عقب‌نشینی بازارهای داخلی
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرهیختگان، علاوه‌بر اینها، کسری حساب تجاری آمریکا مجددا درحال نزدیک شدن به ۱۰۰ میلیارد دلار است، تا جایی‌که در ماه می این کشور به‌گفته وزارت بازرگانی، 74.3 میلیارد دلار کسری تجاری داشته که این رقم 3.6 میلیارد دلار بیشتر از ماه قبل است. طی این مدت آمریکا 90.1 میلیارد دلار صادرات و 164.4 میلیارد دلار نیز واردات داشته است. از طرفی سرعت بالای شیوع ویروس کرونا در برخی مناطق ازجمله در تگزاس باعث بازگشت برخی از نگرانی‌ها و محدودیت‌ها شده است. درحال حاضر به‌نظر می‌رسد برآیند همه متغیرهای اقتصادی به ضرر دلار بود و ارزش این پول دربرابر رقبای ارزی خود درحال کاهش است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نوسان شاخص دلار (DXY) در محدود 96 تا 97 ادامه دارد و ازطرفی با افزایش ارزش یورو، نسبت یورو به دلار شاهد رشد 0.4 سِنتی نرخ مبادله یورو به دلار بوده است. ارزهای مربوط به شرق آسیا نیز همچون ین و یوان روند صعودی آرامی را در برابر دلار آغاز کرده‌اند. در این گزارش شرح مفصلی از روش‌های سنجش ارزش دلار، عوامل موثر بر آن و روند کاهشی آن در 6 ماهه اخیر را ارائه می‌دهیم.
شاخص دلار چیست؟
شاخص دلار یا US Dollar Index / Dollar Index به معنی نسبت دلار آمریکا به ارز دیگر کشورهاست. این شاخص معیاری برای سنجش ارزش دلار در برابر سبدی متشکل از 6 ارز اصلی شامل؛ یورو، ین ژاپن، پوند انگلیس، دلار کانادا، کرون سوئد و فرانک سوئیس است. شاخص دلار تحت تاثیر عوامل معمولی که بر ارزها تاثیر می‌گذارند مانند موضوعات مالی و پولی، انتظارات نرخ‌های بهره، تورم و تجارت خارجی قرار دارد و به‌دلیل پوشش جهانی مولفه‌های آن، حائز اهمیت است. به‌طور مثال وقتی ارزش دلار به جهت افزایش نرخ بهره بالا می‌رود، این ارز قدرت بیشتری نسبت به پوند پیدا کرده و نسبت ارزش پوند به دلار کاهش می‌یابد. همچنین اگر به‌خاطر خروج انگلستان از اتحادیه اروپا ارزش پوند کاهش یابد، نتیجه حاصل در جفت ارز پوند به دلار نیز کاهش قیمت است. مشهور‌ترین شاخص دلار USDX است که توسط اتاق بازرگانی نیویورک تشکیل می‌شود و نسبت دلار را به همان 6 ارز؛ یورو، ین ژاپن، فرانک سوئیس، دلار کانادا، کرون سوئد و پوند نشان می‌دهد. ارزها سهم متفاوتی در سبدهای ارز دارند، به همین دلیل شاخص دلار به‌عنوان میانگین تمام 6 ارز محاسبه می‌شود. بیشترین سطح ازآن یورو و 57 درصد است. سهم ارزهای دیگر نیز به ترتیب؛ ین ژاپن 14 درصد، پوند انگلستان 12 درصد، دلار کانادا 9 درصد، کرون سوئد 4 درصد و فرانک سوئیس 3 درصد است. وقتی شاخص به عدد ۱۰۰ می‌رسد یعنی دلار با همه ارزهای جهان برابری می‌کند و این به معنای قوی بودن دلار آمریکا در مقابل همه ارزهای جهانی است. البته یکی دیگر از رایج‌ترین شاخص‌های دلار FED است که توسط سیستم فدرال رزرو فیلادلفیا محاسبه می‌شود و نشان‌دهنده میانگین نرخ دلار به 26 ارز دیگر کشورهاست. نکته جالب آنکه با توجه به وزن زیاد یورو در سبد شاخص دلار، گاهی از شاخص دلار به‌عنوان شاخص ضد یورو یا Anti – Euro Index یاد می‌شود.
عقب‌نشینی دلار؛ طلا عقب‌نشینی بازارهای داخلی را بالا کشید
با توجه به اهمیت رویداد‌های اقتصادی آمریکا و عملکرد اقتصادی این کشور و انتظار بازارها درخصوص اقدامات سران این کشور، معامله‌گران بازارهای جهانی و فعالان اقتصادی دیگر کشورها باید عملکرد شاخص دلار در بازارهای جهانی را به‌طور مرتب رصد کنند. با توجه به اینکه دلار متعلق به بزرگترین اقتصاد دنیاست و نقش اصلی را در روند قیمت‌گذاری دارایی‌های فیزیکی و مالی در مقیاس جهانی دارد، به‌طور پیش‌فرض ارزش هر ارز یا کالایی در مقابل دلار بیان می‌شود. این شاخص همچنین به‌دلیل تاثیر‌گذاری بر انس طلای جهانی، بر بازارهای داخلی کشور عقب‌نشینی بازارهای داخلی عقب‌نشینی بازارهای داخلی ازجمله طلا و سکه تاثیر‌گذار خواهد بود. این تاثیر‌گذاری به این شکل است که در ابتدا کاهش یا افزایش شاخص دلار بر انس جهانی طلا تاثیر می‌گذارد و سپس با کمی تاخیر، قیمت طلای داخل کشور تحت تاثیر قیمت جهانی قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال کاهش نرخ بهره در آمریکا ارزش دلار را بالا خواهد برد، این اقدام اگر در حد گسترده‌ای انجام شود به تبعش ارزش دلار نسبت به دیگر ارزها را نیز افزایش خواهد داد و شاخص دلار یا همان USDX را به عدد 100 و حتی بالا‌تر از آن نزدیک خواهد کرد. در این وضعیت از آنجا که طلا و باقی کالا‌ها با دلار سنجیده می‌شوند با قدرت گرفتن دلار آنها کاهش قیمت را تجربه می‌کنند. بنابراین کاهش قیمت طلای جهانی، به داخل کشور نیز سرایت خواهد کرد. با مقایسه نمودار قیمتی طلای جهانی و شاخص دلار (DXY) مشخص است که از تاریخ 6 آوریل 2020 (18 فروردین 99) با اوج‌گیری شیوع کرونا در آمریکا و بروز اولین آسیب‌های اقتصادی این کشور از این ویروس، شاخص دلار روند کاهشی را از رقم 101 شروع کرده است. تقریبا با فاصله حدود چهار ساعت از آغاز روند نزولی دلار، طلای جهانی نیز روند افزایشی را آغاز کرده به‌طوری که از هر انس 1660 دلار به 1771 دلار تا روز گذشته رسیده است. در مدت مذکور قیمت طلای داخلی نیز از 654 هزار به 870 هزار تومان تا روز گذشته رسیده که هر چند این افزایش تنها متاثر از افزایش بهای طلا در بازارهای جهانی نبوده، اما بدون‌شک بی‌تاثیر از آن نیز نبوده است.
نبرد با چین به ضرر دلار
افت و خیز ارزش دلار آمریکا به ریسک‌های متفاوت سیاسی و اقتصادی بستگی دارد که بخشی از آنها کاملا به داخل و بخش بزرگی از آن به واکنش‌ها و عملکرد این کشور در مواجهه با بخش بین‌الملل دارد. به‌عنوان مثال ریسک تجاری بین چین و آمریکا به‌عنوان یک علت سیاسی-اقتصادی، در بسیاری از موارد به‌ضرر اقتصاد آمریکا و درنهایت افت ارزش دلار بوده است. یا مثلا در چند ماه گذشته و با توجه به شیوع گسترده‌تر ویروس کرونا در این کشور و ضربه به چرخه اقتصادی آن، ارزش دلار روند کاهشی به‌خود گرفته است. بنابراین به‌طور کلی می‌توان گفت، ارزش دلار، تحت تاثیر دلایل متفاوتی از سیاستگذاری‌های داخلی در بخشی‌های اقتصادی و سیاسی گرفته تا چالش‌های خارجی و بین‌المللی است.
6 ماه عقب‌گرد جهانی دلار
دلار در یک سال اخیر روند ارزشی پر و افت خیزی را تجربه کرده است. این شاخص که تیرماه 98 را با عدد پایین 96 آغاز کرد در ادامه و با بستن قرارداد‌های تجاری با چین و کاهش ریسک‌های تجاری در اسفندماه 98 (فوریه 2020) به عدد 100 نیز نزدیک شد. اما با همه‌گیری ویروس کرونا و زمزمه‌های ورود این ویروس به آمریکا و رفتارهای متناقض دولت ترامپ، سبب افزایش ریسک‌های تجاری و مجددا جنگ لفظی مقامات چین و عقب‌نشینی بازارهای داخلی آمریکا شد. با گسترده شدن این ویروس و اعمال محدودیت‌های اجباری در برخی مناطق این کشور، رفته‌رفته کسب‌وکار‌ها را وارد رکود کرد. این رکود تنها در ماه مارس و نیمه اول آوریل، نرخ بیکاری در آمریکا را از 3 درصد به 14.7 درصد رسانده است. در عقب‌نشینی بازارهای داخعقبنشینی بازارهای داخلی لی این محدوده در تاریخ 9 مارس (19 اسفند 98) شاخص دلار (DXY) به پایین‌ترین میزان خود در یک سال اخیر رسید و رقم 95 را لمس کرد. البته هر چند روند ریزشی در عمده شاخص‌های اقتصادی آمریکا با کاهش بی‌سابقه نرخ بهره از سوی فدرال رزو کنترل شد، اما با روند ادامه‌دار شیوع کرونا در این کشور نوسان DXY در محدود 96 تا 97 ادامه دارد. همه اینها درحالی است که زمزمه تصویب بسته 2 تریلیون دلاری و سپس تصویب آن در کنگره با تزریق بسیار زیاد نقدینگی و افزایش امیدواری‌ها نسبت به آینده حتی شاخص دلار را در محدوده 20 تا 24 مارس به رقم 102 نیز رساند، اما در ادامه به‌دلایل گفته شده مجددا روند نزولی خود را در پیش گرفت. در چنین وضعیتی انتظار می‌رود که جنگ لفظی آمریکا و چین محرک منفی اصلی دلار در هفته‌ها و ماه‌های آتی باشد.
از طرفی در بازارهای مالی آمریکا، هرچند سیاست‌های پولی فدرال رزرو موجب بازگشت سریع و مثبت بازارهای سهام شده، اما همه انتظار بهبود آرام و کند اقتصاد آمریکا را دارند. البته وضعیت شاخص‌های اقتصادی نیز سیگنال‌های مثبتی را مخابره نمی‌کنند، به‌طوری که هفته گذشته شاخص مدعیان بیکاری یا همان متقاضیان استفاده از بیمه بیکاری به بیش از 45 میلیون نفر افزایش یافت. نرخ رشد اقتصادی آمریکا هم به‌شدت پایین آمده و پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول نیز موید همین نکته بوده است. این سازمان آخرین پیش‌بینی خود از رشد اقتصادی آمریکا را چنین برآورد کرده است که نرخ رشد اقتصادی آمریکا در پایان سال 2020 با منفی 5.9 درصد به پایان برسد. این رقم رشد منفی اقتصادی آمریکا زمانی دارای اهمیت می‌شود که آن را در کنار رقیب بزرگ اقتصاد این کشور یعنی رشد اقتصادی مثبت 1.2 درصدی چین قرار دهیم. علاوه‌بر اینها داده‌های مخارج و درآمد شخصی آمریکا هم که روز جمعه منتشر شدند، نشانگر کاهش 13.6 درصدی این شاخص بود. این بزرگترین افت شاخص محسوب می‌شود و نشان می‌دهد که بسیاری از مردم آمریکا درحال پس‌انداز پول نقد هستند. نرخ پس‌انداز مردم آمریکا به ۳۳ درصد افزایش یافته است. این یعنی مصرف‌کنندگان تمایلی به خرید ندارند و بخش تقاضای آمریکا تضعیف شده است. علاوه‌بر شاخص‌های اقتصادی آمریکا، آمار مبتلایان به ویروس کرونا هم به‌شدت بالا رفته است. این مساله هم سرمایه‌گذاران را نگران کرده که شاید با افزایش آمار مبتلایان به ویروس کرونا، مجددا شرایط قرنطینه اعمال شود. بنابراین واضح است که اگر تنش‌ها میان آمریکا و چین ادامه یابد و روند انتشار شاخص‌های اقتصادی همچنان منفی باشد، دلار تحت فشار فروش و شاخص آن کاهشی خواهد بود. باید توجه داشت که شاخص‌های اقتصادی در سرتاسر دنیا وضیعت خوبی ندارند، اما برای تضعیف ارزش دلار کافی است که شاخص‌های سایر نقاط مثل ناحیه یورو و اتحادیه اروپا اندکی بهتر از شاخص‌های آمریکا باشد.
عقب‌نشینی دلار با سیر صعودی یورو
مخالفت برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا نظیر هلند، دانمارک، سوئد و اتریش با طرح پیشنهادی فرانسه و آلمان تاکنون مانع از آن شده تا بسته یک تریلیون یورویی حمایتی از اقتصادهای اروپایی دربرابر ویروس کرونا به‌مرحله اجرا درآید. از سوی دیگر مرزهای اتحادیه اروپا هنوز به‌روی شمار زیادی از کشورها بسته باقی خواهد ماند که این مساله روی تجارت خارجی و جریانات سرمایه‌ای موثر خواهد بود. در تازه‌ترین دور از معاملات، یورو به‌ازای 119/۱ دلار مبادله شد. این درحالی است که این ارز در حدود سه ماه پیش به‌ازای 1.07 دلار مبادله می‌شد که معاملات چند روز اخیر حاکی از رشد 0.4 سنتی نرخ مبادله یورو به دلار بوده است. کریس تورنر، تحلیلگر بازار ارز در موسسه «ای‌ان‌جی‌گلوبال» می‌گوید: «درطول 6 هفته اخیر شاهد آن بوده‌ایم که بانک مرکزی اروپا با قدرت به‌حضور خود در بازارهای مالی ادامه داده و این حضور نیرومند باعث دلگرمی معامله‌گران شده است. درصورتی که شاهد حمایت‌های بیشتر باشیم ممکن است نرخ برابری یورو درمقابل دلار با افزایش محسوسی همراه شود. همچنین در بررسی بلندمدت نسبت یورو به دلار افزایش ارزش این ارز دیده می‌شود، به‌طوری که در محدوده ژوئن 2018 تا 10 فوریه 2020 نسبت یورو به دلار افت بسیار محسوسی از 1.24 به 1.08 داشته است. اما در دوران شیوع ویروس کرونا این یورو بوده که پس از مدت‌ها روند رو به رشدی را آغاز کرده است و هم‌اکنون به ازای 119/1 دلار مبادله می‌شود.»
یورش آرام ارزهای شرقی به دلار
در آسیا نرخ برابری ارز کماکان تحت‌تاثیر سیاست‌های بانک‌های مرکزی قرار دارد. در روزهای گذشته بانک مرکزی چین اعلام کرده است که ۱۰۰ میلیارد یوآن دیگر نقدینگی به بازارها تزریق خواهد کرد که بخش بزرگ این کار از طریق عملیات بازخرید (ریپو) صورت خواهد گرفت. پیش از این نیز این بانک ۱۲۰ میلیارد یوآن در قالب عملیات ریپو به بازار تزریق کرده بود. به‌طور کلی سیاست‌های اقتصادی چین و موفقیت این کشور در کنترل نسبی ویروس کرونا منجر به افزایش ارزش یوآن دربرابر دلار شده است. نرخ دلار به یوآن چین در روز گذشته با کاهش 08/ درصدی (تا لحظه نگارش این متن) به رقم 7.07 رسید که نزدیک به کف کانال سه ماه خود قرار دارد. درصورت افزایش ممنوعیت استفاده از دلار از سوی چینی‌ها می‌توان در آینده افزایش مجدد ارزش یوآن را انتظار کشید. قدرت‌نمایی ارزهای شرق آسیا تنها به یوآن ختم نمی‌شود، چراکه ین ژاپن نیز از پنج ژوئن گارد افزایشی دربرابر دلار گرفته و نسبت دلار به ین از 109.5 به 107 رسیده است یا به‌عبارتی دیگر هر دلار آمریکا که در حدود 109.5 ین بوده، در موقعیت جدید خود به 107 ین کاهش پیدا کرده است.
سقوط قیمت دلار در بازار آزاد؛ عقب نشینی به کانال ۲۶ هزار تومانی | جدیدترین قیمت دلار و یورو در ۱۶ بهمن ۱۴۰۰
قیمت دلار امروز در صرافی‌های بانکی ۲۴ هزار و ۹۹۶ تومان اعلام شد که قیمت آن نسبت به آخرین روز کاری هفته گذشته ۲۵۴ تومان کاهش یافت. دلار در بازار آزاد نیز با قیمت حدود ۲۶ هزار و ۸۰۰تومان معامله شد که به این ترتیب دلار در صرافی های دولتی به کانال ۲۴ هزار تومانی و دلار در بازار آزاد نیز با ریزش قیمت شدید به کانال ۲۶ هزار تومانی عقب نشینی کرد.
به گزارش همشهری آنلاین، قیمت دلار امروز شنبه ۱۶ بهمن ۱۴۰۰ تا ساعت تنظیم این خبر در بازار آزاد عقب نشینی کرد. برخی سایت های رسمی قیمت آن را در حدود ۲۶ هزار و ۸۰۰ تومان اعلام کرده اند هرچند که برخی خبرها در فضای مجازی از کاهش قیمت فروش دلار در بازار تهران تا قیمت ۲۶ هزار و ۴۶۰ تومان تا ساعت حدود ۱۴ نیز حکایت دارد.
قیمت خرید و فروش دلار تا ساعت تنظیم این خبر، از سوی صرافی ملی به ترتیب ۲۴ هزار و ۷۴۸تومان و ۲۴ هزار و ۹۹۶تومان اعلام شد که قیمت فروش آن نسبت آخرین روز کاری هفته گذشته - پنجشنبه ۱۴ بهمن- ۲۵۴ تومان کاهش داشت.
قیمت خرید یورو ۲۸ هزار و ۵۹۹ تومان و قیمت فروش آن ۲۸ هزار و ۸۸۶تومان از سوی صرافی ملی اعلام شد که قیمت فروش آن نسبت به روز گذشته ۲۶۲ تومان افزایش یافت.
همچنین امروز تا ساعت ۱۴ نرخ میانگین دلار در بازار متشکل ۲۵ هزار و ۴۸ تومان و نرخ میانگین یورو ۲۸ هزار و ۶۸۵ تومان اعلام شد.
گفتنی است خبر گشایش در مذاکرات اتمی با اعمال معافیت‌های تحریمی برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران از سوی ایالات متحده امریکا که دیشب منتشر شد موجب شد تا قیمت دلار در بازار آزاد به شدت عقب‌نشینی کند.
عقب نشینی شاخص کل / بورس فعلا خسته است
شاخص کل در نیمه اول بازار با کاهش بیش از ۳هزار واحدی همراه شد و تا ارتفاع یک میلیون و ۴۴۶ هزار واحد کاهش پیدا کرد. همانگونه که از معاملات پایانی بازار دیروز به نظر می رسید، شاهد افزایش فشار فروش در بازار هستیم.
به گزارش اقتصادآنلاین؛ نمادهای برجامی که با توجه به طولانی شدن روند مذاکرات و برآورده نشدن انتظارات در خصوص دستیابی سریع به توافق از دیروز معاملات منفی را تجربه می کنند. با این وجود احتمال دستیابی به توافق همچنان بیش از عدم توافق است، همین موضوع منجر شده که دلاری ها هم با فشار فروش همراه شوند. در حقیقت شرایط به گونه ای است که نه دلاری ها جانی برای بالا رفتن دارند و نه ریالی‌ها.
در این میان افزایش قیمت اوره، نفت و سنگ آهن باعث شده بود که در معاملات دیروز اوره سازان، پالایشی‌ها و سنگ آهنی‌ها با تقاضا بالا روبرو شوند و عامل اصلی افزایش شاخص کل در بازار دیروز بودند؛ با این وجود تعطیلی بازارهای جهانی منجر شد که این موج اولیه افزایش تقاضا در این گروه ها تعدیل شود؛ پالایشی‌ها که معاملات منفی را تجربه می کنند، سنگ آهنی‌ها هم معاملات خنثی‌ای را پشت سر می گذارند و اوره سازان هم برخلاف دیروز با تقاضا بالایی همراه نیست.
شپنا، حکشتی، شتران، وتجارت، شبندر و فملی بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل داشتند و عقب‌نشینی بازارهای داخلی شپدیس و کچاد هم از افت بیشتر شاخص کل جلوگیری کردند.
شاخص هم وزن هم با کاهش بیش از ۸۰۰ واحدی همراه شد و تا کانال ۴۰۹ هزار واحدی پایین آمد.
ارزش معاملات خرد در نیمه اول معاملات به حدود یک هزار و ۶۲۰ میلیارد تومان رسیده است.
حقیقی‌ها هم تا اینجای کار بیش از ۸۵ میلیارد تومان از بازار خارج کردند؛ وبملت با ۱۰، خودرو با ۹ و کنور با ۸ میلیارد تومان بیشترین خروج پول حقیقی را ثبت کردند و در نقطه مقابل،فزر با ۱۶، وغدیر با ۶ و خبنیان با ۴ میلیارد تومان بیشترین خروج پول حقیقی را تجربه کردند.
در میان صنایع هم استخراج کانه های فلزی بیشترین اقبال را از سوی حقیقی ها داشتند و در نقطه مقابل،محصولات شیمیایی با ۲۱ میلیارد تومان بیشترین خروج پول حقیقی را ثبت کردند.
عقب‌نشینی عرضه در بورس تهران
بعد از عقب‌نشینی نزدیک به ۲ هزار واحدی بورس در معاملات روز دوشنبه، طی دادوستدهای دیروز از شدت افت مقداری شاخص کاسته شد و نماگر کل بازار با از دست دادن ۶۰۰ واحد دیگر از ارتفاع خود در نیمه پایینی کانال ۱۵۹ هزار واحدی عقب‌نشینی بازارهای داخلی قرار گرفت. در کنار تغییرات محدودتر شاخص که نشان از عقب‌نشینی فروشندگان سهام نسبت به روزهای ماقبل دارد، ارزش معاملات نیز به روند نزولی خود ادامه داد؛ تا جایی که ارزش داد و ستدهای خرد در جلسه معاملاتی روز گذشته به ۲۲۴ میلیارد تومان تنزل یافت که پایین‌ترین سطح از ۲ مرداد است.
به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،در کنار هم قرار دادن روند نزولی ارزش معاملات و افت شاخص طی دو ماه اخیر می‌تواند از زاویه‌ای بیانگر کاهش جذابیت بورس برای سرمایه‌گذاری و خروج نقدینگی از بازار سهام باشد. اما بررسی دقیق‌تر به شتاب افت شاخص و کاهش ارزش معاملات می‌تواند به این معنا باشد که هیجان در سمت عرضه سهام نیز در حال فروکش کردن است. میزان مشارکت سهامداران حقوقی در سمت تقاضا نشان از آن دارد که آنچه بعضا با عنوان نقش حمایتی از سهام مطرح می‌شود در روزهای اخیر به‌صورت قابل‌ملاحظه‌ای تشدید نشده است؛ موضوعی که می‌تواند صحت فرض عقب‌نشینی جبهه عرضه سهام را تقویت کند. همچنین قیاس تعداد صف‌های فروش در معاملات روز گذشته با روزهای قبل از آن نیز نشان می‌دهد هیجان در سمت فروش تا حدودی فروکش کرده است و در انتظار سیگنال‌های تعیین‌کننده‌تری برای تعیین ادامه مسیر است. از جمله مهم‌ترین عللی که در رابطه با کاهش فشار فروش هیجانی مطرح می‌شود جلوه یافتن بیشتر دلایل بنیادی پس از ریزش‌های اخیر است که ارزندگی سهام را در بسیاری از نمادها و گروه‌های بازار به رخ می‌کشد. نتایج بررسی‌های تحلیلگران بازار سرمایه حاکی از این موضوع است که بازار سهام در شمای کلی و همچنین در رابطه با نمادهای مشخص و متعددی به کمینه‌های ارزندگی انتظاری رسیده است. این مساله می‌تواند انگیزه فعالان بازار در روند سهامداری را تقویت کند یا تردید عده‌ای را برای خروج زودتر از سهام از بین ببرد.
نتایج پیش‌بینی‌های 43 گروه تحلیلی که روز گذشته توسط «دنیای اقتصاد» منتشر شد، نشان می‌دهد کارشناسان در بدبینانه‌ترین حالت بازدهی 60 درصدی برای بورس در سال 1397 را انتظار می‌کشند که سطح 154 هزار واحدی را برای شاخص کل در پایان سال نتیجه می‌دهد. طی هفته‌های اخیر بازار سهام رفته‌رفته در حال نزدیک شدن به این کف انتظاری بوده است. اما روند تغییرات شاخص نشان می‌دهد که با نزدیک‌تر شدن به این سطح واکنش معامله‌گران در سمت عرضه نیز با احتیاط بیشتری همراه شده و تنها قطعیت‌هایی همچون روند قیمت‌ها در بازار جهانی توانسته شتاب حرکت در این مسیر را دستخوش تغییر کند. تزلزل بازارهای جهانی همچنان از مطرح‌ترین ریسک‌های بورس محسوب می‌شود که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم.
خروج پول‌های داغ؛ نقش نامعلوم اعتبارات
متوسط ارزش روزانه معاملات خرد بورسی از ابتدای سال تا اوایل مرداد ماه و پیش از موج دوم صعود سهام در حدود 203 میلیارد تومان بود. با قرار گرفتن بورس در فاز صعود، ارزش معاملات خرد تا سطوح بیش از 2100 میلیارد تومان نیز پیش رفت. تا جایی که متوسط ارزش معاملات خرد بورس طی ماه‌های شهریور و مهر فراتر از هزار میلیارد تومان در روز رقم خورد. بسیاری از فعالان بازار، مبدا نقدینگی تازه‌وارد را سایر بازارهای رقیب عنوان کردند و در بسیاری از موارد نیز بر حجم قابل‌توجه خریدهای اعتباری طی این مدت تاکید شد. موضوعی که بارها و به هنگام بالا گرفتن فشارهای فروش از آن به‌عنوان مراجع اصلی شدت گرفتن عرضه‌ها یاد می‌شد. در این مدت کارشناسان بارها بر لزوم اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق از میزان خریدهای اعتباری تاکید کرده‌اند. موضوعی که تا به امروز خروجی قابل اتکایی در رابطه آن در دسترس نیست.
منشا نامعلوم نقدینگی در روند صعودی سهام سبب می‌شود تا ریشه تداوم فشار فروش در روند نزولی همچنان با ابهام روبه‌رو باشد. این موضوع که اعتبارات چه سهمی از ارزش معاملات فعلی را شامل می‌شود و چه میزان از آن طی مدت اخیر از سهام خارج شده می‌تواند راهگشای مناسبی در تعیین میزان فشار فروش آتی از این ناحیه باشد.
به هر صورت می‌توان انتظار داشت که تداوم روند نزولی در بازه بیش از یک ماهه اخیر به خروج نقدینگی پرعطش برای کسب بازدهی قابل‌توجه در کوتاه‌ترین زمان ممکن منجر شده و در همین حال کاهش قابل‌توجه میزان اعتبار در دارایی سهام را رقم زده باشد. در این صورت فرض فروکش عرضه‌ها می‌تواند ضامن معتبر دیگری داشته باشد. با این حال برای تکیه بر این فرض دسترسی به اطلاعات دقیق و شفاف ضروری است.
بورس در انتظار یک تلنگر
از آنچه در بالا آمد می‌توان این‌گونه برداشت کرد همان‌طور که در رویه‌های صعودی، کاهش ارزش معاملات می‌تواند نشانه‌ای از عقب‌نشینی تقاضا باشد، در روندهای نزولی نیز این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از کاهش تب فروش و عقب‌نشینی تقاضا باشد. در این صورت باید به این سوال پاسخ داد که روند فرسایش در معاملات تا چه زمان و تا چه سطحی ادامه خواهد داشت؟
قرار گرفتن بازار در سطوح حمایت بنیادی خود تمایل به عرضه سهام را کاهش خواهد داد؛ با این حال انتظار برای حضور پررنگ تقاضا در روندهای منفی یا کم‌جان بازار بیش از واقع خوشبینانه به نظر می‌رسد. در این شرایط بورس برای رونق دوباره نیازمند تلنگری به نسبت قوی است. این محرک می‌تواند از رونق دوباره بازارهای جهانی نشات بگیرد، در پی تغییر مبانی سیاست‌گذاری جلوه پیدا کند یا در پی انتشار عملکردهای 9 ماهه و رونمایی از سودهای محقق شده مجال خودنمایی بیابد. در غیر این صورت – و البته با فرض ثبات سایر روندها- باید انتظار داشت که روند رو به افول حجم و ارزش معاملات و تغییرات محدودتر شاخص ادامه یابد. مرور تحرکات بازار در ماه‌های ابتدایی سال جاری می‌تواند بیانگر یکی از سناریوهای محتمل سهام در بازه کوتاه‌مدت پیش رو باشد. جایی که میانگین روزانه ارزش معاملات خرد بورس در 2 ماه ابتدایی تنها در حدود 100 میلیارد تومان و برآیند تغییرات شاخص طی این عقب‌نشینی بازارهای داخلی مدت تنها 1300 واحد در جهت منفی بود. همانگونه که پیش از این تاکید شده است منشا تکان شدید بورس در روزهای آتی را باید در تحرکات بازارهای جهانی، اتصال سامانه نیما به بازار آزاد و نهایتا گزارش عملکرد شرکت‌ها انتظار کشید. بازارهای جهانی طی روزهای اخیر برهه پرتنشی را پشت سر می‌گذارند. آمارهای منتشر شده از عملکردهای اخیر قطب‌های اقتصادی دنیا و چشم‌اندازهای تصویر شده از سوی بانک جهانی و سایر موسسات معتبر بر تیره‌تر شدن فضای این بازارها سایه انداخته است. از دیگر سو همین موضوع خود می‌تواند تقویت‌کننده این امید باشد که شعله آتش جنگ تجاری زودتر فروکش کند. با این حال عدم قطعیت‌ها در این بازار نیز مانع از جهت‌گیری مشخص بورس در مسیر صعودی می‌شود.
در مقابل آرامش نسبی نرخ دلار در محدوده نزدیک به 10 هزار تومان می‌تواند این چشم‌انداز را تقویت کند که در آینده‌ای نزدیک شاهد اتصال بازارهای ارزی و تشکیل بازاری یکپارچه باشیم. این امر می‌تواند محرک مناسبی برای صعود سهام صادرات‌محور فراهم کند. در رابطه با گزارش‌های فصلی که اکثرا در انتهای دی ماه منتشر خواهد شد بسته به سود محقق شده و سطوح فعلی قیمت سهام انتظار رشد برای تک‌نمادها وجود خواهد داشت. با این حال تسری فضای مثبت به نمادهای هم‌گروه و کل بازار تا حدودی خوشبینانه به نظر می‌رسد.
مروری بر معاملات دیروز
مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده روند در معاملات روز گذشته را باید در تداوم ریزش قیمتی نفت جست‌وجو کرد. در معاملات انتهایی دوشنبه شب و داد و ستدهای اولیه سه‌شنبه هر بشکه نفت تگزاس کف 50 دلاری را نیز از دست داد. این موضوع نمادهای پالایشی را بار دیگر تحت فشار شدید فروش قرار داد. تا جایی که سه نماد «شپنا»، «شتران» و «شبندر» به ترتیب بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل به جا گذاشتند. با این حال همانگونه که تاکید شد اصلاح‌های شدید قیمتی و خروج نقدینگی پرعجله از سهام مانع از آن شد که این نمادها روز گذشته تا کف مجاز روزانه عقب‌نشینی کنند و به صف بنشینند.
بعد از مدت‌ها انتظار، نهایتا سیاست‌گذار تن به آزادسازی قیمت خودروهای داخلی داد و این شرکت‌ها موفق به عرضه محصولات با نرخ‌های نزدیک به نرخ بازار شدند. با وجود این جزئیات پیش فروش اخیر محصولات سایپا زوایای دیگری از این آزادسازی را هویدا می‌کند. عقب‌نشینی تقاضا برای پیش‌نویس خودرو در حالی رقم خورد که انتظار می‌رفت فروش محصولات با نرخ‌های حاکم بر بازار بتواند روند زیان‌دهی خودروسازان بزرگ را دگرگون کند. به نظر می‌رسد با از بین رفتن فاصله قیمتی میان نرخ‌های درب کارخانه و بازار، تقاضای سفته‌بازی و دلال‌گونه برای این محصولات نیز عقب نشسته است و در این شرایط عدم فروش کامل و قاطع محصولات می‌تواند پیش‌نمایشی از رکود در بازار خودرو باشد. با وجود این به قطع برای به تعادل رسیدن این بازار به زمان بیشتری نیاز است. متاثر از این موضوع در معاملات روز گذشته، نمادهای گروه خودرو و قطعات روند نسبتا یکدستی را تجربه کردند و افت ملموس قیمت را به ثبت رساندند.
تحلیل یک کارشناس از بازار جهانی فولاد؛ اوضاع خوب نیست!/ بازار داخلی فولاد؛ چشم انتظار رفع ابهامات
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: به دلیل ابهامات موجود در وضعیت نرخ دلار، بازار جهانی و سیاست داخلی دولت، چشم انداز مثبتی برای تقاضا در بازار فولاد پیش‌بینی نمی‌شود.
علی اسکینی در گفتگو با فولادبان در تحلیل بازار جهانی فولاد با بیان اینکه صنعت فولاد ایران اخیراً در بازار داخلی مازاد عرضه زیادی را به طور مداوم تجربه کرده است، اظهارداشت: در حال حاضر با وجود اینکه چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده و مصرف‌کننده دنیا در این حوزه شناخته می‌شود اما به دلیل شیوع کرونا و بحران ایجاد شده در مسکن، وضعیت اقتصادی خوبی ندارد.
وی گفت: در این راستا، بازار جهانی فولاد نیز در شرایط نامناسبی قرار دارد. در واقع، بیلتی که تا چند ماه گذشته در محدوده قیمتی ۶۰۰ تا ۶۵۰ دلار معامله می‌شد، امروز به نرخ ۴۵۰ دلار رسیده است.
یک کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در شرایط فعلی، گندله کیلویی ۲ هزار عقب‌نشینی بازارهای داخلی و ۸۰۰ تومان در بورس کالا معامله می‌شود که با احتساب ۲۰۰ دلار هزینه حمل و نقل، ۵۰ دلار هزینه انرژی و سایر هزینه‌ها، قیمت تمام شده شرکت‌های فولادساز تقریبا به ۳۷۰ دلار می‌رسد. البته این مقدار بدون در نظر گرفتن هزینه‌های مالی در بنگاه‌ها محاسبه عقب‌نشینی بازارهای داخلی شده است.
اسکینی با یادآوری اینکه هزینه‌های اضافی زیادی در این حوزه وجود دارد و معمولا حاشیه سود ناخالص فولادسازان، حوالی ۲۵ درصد است، خاطرنشان کرد: این عملکرد موجب دورشدن فولادی‌ها از صرفه اقتصادی می‌شود. با توجه به موارد فوق، می‌توان گفت چشم انداز مثبتی برای عقب‌نشینی بازارهای داخلی تقاضا در بازار جهانی فولاد پیش‌بینی نمی‌شود.
وی در ادامه با اشاره به عدم چشم‌انداز مثبت در بازار جهانی فولاد، مطرح کرد: در صورت کاهش قیمت جهانی فولاد، یکی از انگیزه‌هایی که برای خرید نوردکاران از بورس کالا ایجاد خواهد شد، مقدار قیمت‌های منطقه است. البته ناگفته نماند قیمت دلاری که در صادرات مبادله می‌شود، بین نیمایی و آزاد قرار دارد که به آن، دلار سنا می‌گویند.
به اعتقاد این کارشناس بازار سرمایه، سطح تقاضا با ادامه روند فعلی در بازار فولاد عقب‌نشینی خواهد کرد، یعنی مقدار قیمت‌های جهانی و نبود چشم انداز مثبت، جذابیت لازم را برای نوردکاران و تجار از بین برده است.
وی در عین حال با بیان اینکه در حال حاضر رکود شدیدی در کشور حاکم شده و نبود تقاضا در پروژه‌های عمرانی و ساخت و ساز به حداقل خود رسیده است، عنوان کرد: اوضاع نامشخص و مبهم برجام این عملکرد را شدت بخشیده است که در تعیین نرخ دلار نیز تأثیر به‌سزایی دارد.
یک کارشناس بازار سرمایه با اذعان به این نکته که نرخ دلار هنوز به کف خود نرسیده که بتوان چشم انداز آن را پیش‌بینی کرد، بیان کرد: سیاست‌های دولت منجر به سرگردانی بسیاری از فعالان این حوزه شده است که تمامی این عوامل حکایت از به حداقل رسیدن سطح تقاضا دارد، ضمن اینکه این روزها بازار در وضعیت تماشاچی به سر می‌برد تا وضعیت نرخ دلار، بازار جهانی و سیاست دولت مشخص شود.
دیدگاه شما