چارچوب SWOT، ابزاری برای تدوین استراتژی رقابتی
پیشرفت تکنولوژی، تلاطم و رقابت شدید در کنار فشارهای اجتماعی و بحران سرمایه‌داری جزئی از محیط پیچیده کسب‌و‌کار کنونی به شمار می‌روند. یکی از اولین مراحل تدوین استراتژی رقابتی برای سازمانها، کسب اطلاع از موقعیت کنونی و محیطی است که بنگاه در آن فعالیت می‌کند. در بلاگ‌های پیشین ماتریس رشد-سهم بازار (BCG) را به عنوان ابزاری برای سنجش موقعیت رقابتی بنگاه در فضای کسب‌و‌کار معرفی کردیم. رهبران کسب‌و‌کار برای تحلیل رقبا و کسب مزیت رقابتی و دستیابی به سود در بازی رقابتی، نیاز دارند محیط داخلی و خارجی بنگاه را به درستی شناسایی کنند. در این بلاگ قصد داریم چارچوب SWOT را به عنوان ابزاری که می‌تواند برای تعیین موقعیت و استراتژی رقابتی به کار گرفته شود، بررسی نماییم.
ماتریس SWOT
شناسایی محیط داخلی و خارجی بنگاه، یکی از نخستین گام‌هایی است که برای تدوین استراتژی برداشته می‌شود. اگر سازمان در تعیین اینکه کدام عوامل مربوط به محیط خارجی هستند، ضعیف عمل کند، در انتخاب استراتژی رقابتی خود دچار مشکل خواهد شد. برای حل این چالش، از معیار کنترل استفاده می‌شود؛ بدین ترتیب عواملی که سازمان بر آنها کنترل دارد، جزء محیط داخلی و عواملی که قادر به کنترل آنها نیست، جزء محیط خارجی محسوب می‌شوند. برای مثال مشتریان، تامین‌کنندگان و رقبا، جزئی از محیط خارجی هستند اما سود یک عامل درونی است.
چارچوب SWOT که برگرفته از 4 معیار ارزیابی است، انتخاب استراتژی رقابتی را برای سازمان ساده‌تر می‌کند. این ماتریس از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
شناخت از محیط داخلی
محیط داخلی سازمان، دربردارنده کلیه عواملی است که سازمان قادر به کنترل آنها است. برای تدوین استراتژی، می‌بایست از نقاط قوت و ضعف کسب‌و‌کار خود به خوبی آگاه باشید.
نقاط قوت(Strengths)
یک مسابقه دو را در نظر بگیرید. همان‌طور که هر دونده برای پیشی گرفتن از رقیبی که در پیش روی خود قرار دارد، می‌بایستی بر نقاط قوت خود تکیه کند، در بازی رقابتی نیز کسب‌و‌کارها برای پیشی‌گرفتن از رقبای قدرتمند و بنگاه‌هایی که جلوتر از آنها حرکت می‌کنند، می‌بایستی بر نقاط قوت خود تکیه کنند. برای شناسایی نقاط قوت خود، رقبای جلوتر از خود را در نظر گرفته و بررسی کنید با استفاده از کدام یک از توانمندی‌های سازمانی خود، می‌توانید از آنها پیشی بگیرید.
نقاط ضعف (Weakness)
نقاط ضعف شرکت، از طریق مقایسه رقبایی که با فاصله کمی به دنبال شما در حال فعالیت هستند، قابل تشخیص هستند؛ چرا که نقاط ضعف شما به آنها امکان می‌دهد تا از شما پیشی بگیرند.
شناخت از محیط خارجی
محیط خارجی در کنترل سازمان نیست. مدل PESTLE برای شناخت محیط خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فرصتها (Opportunities)
برخی تغییرات محیط بیرونی بنگاه، می‌توانند بر سازمان تاثیر مثبت گذاشته و رسیدن به اهداف رقابتی را آسان‌تر نمایند. از این تغییرات با نام فرصت یاد می‌شود.
تهدیدها (Threats)
تغییرات محیط بیرونی بنگاه که دستیابی به اهداف رقابتی را دشوار می‌سازند، تهدید نامیده می‌شوند.
پس از تعیین چارچوب SWOT، نوع استراتژی انتخابی توسط شرکت مشخص می‌شود. سازمانها می‌بایست با استفاده از نقاط قوت خود، با تهدیدهای محیطی مواجه شده و از فرصتهای پیش آمده، بیشترین بهره‌برداری را انجام دهند. عملکرد سازمان در پیاده‌سازی استراتژیهای طراحی شده با استفاده از کارت امتیازی متوازن (BSC) قابل سنجش است.
در محیط کسب‌و‌کار کنونی، همه چیز در حال تغییر است. نقاط قوت و ضعف سازمانها، هرگز ثابت نیستند و به طور مداوم می‌بایستی بازنگری و بررسی شوند. شرکت تبلیغاتی مات با ارائه کلیه خدمات بازاریابی و تبلیغاتی از طریق تیم متخصص و حرفه‌ای، کسب‌و‌کار شما را در تدوین و پیاده‌سازی استراتژیهای خلاقانه بازاریابی یاری می‌کند.
تحلیل SWOT و زمان استفاده از آن
این پست از بلاگ رو قراره به تجزیه و تحلیل SWOT اختصاص بدیم . اگه بخوایم به سمت آینده قدم برداریم و به درستی عمل کنیم باید وضعیت خودمون و کسب و کارمون رو به خوبی تحلیل کنیم. اما قبل از شروع و باز کردن این موضوع معنی کلمات تشکیل دهنده SWOT رو ببینیم :
Strengths : نقاط قوت و مثبت
Weaknesses : نقاط منفی و ضعف
Opportunities : فرصت ها
Threats : تهدید ها
بعضی از نوشته ها تحلیل SWOT رو فقط قبل از ورود به بازار میدونند اما شما برای قبل از ورود به بازار و هر زمانی که بخواید شرایط کسب و کارتون رو بسنجید و میخواید فیدبک فعالیت هاتون رو افزایش بدید . با استفاده از این تحلیل تمامی عوامل خارج و داخل کسب و کارتون رو بررسی میکنید ، نقاط قوت و ضعف رو میشناسید و با فرصت ها و تهدیدات آشنا میشید و همه این ها در کنار هم یک دید خوب برای آینده بهتون میده. اینکه به عوامل خارج و داخل اشاره کردم به این دلیل هست که نقاط قوت و ضعف بیشتر مربوط به حال و عوامل داخلی هستند و فرصت ها و تهدیدات موارد خارجی رو در بر میگیره .
اولین موردی که گفتیم نقاط قوت و مثبت بودند ، به عوامل درونی کسب و کارتون فکر کنید ، شاید اگه موردی مثال بزنم بهترباشه ، به عنوان مثال بودجه ای که دارید ، منبع درامدیتون ، نام تجاری و برندتون ، شبکه های توزیعی که دارید ، ارتباط ها و لینک هایی که دارید ، حتی موقعیت شرکتتون یا منابع فیزیکیتون ، از همه مهم تر همکاران ، اعضای تیمتون و مشتریانتون یا همون منابع انسانی و .. .
اما اگه بخوام مواردی برای نقاط ضعف مثال بزنیم میشه به برند ضعیف (علائم تجاری)، هزینه های زیاد و بیهوده ، منابع انسانی و تیم ناکارامد و ضعیف ، دلایلی که مشتریانتون رقبای شمارو ترجیح بدن ، مشکلات دفتر شرکت یا منابع فیزیکی و … اشاره کرد .
میدونید که با توجه به شرایط و برنامه ریزی هاتون نقاط ضعف رو باید به قوت تبدیل کنید ، اگه بخوایم در مورد عوامل خارجی کسب و کارتون ، یعنی فرصت ها و تهدیدات بیشتر بگیم و مثال بزنیم میشه به این موارد اشاره کرد : نیاز هایی که از مشتریانمون برطرف نکردیم ، محصولات جدید بازار ، شرایط اقتصادی موجود ، بعضی از شرایط مالیاتی و حقوقی که به وجود میاد ، تغییرات مخاطبین هدف و مسائل زیادی که در ادامه بیشتر در موردشون بحث خواهیم کرد . طبیعتا با توجه به شرایط کسبو کارتون این نمونه ها برای شما متفاوت میشه ولی من سعی کردم مواردی که کلی تر هست رو مثال بزنم .اما شاید بهتر باشه که یک سری سوال رو مطرح کنید تا به این چهار مورد بهتر پاسخ بدید، مواردی مثل :
در چه مواردی بهتر از دیگران هستیم ؟
ما چه کاری انجام میدیم که دیگران انجام نمیدن ؟
اعضای تیم من چه امتیازات و ویژگی هایی دارند ؟
چه نکات مثبتی باعث جذب بیشتر مشتریان شده ؟
و برای نقاط ضعف هم میتونید عکس همین سوال هارو برای خودتون مطرح کنید، مثل در چه مواردی از رقبای خودتون ضعیف تر هستید ؟ و نمونه های دیگه ای که به ذهنتون میرسه . همچنین برای فرصت ها و تهدیداتتون میتونید به سوال هایی مثل چه امتیازاتی تا به حال در بازار وجود داشته که استفاده نکردیم ؟ یا آیا راهی برای کاهش هزینه های ما وجود داره ؟ توجه کرد . خودتون با توجه به کسب و کار و سازمانتون میتونید سوال های خیلی خوبی رو مطرح کنید .
قبل از بررسی جدول SWOT این نکته رو بهتون بگم که وجود نقاط ضعف دلیلی برای شکست شما نیست ، شما دارید با این روش تحلیلی کاری میکنید تا اون هارو به موفقیت تبدیل کنید ، پس به هیچ عنوان از بیان کردن نقاط ضعفتون زده نشید. میتونید ماتریس SWOT رو از گوگل بگیرید ، نمونه های متفاوتی داره ، حالا اولویت هاتون رو درجه بندی کنید و در جدول قرار بدید .
قسمت مربوط به SO نقاط قوتتون رو به کار میگیرید تا از فرصت هاتون خیلی بهتر استفاده کنید . حالا در WO از فرصت هایی استفاده میکنید که به کمک نقاط ضعفتون بیان و اون هارو برطرف کنند . بخش WT زمانی رو بهمون میگه که ممکنه تهدید ها آسیب زیادی به کسب کارمون بزنن و دلیل اون هم وجود ضعف هامون هستش . اما در ST نقاط قوتمون رو به کار میگیریم تا تهدید ها رو بی اثر کنیم .
تحلیل SWOT فوق العاده میتونه بهتون و به کسب و کارتون کمک کنه ، لطفا این قضیه رو جدی بگیرید ، تحلیل های درست باعث میشه به خوبی رشد کنید .در مورد SWOT خیلی خیلی مفصل تر میشه صحبت کرد اما ادامه این قضیه رو سعی میکنم در پست های دیگه مطرح کنم ، اگه در سازمان و کسب و کارتون تجربه ای در این زمینه دارید لطفا در کامنت ها اون رو با ما به اشتراک بزارید.
yavarizad
شناسایی فرصتها و تهدید ها در کسب و کار بازاریابی
SWOT در لغت به معنی قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدات است و در اصطلاح فرایند شناسایی بررسی و ارزیابی متغیر‌های موثر و بالقوه داخلی و محیطی را تجزیه و تحلیل SWOT گویند. واژه SWOT برگرفته از این لغات می‌باشد:
S: strength به معنی قدرت
Weakness: W به معنی ضعف
O: opportunity به معنی فرصت
T: Threat به معنی تهدید
تمام سازمانها پیوسته در حال تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی هستند از این رو لازم است جهت هرگونه تصمیم گیری و برنامه‌ریزی راهبردی در سازمان نسبت به شناخت وضع موجود از طریق بررسی عوامل محیط درونی و بیرونی اقدام شود. این امر به مدیریت یاری می‌رساند در مقابله با فرصتها و تهدیدات محیط بیرونی رویه‌ای هماهنگ و یکپارچه اتخاذ کند و به اهداف خود به نحو شایسته‌ای دست یابد.
تحلیل SWOT برای اولین بار در سال ۱۹۵۰ توسط دو فارغ التحصیل مدرسه بازرگانی هاروارد به نامهای جورج آلبرت اسمیت و رولند کریستنسن مطرح شد. در آن زمان این تحلیل ضمن کسب موفقیتهای روز افزون به عنوان کسب ابزار مفید مدیریتی شناخته شد. اما شاید بیشترین موفقیت مشهود این تحلیل زمانی بدست آمد که Jack Welch از جنرال الکتریک در سال ۱۹۸۰ از آن برای بررسی استراتژیهای GE و افزایش بهره‌وری سازمان خود استفاده کرد.
گام اول در مراحل برنامه ریزی استراتژیک تعیین رسالت، چشم انداز و ماموریتهای سازمان است و پس از آن می‌توان از طریق تحلیل SWOT که یکی از ابزارهای تدوین استراتژی است، برای سازمان استراتژی طراحی کرد که متناسب با محیط آن باشد. با استفاده از این تحلیل این امکان حاصل می‌شود که اولاً به تجزیه تحلیل محیط‌های داخلی و خارجی پرداخته و ثانیاً تصمیمات استراتژیکی اتخاذ نمود که قوتهای سازمان را با فرصتهای محیطی متوازن سازد.
تعاریف نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات:
نقطه قوت:
عبارت است از منابع و توانایی هایی که سازمان اختیار دارد و می تواند از آنها به منظور ایجاد یک مزیت رقابتی استفاده کند. موارد زیر می توانند از قوت های سازمان به حساب آیند :
روابط مثبت با تأمین‌کنندگان
اختراعات ثبت شده سازمان
نام تجاری و برند شناخته شده
تصویر مثبت ذهنی میان خریداران
شهرت در بین مشتریان
مزیت در قیمت تمام شده
دسترسی اختصاصی به منابع طبیعی
دسترسی به شبکه های توزیع مناسب
نیروی انسانی کارآمد و آموزش دیده و مواردی از این دست نسبت به رقبا برتر باشد.
نقطه ضعف:
نوع محددیت یا کمبود در منابع، مهارتها و امکانات و توانایی‌هایی است که بطور محسوس مانع عملکرد اثر بخش سازمان بشود. عملکرد مدیریت نیز در تشدید نقاط ضعف موثر است. موارد زیر می توانند از ضعفهای سازنان ها باشند :
عدم پشتیبانی و حفاظت از اختراعات.
نام تجاری و برند ضعیف.
ناشناخته بودن در بین مشتریان.
ساختار پر هزینه در سازمان.
عدم دسترسی به منایع.
عدم دسترسی به شبکه های توزیع.
نیروی انسانی ناکارآمد.
نکته ی حائز اهمیت در اینجا امکان تبدیل شدن ضعفها و قوت ها به یکدیگر در شرایط گوناگون است. برای مثال ظرفیت تولید بالا می تواند یک مزیت و قوت برای سازمان محسوب شود اما همین ظرفیت بالا در شرایط رکود و تغییرات تکنولوژیکی می تواند باعث کاهش چابکی سازمان گردد و به آن لطمه وارد کند.
فرصت:
شناسایی و بررسی دقیق محیط خارجی می تواند فرصتهای جدیدی را برای مدیران سازمان نمایان سازد و همین فرصتها می توانند آغازگر مسیر جدیدی برای توسعه و رشد باشند، فرصتهای می توانند شامل موارد زیر باشند :
نیاز برطرف نشده مشتری
شناخت بخشی از بازار که پیش از این فراموش شده
ظهور تکنولوژی های جدید
کم شدن محدودیت های قانونی
حذف موانع تجارت جهانی
تغییر در وضعیت رقابت یا قوانین و بهبود در روابط با خریداران و فروشندگان
تهدید:
یک تهدید موفقیت نامطلوبی در محیط خارجی سازمان است. مواردی چون :
قدرت چانه زنی خریداران یا تامین‌کنندگان کلیدی
تغییرات عمده و ناگهانی تکنولوژی و مواردی از این دست
تغییر در سلیقه ی مشتری که باعث فاصله گرفتن او از محصولات ما می شود.
ظهور محصولات جایگزین پر قدرت.
افزایش محدودیت های تجاری.
ماتریس SWOT
به هر حال سازمان نباید منتظر به وجود آمدن فرصتهایی استثنایی در محیط خارجی باشد، بلکه باید تلاش کند تا با تقویت قوت های درونی اش مزیت رقابتی جدیدی را برای شرکت یا سازمان خلق کند. خلق این مزیت های رقابتی از طریق هماهنگی بین قوت ها و توانایی های درون سازمانی و فرصتهای کوچک یا بزرگ خارجی است. حتی در برخی مواقع، اهمیت فرصت خارجی به قدری است که سازمان انگیزه ی لازم برای غلبه بر یک ضعف داخلی را نیز پیدا خواهد کرد.
برای توسعه ی این استراتژیها، یعنی همان استراتژیهایی که باعث هماهنگی قوت های درون سازمانی با فرصتهای محیط خارجی است، می توان از ماتریس SWOT بهره برد. ماتریس SWOT می تواند ابزاری توانمد در شناسایی و اتخاذ استراتژیهای مناسب در انواع کسب و کارها باشد. این متد (روش) در صورت شناخت دقیق و به کارگیری صحیح برای کسب و کارهای کوچک و متوسط بسیار کارآمد خواهد بود. شاید حتی بتوان از این ابزار برای تعیین استراتژیهای شخصی و زندگی افراد نیز بهره برد(که به شخصه خودم این مورد را اجرا کرده ام). به هر حال ابتدا لازم است لیستی از قوتها، ضعفها، تهدیدها و فرصتها را آماده کنیم، به این لیست پروفایل SWOT می گویند.
قواعد حاکم بر ماتریس تحلیلی SWOT :
ضعفها
قدرتها
استراتژیهای W-O
استراتژیهای S-O
فرصتها
استراتژیهای W-T
استراتژیهای S-T
تهدیدها
– چگونه می‌توان با بهره‌گیری از نقاط قوت حداکثر بهره‌برداری را از فرصتها انجام داد (SO)
– چگونه با استفاده از نقاط قوت می‌توان اثر تهدیدات را حذف کرد یا کاهش داد (ST)
– چگونه باید با بهره‌گیری از فرصتها نقاط ضعف را تبدیل به نقطه قوت کرد یا از شدت نقاط ضعف کاست (WO)
– چگونه باید با کاهش دادن نقاط ضعف تاثیر تهدیدات را کاهش داد یا تاثیرشان را حذف نمود. (WT)
به طور خلاصه می‌توان گفت هدف از تحلیل و بررسی فرصتها و تهدیدات محیط خارجی ارزیابی این مسئله است که یک سازمان می‌تواند فرصتها را به دست آورد و از تهدیدات اجتناب کند. بویژه زمانی که با یک محیط خارجی غیر قابل کنترل در زمان کنونی روبرو است.مثالی از ماتریس SWOT
نمونه‌ای از تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات
مراحل انجام آنالیز SWOT را می‌توان بصورت زیر بر شمرد:
۱- تشکیل جلسۀ تجزیه تحلیل SWOT
۲- توضیح اجمالی هدف جلسه و مراحل انجام کار
۳- استفاده از روش طوفان ذهنی برای شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات
۴- اولویت‌بندی عوامل داخلی و خارجی
۵- تشکیل ماتریسSWOT و وارد کردن عوامل انتخاب شده به آن با توجه به اولویت بندی
۶- مقایسه عوامل داخلی و خارجی با یکدیگر و تعیین استراتژیهای SO، WO، ST ، WT
۷- تعیین اقدامات مورد نیاز بری انجام استراتژیهای تعیین شده
۸- انجام اقدامات و بررسی نتایج آنها
۹- برزو رسانی ماتریس SWOT در فواصل زمانی مناسب
نمایش ماتریس‌های مورد استفاده در روش تحلیل SWOT:
ماتریس خلاصه تحلیل swot. تحلیل SWOT به عنوان یک روش تحقیق
1. شما جهت اصلی توسعه شرکت (ماموریت آن) را تعیین کرده اید.
2. سپس شما نقاط قوت شرکت را می سنجید و وضعیت بازار را ارزیابی می کنید تا بفهمید که آیا می تواند در جهت مشخص شده حرکت کند و چگونه آن را به بهترین نحو انجام دهد (تحلیل SWOT).
3. پس از آن، با در نظر گرفتن امکانات واقعی آن، برای شرکت خود اهداف تعیین می کنید.
تجزیه و تحلیل SWOT به پاسخ به سوالات زیر کمک می کند: - آیا نقاط ضعف شرکت وجود دارد؟ آسیب پذیری هادر رقابت و/یا اجازه استفاده از شرایط مساعد خاص را نمی دهند؟ چه نقاط ضعفی نیاز به تعدیل بر اساس ملاحظات استراتژیک دارد؟
چه فرصت هایی به شرکت در هنگام استفاده از مهارت ها و دسترسی به منابع شانس واقعی موفقیت می دهد؟
مدیر باید بیشتر نگران چه تهدیدهایی باشد و چه اقدامات راهبردی برای محافظت از خود انجام دهد؟
بنابراین، پس از انجام تجزیه و تحلیل SWOT، ایده واضح تری از مزایا و معایب شرکت خود و همچنین وضعیت بازار خواهید داشت. این به شما امکان می دهد ضمن استفاده از فرصت های ارائه شده توسط بازار، بهترین مسیر توسعه را انتخاب کنید، از خطرات دوری کنید و از منابعی که در اختیار دارید حداکثر استفاده را ببرید.
حتی اگر مطمئن هستید که از قبل به خوبی از همه چیز آگاه هستید، باز هم بهتر است یک تجزیه و تحلیل SWOT انجام دهید، زیرا در این مورد به ساختاردهی اطلاعات موجود در مورد شرکت و بازار و نگاهی تازه به وضعیت فعلی کمک می کند. وضعیت و چشم اندازهایی که در حال باز شدن است.
علاوه بر این، نتایج تجزیه و تحلیل و تصمیمات اتخاذ شده بر اساس آن باید ثبت و انباشته شود، زیرا تجربه ساختار یافته انباشته شده ("پایه دانش") اساس ارزش مدیریت هر شرکت است.
امروزه تصمیمات استراتژیک درست و به موقع اتخاذ شده نقش اساسی در عملکرد موفق سازمان ایفا می کند. در نهایت، این آنها هستند که تأثیر تعیین کننده ای بر رقابت پذیری محصولات و شرکت به عنوان یک کل دارند.
روش شناسی برای انجام تحلیل SWOT
به طور کلی، انجام یک تحلیل SWOT به پر کردن ماتریس نشان داده شده ختم می شود
در شکل 2، به اصطلاح "ماتریس تحلیل SWOT". در سلول های مربوطه ماتریس باید قوی و وارد شود طرف های ضعیفشرکت ها و همچنین فرصت ها و تهدیدهای بازار.
نقاط قوتسازمانی - چیزی که در آن برتری دارد یا ویژگی هایی که فرصت های اضافی را فراهم می کند. قدرت ممکن است در تجربه موجود، دسترسی به منابع منحصر به فرد، در دسترس بودن فناوری پیشرفته و تجهیزات مدرن، پرسنل بسیار ماهر، محصولات با کیفیت بالا، آگاهی از برند و غیره باشد.
طرف های ضعیفبنگاه عبارت است از فقدان چیزی مهم برای عملکرد بنگاه یا چیزی که شرکت هنوز در مقایسه با سایر شرکت ها موفق نشده است و آن را در موقعیت نامطلوبی قرار می دهد. به عنوان نمونه ای از نقاط ضعف می توان به محدوده بسیار محدود کالاهای تولیدی، شهرت بد شرکت در بازار، کمبود بودجه، سطح پایین خدمات و غیره اشاره کرد.
فرصت های بازار-- اینها شرایط مطلوبی هستند که شرکت می تواند از آنها برای کسب مزیت استفاده کند. به عنوان نمونه ای از فرصت های بازار می توان به وخامت موقعیت رقبا، افزایش شدید تقاضا، ظهور فناوری های جدید تولید، افزایش سطح درآمد جمعیت و غیره اشاره کرد. لازم به ذکر است که فرصت ها از دیدگاه تحلیل SWOT همه فرصت های موجود در بازار نیستند، بلکه تنها فرصت هایی هستند که می توانند توسط شرکت مورد استفاده قرار گیرند.
تهدیدات بازار- رویدادهایی که وقوع آنها ممکن است تأثیر نامطلوبی بر شرکت داشته باشد. نمونه هایی از تهدیدات بازار: ورود رقبای جدید به بازار، افزایش مالیات، تغییر ذائقه مصرف کننده، کاهش نرخ تولد و غیره.
باید توجه داشت که یک عامل برای بنگاه های مختلف می تواند هم تهدید و هم فرصت باشد. به عنوان مثال، برای فروشگاهی که محصولات گران قیمت می فروشد، رشد درآمد خانوار ممکن است یک فرصت باشد، زیرا منجر به افزایش تعداد مشتریان می شود. در همان زمان، برای یک فروشگاه تخفیف، همان عامل می تواند به یک تهدید تبدیل شود، زیرا مشتریان مثالی از ماتریس SWOT آن با افزایش حقوق می توانند به سمت رقبای حرکت کنند که سطح بالاتری از خدمات را ارائه می دهند.
تجزیه و تحلیل SWOT باید با مشارکت تمام اعضای مهم این سازمان انجام شود. این مربوط به شناسایی کلی ضعیف و نقاط قوت، که باید در داخل سازمان به وضوح قابل مشاهده باشد. با این حال، این تحلیل باید تا حد امکان گسترده باشد. سخت ترین کار تعیین نقاط ضعف سازمان است که ممکن است بعداً در حملات سازمان های رقیب ظاهر شود. اعضای سازمان در مورد آنها با اکراه صحبت می کنند.
تجزیه و تحلیل SWOT را می توان با استفاده از تکنیک های طوفان فکری انجام داد. با این حال، اگر وظیفه ارزیابی رهبری سازمان باشد، این تکنیک بی اثر خواهد بود، زیرا اعضای سازمان ممکن است از بیان نظرات واقعی خود در حضور دیگران بترسند. نتیجه این است که استفاده از تکنیک های دیگری نیز ضروری است که ناشناس بودن نویسندگان خاص تجزیه و تحلیل را تضمین می کند. برای این منظور، ابتدا می توان تحلیل های انجام شده توسط مثالی از ماتریس SWOT هر یک از اعضای سازمان را جمع آوری کرد و سپس نتایج یک بررسی کلی و بحث را ارائه کرد. هر یک از نکات در هر چهار جهت تجزیه و تحلیل می تواند توسط اعضای عادی سازمان بر اساس طرح ارزیابی شود: "بله"، "نه"، باید اصلاح شود (چگونه؟).
کیفیت تجزیه و تحلیل را می توان با مشارکت افراد خارج از سازمان در انجام آن بهبود بخشید. درست است، آنها فقط می توانند وظایف کمکی را انجام دهند، زیرا آنها سازمان را به اندازه کافی نمی شناسند تا به طور مستقل بین نقاط قوت و ضعف آن تمایز قائل شوند. اما با توجه به اینکه در «طرح‌بندی‌های» داخلی سازمان دخالتی ندارند، چنین افرادی می‌توانند به عنوان داوران بی‌طرف که قادر به ارزیابی پیشنهادات هستند، عمل کنند و همچنین با طرح سؤالات خاص، سازمان را به طور کامل تر تحریک کنند. بازنگری در مواضع و اقدامات خود البته این افراد باید از اعتماد بی چون و چرای اعضای سازمان برخوردار شوند، زیرا در جریان تحلیل ممکن است حقایقی کشف شود که انتشار آن می تواند بسیار خطرناک باشد.
هنگام انجام یک تحلیل SWOT، و به ویژه تجزیه و تحلیل شانس ها و تهدیدها، باید از مطالعات قبلی استفاده شود افکار عمومی. ارتباط سازمان با یک مشکل، موضوع خاص، نسبت دادن شایستگی به آن در هر زمینه ای می تواند فرصت خوبی برای آن باشد. با این حال، از دیدگاه یک سازمان، ارزیابی برخی از اقدامات به عنوان بسیار نامحبوب می تواند یک تهدید مهم باشد. نظرسنجی های عمومی نیز می تواند نتایج تحلیل را در مورد نقاط ضعف و قوت تایید کند. حتی اگر سازمان یک رهبر قوی داشته باشد، اما این فرد در جامعه بسیار نامحبوب باشد، به سختی می توان حضور او را به نقاط قوت سازمان نسبت داد. ممکن است معلوم شود که چنین رهبری سازمان را به خوبی رهبری می کند (و از این نظر این یک نقطه قوت است)، اما این محبوبیت کم او است که تهدیدی برای سازمان است.
مرحله 1. تعیین نقاط قوت و ضعف شرکت
اولین گام در تجزیه و تحلیل SWOT ارزیابی شما است نیروهای خودی. مرحله اول به شما امکان می دهد نقاط قوت و ضعف شرکت را تعیین کنید.
برای تعیین نقاط قوت و ضعف شرکت باید موارد زیر را رعایت کنید:
1. فهرستی از پارامترهایی که شرکت توسط آنها ارزیابی می شود تهیه کنید.
2. برای هر پارامتر مشخص کنید که چیست نقطه قوتشرکت ها، و چه چیزی - ضعیف؛
3. از کل لیست، مهمترین نقاط قوت و ضعف شرکت را انتخاب کرده و در ماتریس تحلیل SWOT وارد کنید (شکل 2).
بیایید این تکنیک را با یک مثال توضیح دهیم.
برای ارزیابی شرکت، می توانید از لیست پارامترهای زیر استفاده کنید:
1. سازمان (در اینجا می توان سطح صلاحیت کارکنان، علاقه آنها به توسعه شرکت، وجود تعامل بین بخش های شرکت و غیره را ارزیابی کرد)
2. تولید (ظرفیت تولید، کیفیت و فرسودگی تجهیزات، کیفیت کالاهای ساخته شده، در دسترس بودن پتنت ها و مجوزها (در صورت لزوم)، هزینه تولید، قابلیت اطمینان کانال های تامین مواد اولیه و مواد و غیره) قابل ارزیابی است.
3. امور مالی (هزینه های تولید، در دسترس بودن سرمایه، نرخ گردش سرمایه، ثبات اقتصادیشرکت شما، سودآوری کسب و کار شما و غیره)
4. نوآوری ها (در اینجا فراوانی معرفی محصولات و خدمات جدید در شرکت، میزان تازگی آنها (تغییرات جزئی یا اساسی)، دوره بازپرداخت وجوه سرمایه گذاری شده در توسعه محصولات جدید و غیره قابل ارزیابی است)
5. بازاریابی (در اینجا می توانید کیفیت کالاها / خدمات را ارزیابی کنید (این کیفیت چگونه توسط مصرف کنندگان ارزیابی می شود)، آگاهی از برند، کامل بودن محدوده، سطح قیمت، اثربخشی تبلیغات، شهرت شرکت، اثربخشی مدل فروش استفاده شده، طیف وسیعی از محصولات ارائه شده خدمات اضافی، صلاحیت پرسنل خدماتی).
در مرحله بعد، باید جدول 1 را پر کنید. این کار به صورت زیر انجام می شود: ستون اول شامل پارامتر ارزیابی و ستون های دوم و سوم شامل نقاط قوت و ضعف شرکتی است که در این زمینه وجود دارد. در جدول 1 نمونه هایی از نقاط قوت و ضعف در ابعاد سازمان و تولید ارائه شده است.
جدول 1. تعیین نقاط قوت و ضعف شرکت شما
پس از آن، از کل لیست نقاط قوت و ضعف شرکت، باید مهمترین (قوی ترین و ضعیف ترین جنبه ها) را انتخاب کرد و آنها را در سلول های مناسب ماتریس تجزیه و تحلیل SWOT یادداشت کرد (شکل 2). اگر بتوانید خود را به 5-10 نقطه قوت و همان تعداد ضعف محدود کنید، به طور مطلوب، تا در تجزیه و تحلیل بیشتر با مشکل مواجه نشوید.
برای دیدگاه استراتژیک شرکت، نقاط قوت از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا آنها سنگ بنای استراتژی هستند و دستیابی به مزیت های رقابتی باید بر روی آنها بنا شود. در همان زمان استراتژی خوبنیاز به مداخله در نقاط ضعف دارد. استراتژی سازمانیباید به خوبی با کاری که باید انجام شود تطبیق داده شود. معنی خاصدارای شناسایی مزایای متمایز شرکت است. این برای توسعه استراتژی مهم است زیرا:
فرصت های منحصر به فرد این فرصت را به شرکت می دهد تا از شرایط مطلوب بازار استفاده کند.
ایجاد مزیت های رقابتی در بازار
به طور بالقوه می تواند سنگ بنای استراتژی باشد.
مرحله 2. شناسایی فرصت ها و تهدیدهای بازار
مرحله دوم تجزیه و تحلیل SWOT نوعی "شناسایی" - ارزیابی بازار است. این مرحله به شما امکان می دهد وضعیت خارج از شرکت خود را ارزیابی کنید و بفهمید که چه فرصت هایی دارید و همچنین از چه تهدیدهایی باید آگاه باشید (و بر این اساس از قبل برای آنها آماده شوید).
روش تعیین فرصتها و تهدیدهای بازار تقریباً مشابه روش‌شناسی تعیین نقاط قوت و ضعف یک شرکت است:
1. فهرستی از پارامترها تهیه می شود که بر اساس آن وضعیت بازار ارزیابی می شود.
2. برای هر پارامتر مشخص می شود که چه فرصتی است و چه چیزی تهدیدی برای شرکت است.
3. از کل لیست، مهم ترین فرصت ها و تهدیدها انتخاب شده و وارد ماتریس تحلیل SWOT می شوند.
یک مثال را در نظر بگیرید.
فهرست پارامترهای زیر را می توان به عنوان مبنایی برای ارزیابی فرصت ها و تهدیدهای بازار در نظر گرفت:
1. عوامل تقاضا (در اینجا توصیه می شود ظرفیت بازار، نرخ رشد یا انقباض آن، ساختار تقاضا برای محصولات شرکت و غیره را در نظر بگیرید)
2. عوامل رقابت(باید تعداد رقبای اصلی، وجود کالاهای جایگزین در بازار، ارتفاع موانع ورود و خروج از بازار، توزیع سهم بازار بین فعالان اصلی بازار و غیره را در نظر گرفت).
3. فاکتورهای فروش (توجه به تعداد واسطه ها، وجود شبکه های توزیع، شرایط تامین مواد و قطعات و . ضروری است)
4. عوامل اقتصادی (با در نظر گرفتن نرخ مبادله روبل (دلار، یورو)، نرخ تورم، تغییرات در سطح درآمد جمعیت، سیاست مالیاتی دولت و غیره)
5. عوامل سیاسی و حقوقی(سطح ثبات سیاسی در کشور، سطح سواد حقوقی جمعیت، میزان قانونمندی، میزان فساد در قدرت و غیره) ارزیابی می شود.
6. عوامل علمی و فنی(معمولاً سطح توسعه علم، میزان معرفی نوآوری ها (محصولات جدید، فناوری ها) را در نظر می گیرد. تولید صنعتی، مرحله حمایت دولتیتوسعه علم و غیره)
7. عوامل اجتماعی- جمعیتی(شما باید اندازه و ساختار سنی و جنسیتی جمعیت منطقه ای که شرکت در آن فعالیت می کند، نرخ تولد و مرگ، سطح اشتغال و غیره را در نظر بگیرید)
8. عوامل اجتماعی- فرهنگی(سنت ها و نظام ارزشی جامعه، فرهنگ موجود مصرف کالاها و خدمات، کلیشه های موجود از رفتار مردم و . معمولاً در نظر گرفته می شود.)
9. عوامل طبیعی و محیطی(در نظر گرفته شده است منطقه آب و هواکه شرکت در آن فعالیت می کند، بیان کنید محیطنگرش عمومی نسبت به حفاظت از محیط زیست و غیره)
10. و در نهایت عوامل بین المللی (از آن جمله میزان ثبات در جهان، وجود درگیری های محلی و . در نظر گرفته شده است)
در ادامه، مانند حالت اول، جدول پر می شود (جدول 2): پارامتر ارزیابی در ستون اول و فرصت ها و تهدیدهای موجود مرتبط با این پارامتر در ستون های دوم و سوم نوشته شده است. جدول مثال‌هایی را ارائه می‌کند تا به شما در درک نحوه فهرست‌بندی فرصتها و تهدیدها در کسب‌وکارتان کمک کند.
جدول 2. شناسایی فرصت ها و تهدیدهای بازار
پس از پر کردن جدول 2، مانند مورد اول، لازم است که مهمترین آنها را از کل لیست فرصت ها و تهدیدها انتخاب کنید. برای انجام این کار، هر فرصت (یا تهدید) باید در دو بعد ارزیابی شود و دو سوال پرسیده شود: "چقدر احتمال دارد که این اتفاق بیفتد؟" و "چگونه ممکن است این بر تجارت تاثیر بگذارد؟". آن دسته از رویدادهایی انتخاب می شوند که با احتمال بالایی رخ می دهند و تأثیر قابل توجهی بر تجارت خواهند داشت. این 5-10 فرصت و تقریباً همان تعداد تهدید در سلول های مربوطه ماتریس تجزیه و تحلیل SWOT وارد می شوند (شکل 2).
مرحله 3. مقایسه نقاط قوت و ضعف شرکت با فرصت ها و تهدیدهای بازار
تطبیق نقاط قوت و ضعف با فرصت ها و تهدیدهای بازار به شما این امکان را می دهد که به سوالات زیر در رابطه با توسعه بیشتر کسب و کار پاسخ دهید:
1. چگونه می توانید از فرصت های در حال ظهور با استفاده از نقاط قوت شرکت استفاده کنید؟
2. چه نقاط ضعف شرکت می تواند در این امر دخالت کند؟
3. از چه نقاط قوتی می توان برای خنثی سازی تهدیدات موجود استفاده کرد؟
4. از چه تهدیدهایی که با ضعف های شرکت تشدید می شود، باید بیشتر ترسید؟
برای مقایسه قابلیت های یک شرکت با شرایط بازار، از ماتریس SWOT استفاده می شود که به شکل زیر است (شکل 3). در سمت چپ، دو بخش (نقاط قوت و ضعف) متمایز می شود که بر این اساس، تمام نقاط قوت و ضعف سازمان شناسایی شده در مرحله اول تجزیه و تحلیل وارد می شود. در بالای ماتریس نیز دو بخش (فرصت ها و تهدیدها) وجود دارد که تمامی فرصت مثالی از ماتریس SWOT ها و تهدیدهای شناسایی شده در آن وارد می شوند.
در تقاطع بخش ها، چهار میدان تشکیل می شود: "SIV" (قدرت و فرصت ها). "SIS" (زور و تهدید)؛ "SLV" (ضعف و فرصت)؛ "SLU" (ضعف و تهدید). در هر یک از این زمینه ها، محقق باید تمام ترکیبات زوج ممکن را در نظر بگیرد و مواردی را که باید در هنگام توسعه استراتژی رفتار سازمان مورد توجه قرار گیرد، برجسته کند. برای زوج‌هایی که از حوزه «SIV» انتخاب شده‌اند، باید استراتژی استفاده از نقاط قوت سازمان به منظور بازگشت فرصتهایی که در محیط بیرونی پدید آمده است، تدوین شود. برای آن دسته از زوج هایی که خود را در حوزه “SLV” می بینند، استراتژی باید به گونه ای ساخته شود که با توجه به فرصت های پیش آمده، سعی در رفع نقاط ضعف در سازمان داشته باشند. اگر زن و شوهر در میدان SIS هستند، استراتژی باید شامل استفاده از قدرت سازمان برای از بین بردن تهدیدها باشد. در نهایت، برای زوج‌هایی که در زمینه «SLU» فعالیت می‌کنند، سازمان باید راهبردی را تدوین کند که به آن اجازه دهد هم ضعفها را از بین ببرد و هم سعی کند از تهدیدی که بر سر آن وجود دارد جلوگیری کند.
برای کاربرد موفقیت آمیز روش SWOT، مهم است که نه تنها بتوانیم تهدیدات و فرصت ها را کشف کنیم، بلکه سعی کنیم آنها را از نظر اهمیت در نظر گرفتن هر یک از تهدیدات شناسایی شده و اهمیت آن برای سازمان ارزیابی کنیم. فرصت ها در استراتژی رفتار خود.
برای ارزیابی فرصت ها، از روش قرار دادن هر فرصت خاص بر روی ماتریس فرصت استفاده می شود (شکل 4).
این ماتریس به شرح زیر ساخته شده است: از بالا، میزان تأثیر فرصت بر فعالیت های سازمان (قوی، متوسط، کوچک) به تعویق می افتد. احتمال اینکه سازمان بتواند از فرصت استفاده کند (بالا، متوسط و کم) در کنار آن است. ده زمینه از احتمالات دریافت شده در داخل ماتریس دارند معنی متفاوتبرای سازمان فرصت های افتادن در زمینه های "BC"، "VU" و "SS" دارند پراهمیتبرای سازمان، و باید از آنها استفاده شود. فرصت هایی که در زمینه های "SM"، "NU" و "NM" قرار می گیرند عملاً شایسته توجه نیستند. با توجه به فرصتهایی که در زمینه‌های باقی‌مانده افتاده است، مدیریت باید در صورت داشتن منابع کافی در مورد استفاده از آنها تصمیم مثبت بگیرد.
آشنایی با ماتریس SWOT و انواع استراتژی های آن
توضیحات نوشته شده توسط: Super User دسته: blog منتشر شده در مثالی از ماتریس SWOT 15 بهمن 1400 بازدید: 629 آشنایی با ماتریس SWOT و انواع استراتژی های آن
آشنایی با ماتریس SWOT و انواع استراتژی های آن، برای این که بتوانید از تحلیل SWOT استفاده کنید، ابتدا باید ماتریس SWOT را رسم کنید. ماتریس SWOT یک ماتریس ۲*۲ است که با استفاده از آن می‌توانید استراتژیهای مختلفی را برای کسب و کارتان انتخاب کنید. ماتریس SWOT را باید رسم کنید. یکی از دلایل ترسیم، روانشناسی شکل است که در گرفتن نتیجه بهتر تاثیرگذار است. یک جدول دو در دو بکشید. یک ردیف این جدول به پارامترهای مثبت (نقاط قوت و فرصتها) و یک ردیف به پارامترهای منفی (نقاط منفی و تهدیدها) اختصاص دارد. ستون‌ها نیز به دو ستون فاکتورهای داخلی (نقاط قوت و ضعف) و فاکتورهای خارجی (فرصتها و تهدیدها) تعلق دارد. در ادامه، انواع استراتژیهای ماتریس SWOT را معرفی می‌کنیم.
معرفی انواع استراتژی ماتریس SWOT
استراتژی SO
اولین و محبوب‌ترین استراتژی است. استراتژی SO یا نقاط قوت-فرصتها، از فاکتورهای مثبت داخل شرکت استفاده می‌کند تا بهترین استفاده را از فاکتورهای مثبت خارج شرکت ببرد.
به عنوان یک مثال خوب، می‌توانیم از استارتاپ ایسمینار یاد کنیم که در دوران شیوع ویروس کرونا، با استفاده از نقاط قوتش (داشتن تکنولوژی و پلتفرم آموزش آنلاین) و فرصتها (تعطیل شدن تمام رویدادهای آموزشی حضوری)، موفق شد به رشد فوق‌العاده‌ای دست یابد.
استراتژی WO
استراتژی نقاط ضعف-فرصتها، از فرصتهای بیرون شرکت استفاده می‌کند تا نقاط ضعف درون شرکت را جبران کند و آنها را بهبود ببخشد. این استراتژی بهترین استراتژی برای کاهض نقاط ضعف و بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌هاست.
به عنوان مثال، یک کسب و کار یا شرکت تازه‌کار که در زمینه کاری خود با کمبود نیروی متخصص مواجه است، می‌تواند این کمبود را با شریک شدن با شرکتی دیگر که نیروی متخصص مورد نیازش را دارد، جبران کند.
استراتژی ST
در استراتژی نقاط قوت-تهدیدها، شرکت شما از تمام پتانسیل‌هایش استفاده می‌کند تا به تهدیدهای خارج از شرکت غلبه کند و به موفقیت برسد.
به عنوان مثال زمانی که رقیب جدیدی وارد بازار می‌شود، شما باید از تمام پتانسیل‌ّهایتان از جمله نیروی انسانی، تکنولوژی و بودجه استفاده کنید تا از اون جلو بیوفتید و نگذارید جایتان را در بازار بگیرد.
استراتژی WT
استراتژی نقاط ضعف-تهدیدها، کم طرفدارترین استراتژی در ماتریس SWOT است. در این بخش از ماتریس SWOT ، شرکت سعی می‌کند با توجه به تهدیدهای بیرونی، نقاط ضعف خود را برطرف کند.
یک مثال از ماتریس SWOT
در این بخش برند نوکیا را به عنوان یک شرکت موفق که از سه استراتژی ماتریس سوات استفاده کرده است، بررسی می‌کنیم
دیدگاه شما