید بگوییم که پول، یک توافق بین دو یا چند نفر است که از آن به‌عنوان ابزاری برای انتقال ارزش استفاده می‌کنند. درواقع اگر من و شما یک تکه کاغذ را به‌عنوان ارزش بین خودمان قبول کنیم و از آن برای داد و ستدهایمان استفاده کنیم، آن پول بین من و شما معتبر خواهد بود. اکنون هر کشوری پول مربوط به خود را دارد و از آن برای مبادلات داخلی استفاده می‌کند.

داستان تاریخچه پول چیست؟

یکی بود یکی نبود. تقریبا همه ما در مورد تاریخچه پول کمی اطلاعات داریم و می‌دانیم که در زمان‌های قدیم مبادلات به‌صورت کالا به کالا انجام می‌شد. این نوع مبادلات به‌علت مشکلاتی که در حمل و جا به‌جایی کالاها داشت کم کم جای خود را به فلزات گران‌بها داد. این امر باعث شد تا بعد از مدتی، دیگر مردم با طلا و نقره (همان درهم و دینار) اقدام به مبادله می‌کردند. پس از شکل‌گیری حکومت‌ها و دولت‌ها، تصمیم گرفته شد که همین طلا و نقره را به شکل سکه ضرب کنند و برای معامله به مردم بدهند. اما بعد از مدتی این نوع مبادلات هم با مشکلاتی از جمله حمله دزدان و غارت سکه‌های طلا از بازرگانان مواجه شد. در این‌جا بود که دولت‌ها تصمیم گرفتند که بانک‌ها را ایجاد کنند. بانک‌ها سکه‌های طلا را از مردم می‌گرفتند و بجای آن به مردم حواله کاغذی می‌دادند که به‌اندازه همان مقدار طلای موجود در بانک ارزش داشت. این ‌کار حمل پول و مبادلات را بسیار راحت‌تر کرد و به این ترتیب اولین پول‌های کاغذی در دنیا با پشتوانه طلا و سایر فلزات گران‌بها شکل گرفتند.

پشتوانه پول چگونه شکل گرفت؟

بعد از این ‌که تجار توانستند معاملات خود را در سطح دنیا گسترش دهند و با کشتی به سایر قاره‌های جهان سفر کردند، معاملات با طلا و سایر فلزات گران‌بها به‌عنوان یک اشتراک جهانی (به‌عنوان پول) به‌سرعت در سطح جهانی گسترش یافت. به‌طوری که آمریکا و اروپا به‌عنوان مرکز تجارت دنیا بیشترین معاملات جهانی را با طلا ثبت کردند. در سال‌های نه‌چندان دور، کشورهای دنیا فقط اجازه داشتند که در قبال طلایی که از معاملات جهانی وارد خزانه کشور می‌کنند پول چاپ کنند. به‌این ترتیب نرخ تبدیل طلا به پول هر کشور عدد ثابتی بود و بر همین اساس نرخ تبدیل پول سایر کشورها به همدیگر نیز عدد ثابتی بود.

پس از مدتی و در سال 1929 یکی از بزرگترین رکود‌های اقتصادی دنیا رخ داد که باعث شد تا این نظام پولی جهانی با پشتوانگی طلا کم‌رنگ‌تر شود. برای حل این مشکل در ماه جولای 1944 تعداد 730 نماینده از 44 کشور دنیا متشکل از متفقین، در کنفرانس پولی و مالی ملل متحد یک تفاهم‌نامه جهانی را به امضا رساندند که در آن قرار شد دلار آمریکا به‌عنوان ارز مرجع در مبادلات جهانی اضافه شود و دولت آمریکا نیز در مقابل متعهد شد تا به ازای هر 35 دلار، معادل یک اونس طلا در خزانه خود نگهداری کند و هر زمان هر دولتی درخواست کرد، آمریکا به ازای هر 35 دلار یک اونس طلا به آن‌ها تحویل دهد (طلا به‌عنوان پشتوانه پول). این تفاهم‌نامه به‌عنوان قرارداد برتن وودز (Bretton Woods) مشهور شد.

از آن پس دلار به‌عنوان ارز مبادله‌ای جهانی در معاملات سراسر جهان به رسمیت شناخته شد و در همان سال‌های ابتدایی پس از قرارداد برتن وودز، آمریکا بیش از مقدار دلارهای موجود در جهان در خزانه خود طلا ذخیره کرده بود. به‌این ترتیب همه کشورها نیز راضی و خشنود بودند که یک پول بین‌المللی با پشتوانه را در دسترس دارند و این باعث سهولت بیشتر در معاملات جهانی شده بود. این قضیه تا جایی ادامه داشت که جنگ آمریکا و ویتنام در سال‌های 1955 الی 1975 شکل گرفت و به مدت 20 سال ادامه داشت. این جنگ هزینه‌های بسیار زیادی را برای آمریکا به‌همراه داشت.

آمریکا بعد از جنگ مجبور شد هزینه‌های سنگینی را بابت بدهی‌های خود پرداخت کند. در این بین به بعضی از طلبکاران دلار پرداخت کرد و به برخی دیگر از طلای موجود در خزانه خود پرداخت کند. در نتیجه این اتفاق باعث شد تا تعادل بین دلارهای موجود در جهان و میزان طلای موجود در خزانه آمریکا بهم بخورد. به‌عبارت دیگر هم دلارهای موجود در جهان افزایش یافته بود و هم این‌که میزان طلای موجود در خزانه آمریکا کاهش یافته بود.

با ادامه این روند و در اواخر دهه 60 میلادی، برخی از کشورهای طلبکار آمریکا از جمله ژاپن و فرانسه و آلمان متوجه کاهش مقدار طلای موجود در خزانه آمریکا شدند و آمریکا نمی‌تواند با نرخ توافق شده در قرارداد برتن وودز، به ازای دلارهای موجود در دنیا طلا پرداخت کند. این اتفاق سبب شد تا طی دو دوره متوالی ارزش دلار نسبت به طلای جهانی کاهش پیدا کند. این قضیه زمانی به یک بحران بزرگ برای آمریکا تبدیل شد که در سال 1971 بریتانیا از آمریکا درخواست کرد تا مبلغ سه میلیارد دلار از ذخایر ارزی خودش را به طلا تبدیل کند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که بریتانیا با علم به این‌ که آمریکا نمی‌تواند مقدار طلای معادل آن مبلغ را پرداخت کند، این درخواست را داده بود.

این درخواست بریتانیا سبب واکنش دولت آمریکا شد تا رئیس جمهور وقت آن زمان آمریکا ریچارد معنای پول فیات​ نیکسون در یک اقدام عجیب و بدون هماهنگی قبلی و کسب اجازه از صندوق بین‌المللی پول، تعهد آمریکا را برای داشتن موجودی ذخیره طلا به‌عنوان پشتوانه دلار لغو کرد. به‌این ترتیب دلار آمریکا دیگر پشتوانه طلا نداشت. صندوق بین‌المللی پول نیز بعد از این اقدام، جنبه پول بودن طلا را ممنوع اعلام کرد و گفت که از این پس طلا فقط مصرف کالایی خواهد داشت و نه پولی. این اقدامات درواقع پایانی بود بر قرارداد برتن وودز و پول با پشتوانه طلا؛ که باعث به‌وجود آمدن پول جدیدی به‌نام پول فیات (Fiat Money) یا پول بدون پشتوانه در دنیا شد.

پول فیات (Fiat Money) یا بدون پشتوانه

پول فیات در تعریف‌ها به‌عنوان پول بدون پشتوانه معرفی می‌شود. آن‌چیزی که در بازار فارکس نیز مبادله می‌شود همین ارزهای فیات هستند که نسبت به هم مبادله می‌شوند. اما سوال این است که پول فیات واقعا بدون پشتوانه است؟

در جواب این سوال می‌توان گفت که پشتوانه ارز فیات هر کشوری حکومت و دولت و اقتصاد آن کشور است و چیزی که به آن ارزش می‌دهد، مقبولیت عمومی مردم آن کشور است. یعنی اگر اقتصاد و قدرت دولت کشوری در دنیا قوی‌تر شود، باعث می‌شود تا نرخ ارز آن کشور نیز نسبت به سایر کشورهای دیگر بالاتر برود و دیگر نرخ تبدیل پول به ارز سایر کشورهای جهان یکسان نبوده و همواره درحال تغییر است.

مسئله مهم دیگری که به ارز یک کشور معنا می‌دهد، مقبولیت و حمایت عمومی مردم دنیا از آن ارز است. به‌عنوان مثال اگر مردم جهان همه باهم تصمیم بگیرند که دیگر از دلار برای مبادلات و تجارت خود استفاده نکنند، ارزش دلار در جهان به‌سرعت کاهش می‌یابد. به‌عنوان مثالی دیگر در کشور خودمان و بعد از انقلاب اسلامی، دولت و بانک مرکزی دستور جمع‌آوری پول‌های قدیمی را داد و شکل پول‌های جدید را به بازار ارائه داد. این مسئله با اقبال عمومی مردم مواجه شد و باعث شد تا پول‌های جدید جایگزین پول‌های قدیمی شده و وارد بازار شوند. اما اگر مردم پول‌های خود را به بانک مرکزی نمی‌دادند، قضیه فرق می‌کرد.

چاپ پول بدون پشتوانه و تاثیرات آن بر اقتصاد کشورها

بعد از این‌که پول‌های جهان به‌صورت فیات تبدیل شدند، بانک مرکزی هر کشور بنا به اقتضای شرایط سیاسی و اقتصادی کشورش تصمیم به چاپ پول بدون پشتوانه می‌کرد. اما این چاپ پول به تنهایی چیز بدی نیست. بگذارید برایتان مثالی بزنم. فرض کنید کشور دوست و برادر چین با ایران وارد معامله می‌شود و در ازای خرید نفت از ایران به ما یوان پرداخت می‌کند. کشور ایران نیز در مقابل واردات کالاهای اساسی مثل دسته بیل و خلال دندان از چین همان یوان‌ها را به چین بازمی‌گرداند. با فرض این‌که دولت چین برای خرید نفت از ایران آن مقدار یوان را چاپ کرده باشد، اگر تولید داخلی چین به اندازه مقدار پولی که برای خرید نفت چاپ کرده و دوباره وارد کشورش شده نباشد، باعث تورم شدید در چین خواهد شد. اما می‌بینیم که این‌طور نیست پس یعنی چاپ پول به خودی خود اقدام بدی هم نیست.

در این‌جا سوال پیش ‌می‌آید که اگر فرضیه فوق درست باشد اکنون باید در آمریکا با چاپ بی ‌رویه و بدون پشتوانه دلار، تورم بسیار شدید باشد و قیمت‌ها سر به فلک برسد؛ ولی می‌بینیم که در حقیقت این‌طور نیست. دلیل این امر آن است که آمریکا به‌شدت از ورود دلار به کشورش جلوگیری می‌کند. در حال حاضر و به‌خاطر مرجع بودن دلار به‌عنوان ارز رایج معاملاتی در جهان، مقدار دلارهای موجود در دنیا بسیار بیشتر از صنعت و تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور آمریکا است. دولت آمریکا با این‌کار مرزی بین دلارهای خارجی موجود در دنیا و دلارهای داخل کشورش ایجاد کرده است تا از ایجاد تورم در کشور جلوگیری کند. به‌عنوان مثال برای ورود دلار به کشور آمریکا باید اظهارنامه پر کنید و در غیر این‌صورت سرمایه شما ضبط شده و اجازه ورود به آمریکا را نخواهد داشت. این قانون در بسیاری از کشورهای دنیا (به غیر از ایران و شرکا) به منظور جلوگیری از تورم‌های داخلی اعمال می‌شود.

باتوجه به این مطلب و چاپ بی‌رویه دلار در آمریکا (به خصوص بعد از بحران کرونا)، می‌توان گفت که حجم دلارهای موجود در آمریکا بسیار بیشتر از مقدار GDP آمریکا است. پس نتیجه‌گیری می‌کنیم که دلار آمریکا واقعا بدون پشتوانه است. در اینجا ارزهای دیجیتال و در رأس آن بیت‌کوین بیشتر به چشم می‌آیند.

پشتوانه ارزهای دیجیتال

بعد از تعریف کردن تمام داستان‌های معنای پول فیات​ فوق، می‌توان گفت که ارزهای دیجیتال نیز به‌مانند دلار آمریکا تاحدی بدون پشتوانه هستند و تنها پشتوانه آن‌ها مقبولیت و محبوبیت عمومی در دنیاست که به آن‌ها ارزش داده است. زیرا مردم دنیا در طول دوران‌های مختلف به‌نوعی از اعتماد به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی ضربه‌های بزرگی خورده‌اند. اما رمز ارزی مثل بیت‌کوین به‌خاطر خاصیت غیرمتمرکز بودن، شفاف بودن و همچنین محدود بودن تعداد آن (غیرقابل چاپ)، هر روز در دنیا طرفداران بیشتری پیدا می‌کند. به‌نوعی می‌توان گفت هر‌چقدر بانک‌های مرکزی دنیا با چاپ پول بدون پشتوانه و بی رویه به مردم خیانت می‌کنند، مقبولیت و ارزش وجود ارزهای دیجیتال را در دنیا تقویت می‌کنند.

آیا بیت‌کوین پول آینده دنیا است؟

بیت‌کوین در دهه اخیر بسیار مورد توجه دنیا قرار گرفته است. هر روز کاربردهای آن بیشتر از پیش می‌شود. برای خریدهای اینترنتی و پرداخت شهریه و صورتحاسب رستوران‌ها و حتی در برخی از کشورهای دنیا که دچار بحران اقتصادی هستند، به‌عنوان جایگزین پول ملی نیز در معاملات مردم نقش دارد. اما همه این‌ها دلیل نمی‌شود تا بیت‌کوین پول آینده دنیا باشد. برای اثبات این موضوع من در یک اقدامی چالشی از طیف وسیعی از مردم این سوال را پرسیدم که:

اگر قرار بود مثل اصحاب کهف بخوابیم و 300 سال بعد بیدار شویم سرمایه خود را به چه چیزی تبدیل می‌کردید؟

الف) دلار

ب) طلا

ج) بیت‌کوین

نتایج جالبی را دریافت کردم، اما نکته اینجا است که این سوال جواب درستی ندارد. زیرا اگر در گروهی که در بازار طلا کار می‌کنند این سوال را بپرسیم اکثرا گزینه طلا را انتخاب می‌کنند و اگر در وال‌استریت بپرسید جواب متفاوت خواهد بود. نتیجه‌گیری اصلی این است که حتی قدیمی‌ترین افرادی که در حوزه ارزهای دیجیتال فعالند و همچنین بیشتر متخصصین این حوزه نیز گزینه بیت‌کوین را به‌عنوان پول 300 سال آینده دنیا نمی‌شناسند.

حقیقت این است که بیت‌کوین با به کارگیری تکنولوژی بلاکچین به مانند نقطه عطفی در نظام اقتصادی و پولی دنیا نقشش را ایفا می‌کند. همان‌طور که بعد از اختراع برق و به واسطه آن اکنون معنای پول فیات​ اختراعات و تکنولوژی های بسیار پیچیده‌تری را در اختیار داریم.

سخن آخر

دنیا و تکنولوژی درحال پیشرفت است. ارزهای دیجیتال نیز یکی از همین تکنولوژی‌ها است که همچنان درحال رشد و توسعه هستند. تا زمانی‌ که دولت‌ها و بانک‌های مرکزی به چاپ بی‌رویه پول بدون پشتوانه در دنیا ادامه دهند، بی آن که بدانند لزوم ایجاد و همچنین مقبولیت ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز را بیش از پیش در بین مردم جهان تقویت می‌کنند. در آخر می‌توان گفت که پشتوانه ارزهای دیجیتال نیز همین محبوبیت و مقبولیت عمومی مردم جهان است که روز به روز درحال بیشتر شدن است. و اگر در دهه گذشته قیمت بیت‌کوین به دلار افزایش داشته، احتمالا این دلار است که درحال از دست دادن ارزش خود نسبت به بیت‌کوین است؛ زیرا بیت‌کوین از روز اولی که این تکنولوژی را به دنیا معرفی کرد، تغییری نکرده است.

می توانید ویدیوهای بیشتری از تالار بورس را در شبکه اشتراک ویدیو آپارات و همچنین کانال یوتیوب تالار بورس مشاهده بفرمایید.

ارز فیات چیست + بررسی تفاوت ارز دیجیتال و فیات

آیا میدانید ارز دیجیتال فیات چیست و چطور میتوان از آن برای خرید ارزهای دیجیتال دیگر استفاده کرد؟ منشا پیدایش پول فیات به قرنهای پیش در کشور چین برمی گردد در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود اما در نهایت این سیستم ارزی در قرن ۱۳ راه اندازی شد؛ در قرن ۱۷ پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت که البته سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد و در قرن های بعدی فرانسه نو و مستعمرات سیزده گانه در آمریکای شمالی نیز از این سیستم استفاده کردند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن بهره برد، در قرن ۲۰ میلادی دولت آمریکا بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ مبادله پول های کاغذی را با طلا متوقف ساخت و در سال ۱۹۷۲ به دستور رئیس جمهور وقت نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در جهان رقم زد.

ارز فیات چیست ؟

در پاسخ به این سوال که ارز فیات چیست می توان گفت که به واحد پولی گفته می شود که دولتها آن را منتشر می کنند اما پشتوانه فیزیکی ندارد و ارزش این پول به جای اینکه وابسته به ارزش ذاتی دارایی های دیگر به عنوان پشتوانه باشد فقط میزان عرضه و تقاضا ارزش این پول را تعیین می کند، ارز فیات یا پول بدون پشتوانه در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادر کننده اش می گیرد و برخلاف پول کالایی، یک کالای فیزیکی ارزش آن را تعیین نمی کند. معنی واژه لاتین فیات است، در حال حاضر، کشورهای زیادی از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه گذاری و سپرده گذاری استفاده می کنند و این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است ارز فیات مزایا و معایبی دارد که عبارتند از:

کمیابی : این پول از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی تاثیر نمی پذیرد.

هزینه : از نظر اقتصادی خلق پول فیات نسبت به پول کالایی به صرفه تر است.

واکنش پذیری : این پول قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می دهد که در مقابله با بحرانهای اقتصادی انعطاف پذیری بیشتر و بهتری داشته باشند.

مبادلات بین المللی : کشورهای زیادی در سرتاسر جهان از ارزهای فیات استفاده می کنند و همین موضوع باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول جهت مبادلات تجاری شده است.

راحتی : پول فیات برخلاف طلا به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری و محافظت باشند نیازی ندارد.

نبود ارزش ذاتی : ارزهای فیات ارزش ذاتی ندارند و به خاطر همین مسئله به دولت ها امکان خلق پول از هیچ چیز را می دهد و می تواند منجر به ابرتورم و یا سقوط سیستم اقتصادی یک کشور شود.

سابقه تاریک : آنچه که نمونه های تاریخی نشان می دهد اینست که پیاده سازی سیستم ارزی فیات اصولا به سقوط نظام های مالی پایان گرفته است که نشان دهنده خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.

انواع ارز فیات

ارزهای فیات واحد پول کشورهای مختلف هستند که با همدیگر فرقهایی دارند مثلا دلار آمریکا، پوند انگلیس، یورو، فرانک سوئیس و …

تفاوت ارز دیجیتال و فیات چیست؟

تنها مشابهت بین این دو ارز نداشتن پشتوانه فیزیکی آنهاست ولی ارز فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شوند ولی ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارند، تفاوت دیگر این دو سیستم پولی، چگونگی ایجاد پول های جدید در هر یک از آنهاست به طور مثال بیت کوین به عنوان ارز دیجیتال برتر در مقایسه با پول های فیات که در کنترل بانک هاست و بدون هیچ پایه و اساسی ایجاد می شود عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.

در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین ، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛

یکی دیگز از تفاوت ها اینست معنای پول فیات​ که ارزهای دیجیتال هیچگونه وجود فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی شوند و همچنین تراکنشها در ارزهای دیجیتال برگشت ناپذیر است ولی در ارزهای فیات اینگونه نیست، بازار ارزهای دیجیتال در مقابل بازارهای سنتی بسیار کوچکتر و پرنوسانتر است و این موضوع یکی از دلایلی است که مانع از پذیرش گسترده و فراگیر شدن این ارزها در عرصه بین المللی شده است.

تفاوت های این دو نوع ارز

یکی از موضوعات مهمی که هر معامله گر و یا سرمایه گذار ارزهای دیجیتال لازم است که از آن مطلع و آگاه باشد تفاوت های این دو ارز است از جمله ارز فیات مهم می توان به دلار آمریکا، یورو و پوند انگلیس اشاره کرد، اکثر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار آمریکا ارزهای فیات هستند پول فیات به بانکهای مرکزی امکان کنترل بیشتری بر اقتصاد را می دهد زیرا که می شود میزان چاپ پول را کنترل کنند ولی یکی از مشکلات پول فیات خاصیت تورم زایی آن است و ارزش پول فیات فقط وابسته به ارزشی است که دولت خلق می کند.

ارز دیجیتال توسط هیچ نهاد دولتی و مرکزی مدیریت نمی شود و این ویژگی جزء بنیادی ترین شکل این پولهاست و به تعبیر دیگر هیچ نهاد دولتی مالک ارز دیجیتال نیست و ارزش قیمتی ارزهای دیجیتال تحت تاثیر تصمیمات دولتی قرار نمی گیرد و فقط تابع نیروهای خام بازار در شکل عرضه و تقاضاست، تراکنش رمزارزها از طریق شبکه جهانی از کامپیوترها که نامیده می شود انجام می گیرد و برخلاف پول فیات، رمزارزها هیچگونه وجود فیزیکی نداشته و یک نمونه کاملا مجازی از ارز می باشند بنابراین نتیجه می گیریم که کنترل این نوع پول در حوزه اختیارات دولتها نبوده و فقط توسط صاحبان آنها اداراه می شوند.

ارزهای فیات غیر قابل دستبرد و سرقت هستند: رمزارزها بر اساس یک تکنولوژی به نام بلاک چین به وجود آمده اند و اطلاعات ذخیره شده به دلیل بلک چین غیر قابل تغییر هستند اما ارزهای فیات با شرایط مختلف می توانند مورد دستبرد و تغییر قرار بگیرند، سطوح بالای حریم خصوصی و امنیت شخصی برخلاف پول فیات که استفاده از آن حتماٌ ثبت نام کردن و تاٌیید از طریق هویت دولتی می باشد رمزارزها هیچگونه نیازی به این نوع ثبت نام ها ندارند.

معاملات در ارزهای دیجیتال برخلاف ارزهای فیات با دو رمز امکانپذیر است یکی کلید خصوصی و دیگری کلید عمومی، در ارزهای دیجیتال تراکنش ها شفاف و قابل پیگیری هستند و برخلاف رمزارزها، پیگیری ارز فیات به هیچ عنوان شفاف نبوده و نهادهای دولتی و موسسات مالی می توانند تمام نشانه های آن ارز را تغییر داده یا از بین ببرند.

نوسانات بسیار زیاد قیمت ارزهای دیجیتال بی ثبات بوده.

شباهت های این دو ارز

هر دوی این ارزها ارزششان را از استقبال عمومی و گسترده در سراسر جهان به دست می آورند و پذیرش بیشتر به معنای اعتبار بیشتر هر دو ارز است، هر دو قابل تقسیم شدن هستند به عنوان مثال یک دلار را می توان به صد سنت و هر بیت کوین را به ۰۰۰۰۰۰۰۱ درصد بیت کوین تقسیم کرد؛ از هر دو می توان برای پرداخت، خدمات یا خرید کالا استفاده کرد، از هر دوی آنها می توان برای پس انداز یا هدیه استفاده کرد.

فیات در بایننس به چه معناست؟

فیات در بایننس یعنی قابلیت تبدذیل ارزهای دیجیتال به پول فیات، مثلا تبدیل بیت کوین به دلار آمریکا در صرافی بایننس، چیزی به نام ارز دیجیتال فیات نداریم ارزهای دیجیتال شکل جدیدی از پول هستند و همانطور که گفته شد تفاوتهای زیادی با پول فیات دارند اما این دو را می شود به هم تبدیل کرد یعنی در صرافی ها و بروکرهای بزرگ مثل بایننس، ولی به همین ویژگی بعضی ها اصطلاحا فیات ارز دیجیتال می گویند.

امروزه که تمایل به انجام معاملات سریع و مطمئن بدون نیاز به احراز هویت بسیار افزایش پیدا کرده دیگر ارزهای فیات، کارتهای اعتباری، پرداخت موبایلی، پاسخگوی این نیازها نیستند و به همین خاطر یک مفهوم پولی جدید به نام ارز رمزنگاری شده در حال ارائه زمینه ای با سرعت خیره کننده برای انجام چنین معاملاتی هستند و با در نظر گرفتن این نیازها، آینده از آن اشکال جدید پول خواهد بود و امروزه ارز دیجیتال جدیدترین و پیشروترین نوع پول در پوشش این نیازها و احتیاجات است بنابراین پیش بینی می شود در آینده ای نزدیک، استفاده از ارزهای فیات نیز از رونق بیفتد.

نتیجه گیری و کلام پایانی

در ابتدا سوال این بود که ارز فیات چیست و در طول مقاله متوجه شدیم که ارز فیات یکی از مهمترین مفاهیم در حوزه بانکداری است و این عبارت امروزه به پولهای مرسوم کاغذی در کشورهای مختلف گفته می شود و به وجود آمدن این مفهوم، در واقع انقلابی در عرصه تجارت و خرید و فروش کالا بوده استف اگر تاریخچه پول و انواع آن را در تاریخ مطالعه کنید متوجه خواهید شد که انسان همواره به دنبال بهبود ابزاری برای تسهیل مبادلات تجاری، خدماتی و کالایی خود بوده است.

آینده هیچیک از سیستم های ارزی از قاطعیت لازم برخوردار نیست، با وجودی که ارزهای دیجیتال راه زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش رو دارند تاریخ ارزهای فیات نشان دهنده آسیب پذیر بودن آنهاست و این یکی از دلایل برخی از مردم به سوی ارز دیجیتال و استفاده از آن در تراکنش های مالی است، بیت کوین می تواند به عنوان یک شبکه اقتصادی جایگزین ارزهای فیات در تراکنش های مالی آینده باشد.

همان طور که در ابتدای مطلب قول داده بودیم، در این مطلب به این پرداختیم که ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال عادی دارد.

همچنین اگر دوست دارید همه چیز درباره ارزهای دیجیتال را یاد بگیرید، توصیه می کنم حتما این مقاله را بخوانید.

معنای پول فیات​

ارز فیات به عنوان ارز دولتی یک کشور شناخته شده است که هیچ پشتوانه فیزیکی مانند طلا و نقره ندارد بلکه پشتوانه ان دولتی است که آن را صادر کرده است. ارزش پول فیات از ارتباط میان عرضه و تقاضا و همچنین ثبات دولت به دست آمده است و به ارزش کالای فیزیکی مانند ارزش پول وابسته نیست.

اکثر ارزهای کاغذی از جمله دلار آمریکا، یورو و دیگر ارزهای مهم، پول فیات هستند.

تاریخچه پول فیات

منشاء پیدایش پول فیات به قرن ها پیش و در کشور چین برمیگردد و زمانی که استان سیچوآن، تصمیم به چاپ پول کاغذی خود در قرن ۱۱ گرفت، برمیگردد. در آغاز معنای پول فیات​ این پول به ابریشم، نقره و طلا تبدیل شده بود اما در آخر با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی پول فیات در قرن ۱۳ راه اندازی شد. این سیستم اری برای امپراتوری مغول ها بسیار گران تمام شد به طوری که مورخان هزینه های زیاد و بی رویه ناشی از ان را از دلایل اصلی سقوط امپراطوری می دانند.

در قرن ۱۷ پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارزی فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت ان را با استاندارد نقره جایگزین کرد و دولت فدرال ایالات متحده نیز بعدها از آن استفاده کرد.

در قرن ۲۰ میلادی نیز دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پولی کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳، مبادله های کاغذی با طلا را متوقف کرد. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیس جمهور، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کامل کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.

پول فیات چگونه کار می کند؟

میتوان گفت چیزی که پول فیات را ارزشمند می کند، قدرت آن کشوری است که ارز را چاپ و آن را عرضه می کند. همچنین پذیرش طرفین قراردادها نیز در استفاده از آن ارز مهم است. زمانی که مردم جهان در ذهن خود یک ارز مانند دلار را قبول می کنند و در مبادلات مالی خود از آن استفاده می کنند، آن ارز را ازشمندتر می کند. بنابراین اگر مردم اعتقاد و اعتماد خود را نسبت به پول فیات از دست دهند ان پول دیگر ارزشی نخواهد داشت.

در رابطه با پول های کالایی چنین اتفاقی نخواهد افتاد زیرا آن پول به دلیل داشتن پشتوانه کالایی، ذاتا ارزش دارد. اگر در آینده مردم به این نتیجه برسند که دلار را در تبادلات خود استفاده نکنند و در قراردادهای تجاری خود از ارز دیگری استفاده کنند، ارزش دلار کاهش می یابد و به تدریج از رده خارج می شود.

اگر دولتی سیاست های نادرست پولی را در زمینه پول فیات ملی خود اتخاذ کند، به طور مستقیم در ارزش آن تاثیرگذار خواهد بود. به همین دلیل تعامل میان عرضه و تقاضا و قدرت اقتصادی، نظامی، فرهنگی و… یک کشور، در ارز ملی آن کشور به طور مستقیم تاثیر دارد.

مبادله کالا به کالا

اولین راه حلی که بشر برای تبدیل دارایی ها و کالاها در نظر گرفت، روش مبادله کالا به کالا بود. در این روش افراد دارایی خود را به دیگران داده و در مقابل یک دارایی جدید دریافت می کردند. اگرچه این روش برای شروع روش بدی نبود اما از مشکلات زیادی نیز رنج می برد. مهم ترین مشکل این روش، نبود سیستم ارزش گذاری بود. همین مساله موجب می شد که مبادله با توافق طرفین انجام شود که ممکن بود در این میان ارزش تبادل شده سنخیتی با واقعیت های اقتصادی نداشته باشد. از طرفی نیز این مساله موجب عدم اطمینان از خرید محصولی خاص در برابر مقدار مشخصی از یک کالای دیگر می شد.

مشکل دیگر در این روش، نبود ابزار مبادله بود. در این روش خود کالاها نیز به عنوان ابزار مبادله استفاده می شدند. معیار خرید و فروش نیز بر اساس ارزش ذاتی بود به این معنی که، کالایی به عنوان ابزار مبادله استفاده می شد که در زندگی بشر کاربرد داشت و گرنه کسی حاضر به مبادله دارایی خود با آن نبود. در این دوره افراد می توانستند ابزارهای مالی که همان کالا‌ها بودند را کسب و خرج کنند و هیچ استفاده دیگری از آن صورت نمی گرفت. مشکلات این روش، بشر را به سمت ایجاد یک روش دیگر برای مبادله سوق داد.

مزایا و معایب ارز فیات

در اینجا به بخشی از مزایا و معایب پول فیات می پردازیم. البته اقتصاددانان و کارشناسان امور مالی، در رابطه با ارزهای فیات اتفاق نظر ندارند. موافقان و مخالفان این سیستم پولی دلایل خود را دارند که هیچ کدام به طور ۱۰۰ درصد درست و یا غلط نیست.