ابزارهای سرمایه گذاری

به گفته مدیر عامل تامین سرمایه نوین تعداد ابزار های تامین مالی فعال، شاخصی برای سنجش خلاقیت و نو آوری بازار سرمایه است.

تأثیر ابزارهای مالی اسلامی بر رشد سرمایه گذاری مقاله

هر چند بازارهای بدهی جزء لاینفکی از بخش مالی می‌باشند، مع هذا با عنایت به این مهم که احکام اسلام، مطالبه و پرداخت بهره را برای مسلمانان حرام دانسته است، در کشورهایی که بخش عمده‌ای از جمعیت را مسلمانان تشکیل می‌دهند نمی‌توانند برای پاسخ به نیازهای مالی خود از بازارهای بدهی کلاسیک (مبتنی بر بهره) استفاده کنند. از این رو در این کشورها تقاضای قابل توجهی برای توسعه یک بازار بدهی جایگزین وجود دارد که با معیارها و احکام اسلام نیز مطابقت داشته باشد. در نتیجه طی چند سال اخیر اوراق اسلامی که مطابق با احکام اسلامی بوده و به صکوک معروف است، رشد چشمگیری داشته و توسط شرکت‌ها و دولت‌ها طراحی و منتشر شده است.در ایران علیرغم اجرای احکام اسلام در نظام بانکداری و بازار بورس هنوز اقدام موثری در جهت انتشار ابزار صکوک صورت نپذیرفته است. در این مقاله سعی شده است با توجه به عوامل موثر بر انتشار صکوک، مدل مناسب طراحی و ظرفیت بالقوه انتشار صکوک در ایران محاسبه گردد. به همین منظور از دو سناریو (کل صکوک منتشر شده در جهان و صکوک منتشر شده در کشورهای اسلامی) جهت پیش بینی ظرفیت صکوک استفاده شده است. از سوی دیگر با استفاده از آمار صکوک استخراج شده، سعی شده است تا میزان ظرفیت سرمایه گذاری ناشی از انتشار صکوک محاسبه گردد. دوره زمانی مورد استفاده برای پیش بینی صکوک سال‌های 1990 تا 2010 و برای سرمایه گذاری سال‌های 1353 تا 1387 می‌باشد.

The debt markets are an integral part of financial sector، Nevertheless، with regard to the provisions of this matter، claim and interest payments are considered forbidden for Muslims. In countries where Muslims constitute the major portion of the population، they are unable to respond to their financial needs by using the conventional debt markets (based on interest). Hence، in these countries there is significant demand for the development of an alternative debt markets، and compatible with Islamic precepts. As a result، during the last few years، Islamic bonds that comply with Islamic principles and are known as Sukuk، have grown substantially and have been designed by companies and governments. Despite the implementation of Islamic banking and effective attempts in the stock market، still Sukuk issuance is neglected. This paper has designed an appropriate model for Sukuk and potential emissions of it are calculated. For this purpose، we use two scenarios (total Sukuk issued in the world and issued in Islamic countries) to predict the capacity of Sukuk. Sukuk statistics are extracted and the potential capacity for investment in Sukuk has been estimated for the Periods 1990-2010 and 1353-1387 respectively.

خلاصه ماشینی:

3. پژوهش‌های انجام شده در این بخش مطالعاتی که مرتبط با اثر انتشار صکوک بر سرمایه گذاری و تأمین مالی پرژه‌ها می‌باشد، بیان می‌گردد. در این مقاله بیان شده است با توجه به اینکه انتشار صکوک با هدف تأمین مالی پروژه‌های معین صورت می‌پذیرد، لذا ریسک انتشار صکوک از قبل برای سرمایه‌گذار و ناشر صکوک مشخص است و هر دو به خوبی می‌توانند ضمن بهره‌مندی از سود حاصل از سرمایه‌گذاری، مدیریت ریسک لازم را نیز داشته باشند. سوکار و همکاران ضمن بررسی ساختار انتشار صکوک بیان نموده اند صکوک یک نوع ابزار بدهی است که قابلیت انتشار در بازار سهام را دارا بوده و می‌تواند به عنوان یک منبع برای تأمین مالی سرمایه گذاری به کار گرفته شود، اما برای انتشار آن باید استانداردهای حسابداری متناسب با شریعت تعریف و به‌کار گرفته شود. 4. برآورد و تحلیل مدل در این بخش سعی شده است ابتدا مدلی برای سرمایه گذاری طراحی و سپس اثر انتشار صکوک بر آن بررسی گردد. لذا آن‌ها سعی می‌کنند که سرمایه گذاری را در آینده افزایش دهند، در همین راستا برای تأمین مالی از انتشار اوراق صکوک بهره‌مند می‌شوند. )، مدل مورد استفاده برای سرمایه گذاری در این مطالعه به صورت زیر تعریف شد: تولید ناخالص داخلی(gdp) به عنوان شاخص توسعه اقتصادی در تابع وارد شده است. کاربرد مهم این اوراق در مدیریت نقدینگی است و همچنین ابزار مناسبی برای تأمین مالی دولت و بنگاه‌های خصوصی می‌باشد.

بررسی ابزارهای افزایش بازدهی برای تأمین مالی در بازارهای سرمایه

مقدمه
راه‌اندازی ابزارهای مالی جدید در بازارهای سرمایه می‌تواند شرکت‌ها و نهادهای مالی را ترغیب کند تا برای تأمین منابع مالی خود از بازارهای سرمایه بهره برده و با انتشار ابزارهای مالی مناسب در بازارهای سرمایه، منابع مالی لازم را از مردم جمع‌آوری کنند. از طرفی راه‌اندازی این ابزارها می‌تواند فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدیدی را در اختیار سرمایه‌گذاران نیز قرار دهد، بنابراین افزایش جذابیت بازارهای سرمایه می‌تواند مقدمات حضور سرمایه‌گذاران و نهادهای مالی بیشتر به این بازارها را ایجاد کند که این امر منجر به ورود سرمایه‌های جدید به بازارهای سرمایه می‌شود. ابزارهای مالی مختلفی در بازارهای سرمایه قابل معامله هستند که از لحاظ هدف انتشار و درجه ریسک‌پذیری با هم متفاوت هستند. از جمله ابزارهای نوین مالی که امکان معامله آن در بورس‌های اوراق بهادار و حتی بازارهای خارج از بورس وجود دارد، ابزارهای افزایش بازدهی۱ هستند که توسط یک نهاد ثالث (به‌عنوان‌مثال بانک‌ها و نهادهای مالی معتبر) منتشر شده و معمولاً به‌منظور تأمین مالی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ابزارهای افزایش بازدهی جزو ابزارهای مالی مشتقه بوده و همچون قراردادهای آتی و اختیار معامله، مبتنی بر یک دارایی پایه از جمله سهام، سبد سهام و شاخص سهام منتشر می‌شوند اما دارای تفاوت‌های چشمگیری با آن‌ها نیز هستند.

۱- ساختار و انواع ابزارهای افزایش بازدهی در بازارهای اوراق بهادار
راه‌اندازی ابزارهای مالی جدید با استفاده از ترکیب ویژگی‌های اوراق بدهی، سهام و اوراق مشتقه در دو دهه‌ی گذشته، رشد قابل‌توجهی داشته‌اند، به‌طوری‌که ترکیب چندین ابزار مالی مجزا در یک ابزار جدید می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های معاملاتی شود. همچنین طراحی ابزارهای مالی جدید در بازارهای سرمایه مطابق با اهداف و نیازهای سرمایه‌گذاران، شرکت‌ها و نهادهای مالی می‌تواند منجر به افزایش جذابیت این بازارها شده و راه را برای ورود سرمایه‌های جدید به بازارهای سرمایه فراهم کند. از جمله ابزارهای نوین مالی که در بسیاری از بورس‌های اوراق بهادار و بازارهای خارج از بورس مورد معامله قرار می‌گیرند محصولات ساختاریافته هستند. محصولات ساختاریافته، نوعی از ابزارهای سرمایه‌گذاری هستند که حداقل یک اوراق مشتقه را با یک دارایی سنتی مثل سهام یا اوراق بهادار با درآمد ثابت ترکیب می‌کنند، این ابزارها توسط یک نهاد ثالث مانند بانک‌ها و نهادهای مالی معتبر و معمولاً به‌منظور تأمین مالی مورد استفاده قرار می‌گیرند. محصولات ساختاریافته همچون ابزارهای مشتقه، مبتنی بر یک دارایی پایه همچون سهام، شاخص سهام، سبد سهام، نرخ بهره، ارز و کالاهای مختلف منتشر می‌شوند و بازده‌ آن‌ها به بازده دارایی پایه وابسته است.

برای مطالعه متن کامل به ماهنامه بورس ویژه تیرماه ۱۴۰۰ شماره ۱۹۲ مراجعه نمایید.

مطالعه تطبیقی ابزارهای مالی سرمایه گذاری خطرپذیر در بانکهای تجاری کشور

سرمایه گذاری خطرپذیر از موضوعات با اهمیت در ابزارهای سرمایه گذاری حوزه تأمین مالی بانک ها و موسسات مالی بوده که به جهت عدم انطباق با الگوهای رایج تأمین مالی و نیز عدم اطمینان موجود در وضعیت آتی سرمایه گذاری، چالش های بسیاری را به همراه داشته است. بدین ترتیب ورود به این حوزه که به صورت روزمره به جذابیت آن افزوده می شود از یکسو و نبود امکان تحلیل شرایط این نوع از سرمایه گذاری و ریسک بالا از سوی دیگر، لزوم مطالعات گسترده و هدفمند را در این حوزه ضروری می نماید. بر این اساس پرداختن به این مقوله در سال های اخیر ضمن ارائه رویکردها و ابزارهای نوین، شرایط را برای حضور سرمایه گذاران تسهیل نموده است. این در حالی است که در بانک های داخل کشور، همچنان امکان بررسی های بیشتر و توسعه مطالعات فعلی با هدف بهبود جایگاه سرمایه گذاری خطرپذیر در پرتفوی بانک ها ضروری می نماید. مطالعه حاضر ضمن مروری بر سرمایه گذاری خطرپذیر در بازارهای جهانی، امکان بکارگیری یکی از رایج ترین ابزارهای آنرا در داخل کشور مورد بررسی قرار داده و رویکرد تطبیقی را پیشنهاد خواهد نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Venture Capital Instruments in Iranian Commercial Banks

نویسندگان [English]

• Mohammad Ebrahim Pourzarandi
• Majid Shahriari

Venture capital is an interesting area in banks financial decisions and because of its uncertainty, brings lots of challenges. Despite the increasing tendency for banks in this kind of investments, there is not any certain method to analyze the risk and return of ventures; thus it is neccessary to develop an effective research in this area. Recently, development of the studies about ventures, has facilated conditions for investors and increase the proportion of venture capital in commercial banks portfolio. This paper as a novel study, at first, consider the literature review of financing VC projects and their instruments, and then try to find the usablity of these methods in Iranian commercial banks in a comparative approach.

بازار سرمایه و تمام ابزارهای آن اسلامی است

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، بازار سرمایه کشور و تمام ابزارهای آن را اسلامی دانست و گفت: همه ابزارها در این بازار قبل از استفاده، در کمیته تخصصی فقهی مورد بررسی و تصویب قرار می گیرند.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین، دکتر حسن قالیباف اصل در ششمین همایش مالی اسلامی انجمن مالی اسلامی ایران که با موضوع "حکمرانی مطلوب و تاثیر آن بر بازارهای مالی" در حال برگزاری است ، گفت: عملکرد ابزارهای کاربردی در بازار سرمایه بعد از استفاده نیز مجددا در کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار به بحث گذاشته می شود تا بازخوردها و نتایج آن در اجرا مورد ارزیابی قرار گیرد.

وی در ادامه با اشاره به تحولات اخیر در بازار سرمایه و اقبال ابزارهای سرمایه گذاری عمومی به آن اظهار داشت: حاکمیت مطلوب در بازار سرمایه، موضوعی است که مجددا باید به آن پرداخته شود و در واقع بدون وجود یک نظام حاکمیتی مطلوب ، نقش بازار سرمایه در تخصیص منابع آن طور که باید و شاید دیده نخواهد شد.

مولفه های اصلی حاکمیت مطلوب در بازار سرمایه

قالیباف اصل سپس ابزارهای سرمایه گذاری با تقسیم بندی موضوع حکمرانی مطلوب در بازار سرمایه به چند مولفه اصلی گفت: حاکمیت قانون در بازار سرمایه، حاکمیت شریعت در بازار سرمایه و حاکمیت شرکتی که دستور العمل آن در سال 1397 در هیات مدیره سازمان بورس به تصویب رسید، مولفه های اصلی حاکمیت مطلوب در بازار سرمایه را تشکیل می دهند .

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ، همچنین وجود قوانین مادر در بازار سرمایه از جمله قانون تجارت، قانون بازار اوراق بهادار و قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید را در شکل گیری و برقراری حاکمیت مطلوب در بازار سرمایه ، مهم ارزیابی کرد .

وی افزود: قانونی که در سال 1384 تصویب و بر اساس آن نهاد "ناظر" از نهاد "اجرا" جدا شد و مبنای تشکیل 4 بورس یعنی بورس تهران، بورس کالا، بورس انرژی، فرابورس ایران و سایر نهادهای خود انتظام قرار گرفت، فعالیتی در راستای حکمرانی مطلوب در بازار سرمایه بوده است .

حرکت رو به جلو در بازار سرمایه

قالیباف اصل در ادامه با تشریح برخی فعالیت های سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: بازار سرمایه کشور از سال 1384 با تصویب قانون جدید حرکت رو به جلویی داشته است و این حرکت همچنان با حضور طیف وسیعی از مردم با دانش ها و سلیقه های متفاوت و افزایش ابزارها و نهادهای مالی تداوم داشته است .

وی با بیان اینکه اندازه بازار سرمایه با سالیان گذشته قابل مقایسه نیست، اظهار داشت: هم اکنون پایه سهامداری در این بازار به نحو چشم گیری افزایش پیدا کرده و بالای 50 میلیون کد سهامداری داریم.

قالیباف اصل همچنین حضور فعال در عرضه های اولیه را دلیل دیگری بر اقبال از بازار سرمایه ذکر کرد و گفت: اوایل، کل تعدادی که در عرضه های اولیه شرکت می کردند نهایتا 50 هزار نفر بود ، در حالی که این رقم در حال حاضر به چندین میلیون نفر رسیده است و اخیرا دفعات معاملات به 4 میلیون رسید که آمار بسیار چشمگیری است .

تامین مالی 450 هزار میلیارد تومانی از طریق بازار سرمایه

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین به نقش فعال بازار سرمایه در تجهیز منابع بنگاه ها به ویژه بنگاه های تولیدی اشاره کرد و افزود: سال گذشته ، تامین مالی از طریق بازار سرمایه 260 هزار میلیارد تومان بود که امسال تا الان این رقم به 450 هزار میلیارد تومان رسیده است .

قالیباف اصل همچنین از انتشار اوراق توسط بعضی شرکت ها ابزارهای سرمایه گذاری خبر داد و گفت: امسال در هیات مدیره سازمان بورس تصمیم گرفته شد که شرکت های حائز شرایط بتوانند بدون ضامن بانکی در بازار سرمایه انتشار اوراق داشته باشند و یک شرکت هم در این خصور مجوز فعالیت گرفته است.

مسوولیت نهایی سود و زیان به عهده سهامدار است

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به حضور پررنگ فضای مجازی-به عنوان فرصت و تهدید - در رویدادهای بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: این فضا قابل کنترل نیست ؛ لذا باید هدفمند با آن برخورد کرد و از پتانسیل آن بهره گرفت .

قالیباف اصل با تاکید بر اینکه مسوولیت نهایی سود و زیان در بازار سرمایه به عهده خود سهامدار است، افزود: سیگنال دهی، واژه ای است که دایما در بازار سرمایه تکرار می شود و عده ای متاسفانه همچنان با اتکا به این سیگنال های نامعلوم اقدام به خرید و فروش می کنند .

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به سهامداران توصیه کرد قبل از ورود به این بازار، خود را مجهز به دانش کافی در این خصوص کنند و جهت مشاوره نیز صرفا به محل هایی که مجوز سازمان بورس را دارند مراجعه کنند تا دچار زیان نشوند.

توسعه ابزار های جدید مالی، عامل تنوع بازار سرمایه

به گفته مدیر عامل تامین سرمایه نوین تعداد ابزار های تامین مالی فعال، شاخصی برای سنجش خلاقیت و نو آوری بازار سرمایه است.

ولی نادی قمی، مدیر عامل تامین سرمایه نوین، در گفت و گو با پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، ضمن بیان مطلب فوق و ذکر این نکته که در اقتصاد دنیا، بورس به خلاقیت و نوآوری مشهور است، گفت: تفاوت اساسی بورس با سایر بازار های مبتنی بر پول و سرمایه، خلاقیت و نوآوری است و تکثر ابزار های نوین تامین مالی در این بازار، نشان دهنده تنوع و خلاقیت است.

وی با بیان اینکه رایج ترین ابزار تامین مالی که در بازارهای سرمایه دنیا مورد استفاده قرار می گرفت سهام بود، عنوان کرد: امروزه در بازار های سرمایه از ابزار های متنوعی استفاده می شود و در ایران نیز ابزارهای جدید تامین مالی با هدف بهنگام سازی بورس، رواج پیدا کرد.

نادی قمی افزود: پس از تدوین قانون توسعه ابزارها، بازار سرمایه کشور به سمت افزایش تنوع و نوآوری حرکت کرد و ابزارهای نوین مالی که تا پیش از این وجود نداشت، مانند صکوک، سلف استاندارد، اسناد خرانه اسلامی و غیره راه اندازی شد.

مدیر عامل تامین سرمایه نوین با اشاره به این نکته که تمرکز اصلی ابزار های نوین تامین مالی بر روی بازار بدهی است و حجم گسترده ای از بازار های مالی دنیا به بازار بدهی اختصاص دارد، افزود: توسعه ابزارهای مالی بازار سرمایه ایران، با عرضه صکوک اجاره و متعاقب ابزارهای سرمایه گذاری آن عرضه صکوک مرابحه (برای مجموعه بوتان) و سپس صکوک استثنا (برای پروژه سنگ آهن مجموعه سرمایه گذاری توسعه ملی)، آغاز شد و این ابزارها به همراه اسناد خزانه اسلامی و سلف موازی استاندارد به ساختار بازار بدهی کشور شکل تازه ای داد و ظرفیت های جدیدی برای آن ایجاد کرد.

وی با تاکید بر اینکه با گذشت زمان و افزایش تنوع ابزارهای نوین تامین مالی، شاهد داد و ستد روان تری در بازار سرمایه خواهیم بود اظهار کرد: توسعه ابزار های نوین مالی، افزایش حجم مبادلات بازار بدهی را به همراه داشت.

مدیر عامل تامین سرمایه نوین با ذکر این نکته که ابزارهای نوین مالی به افزایش عمق و تنوع بازار سرمایه منجر می شود،گفت: افزایش عمق بازار سرمایه به معنای این است که بدون آنکه قیمت تغییر قابل ملاحظه ای داشته باشد، بتوانیم حجم مورد قبولی از سهام یا اوراق بهادار را در بازار عرضه کنیم.

وی در پایان با اشاره به اینکه طی ده سال اخیر برای توسعه ابزار های نوین گام های مثبتی برداشته شده اما هنوز ظرفیت های دیگری وجود دارد که می توان از آن بهره برداری کرد، گفت: همه ابزار های نوین تامین مالی که تا کنون به بازار سرمایه وارد شده اند از منظر شرعی به تایید کمیته فقهی رسیده اند و از نظر فنی نیز مورد تایید سازمان بورس هستند و بنابراین هم امکان تایید شرعی بودن ابزار های جدید و هم ارزیابی کارآمد بودن آنها وجود دارد و فعال سازی و معرفی ابزارهایی مانند اوراق مبتنی بر دارایی ها، اوراق تجاری و صکوک منفعت به افزایش تنوع بازار سرمایه کمک می کند.

وی تصریح کرد: ما در بورس شاهد حضور صنعت خودرو، معدن، پتروشیمی، ساختمان، دارو سازی، شرکت های خدماتی و سایر صنایع هستیم و به نظر می رسد در همه این صنایع می توانیم از ابزارهای جدید مالی استفاده کنیم.